•’ i : ,i ,
V ! r '
' 6 7 1 Itc in dc ccnc hand ecncn palmtalt, en in de andere cencn wapenftandaard voert 5 binnen dit om- en
' opfchrift:
V IC T O R Id E C A S T E L L E N S I S P R tEM IU M F A N U M S a n c t i AU-
D O M A R I C APTum . M D C L X X V I I .
DE V E R O V E R IN G V AN S A IN T OME R I S HE T VO O R D E E L
D E R K A S S E L S C I I E O V E RWIN N IN G E . 1677.
( l iH o l l .
Merkur.
1677-
pag. SI.
en 5 1.
( i ) Holl.
Alerkiir.
1677. pig,
¿9 .
(3) H oi!.
Merkur.
16 7 7 . Pig-
(4) Holl.
Merk.
lyj- pag.
Sedert het behaalcn van zoogroote voor*
decien, boodt de Koning van Vrankryk, uaa
dac hy terug verreysd was, den in oorlog
zynde Magten eenen flililand van ( i ) wa-
peucn aan; zoo om den opgevatten arg-
waan des Engelichen volks, ’c welke z y nen
(z) Koning aanmoedigde, om ’c in gevaar
zynde Ncderland hulp te bieden, tegens
te gaan, als om zyne benden, van
weike hy ’er veelen in bezetring gezonden
had, van dc geleedenc ongemakken te laaten
herftellen. Maar de hoop van icts
groots aan den Moczcl, door de in ’ c veld
gerukte Duytfchers ce zullen verrichten,
en dat hec verbonden leger in Ncderland
van de fchaade, rc Kaftel gelceden, zich
genoegzaam herfteld z a g , deed deeze
voorheen zelf gezochte aanbieding thans
van de hand wyzen. En waarlyk was
het leger des Prinfen van Oranje nu te Aalft
door de Munfterfche, Osnabrugiche, Scl-
lche,eQ(3)Wolfenbuttelfche hulpbenden cc
famen onatreuc twintigduyzend man, behalven
dc Spaaufchen , uytmaakende,
verfterkt, en dierhalven den drieentwin-
tigften van Hooimaand, vandaar naar Ni-
nove getoogen zoo ’c fcheen, om ’t Franfche
leger, dat by Aath onder den Hertog
van Luxemburg ftondt, te bevechten.
Doch de uytvoering federe te hachlyk
wordcnde geoordeeld, vondt men goed, toc
dekking van (4) Vlaandre, a cht-of negen-
duyzeud man, onder den Markgraaf van
Ulcra, van ’c leger a f te fteeken; en mec
hec leger zelf over Nivelle langs den
ftraatweg voorttrekkcndc, twee dagen
daarnaa Charleroy tc berennen: doende
de Vereenigde Geweften, opdac deeze onderneeming
wcl mogte gelukken (y) cencn
Beededag uytfchryven. Op deeze tyding
trok de Hertog van Luxemburg de voor-
hccQ verzondene benden uyt de bygelcge-
ne fteden weder byeen, eu wcetendc hoe
dc Hercog van Villahermoza, om hera tc
ftuyten, achter Picton gelegerd w a s ,
brak mec het dus vcrfterkte leger van Aath
opjtoogte Builfiere over (6) de Sambre, en
floeg zich achter de rivier de Heufe ncder :
invoege dat zyn rechter vlcugel uaar Ger-
paine, en dc flinker naar Lenet uyrftrektc ;
in welke gcftalte hy den toevoer, die
meeft van Bruflel komen moeft, aan hec
verbonden leger voor Charleroy afinced.
Zulks de Prins , laatende die ftad door
(7) veertieuduyzend mau berend, de volken
onder Villahermoza tot zich trok,
met voorneemen van den Franfchen BeveU
hebber uyt deeze legerplaats te vcrdry ven.
Doch by *c bezigtigen der toegangen on-
dervindende, dac die niet dan langs zeer
naauwe engten met zigtbaar gevaar ce verrichten,
ende looze vyand uyc dat voordeel
niettelokken was, befloot men, als zynde
de ftad van alles voorzien eu wel gefterkt,
en de toevoer, mids dc geftalte
van ’s vyands legerplaats, niec dan mec
zeer grooc gevaar te bckomen, den
veertienden van Oogftmaand van Charlc-
roy weder a f cn naar den kant van Brabant
ce trekken. Dus had zich decze ftad,
ftaande dees oorlog, tweemaals te vergeeffch
door den Prins berend gezien, en
die gelegenheyd toc het maaken van deezen
penning gegeeven.
Op de voorzyde ftaac hct'kopftuk des Franfchen» Konings, binnen zynen gcwoonlyken tytel.
( î ) Refol.
der Staat.
Gener.
riAug.
1677.
(6) Holl.
Merkur.
1677. pag.
(7) HoH.
Merkur.
1677. P2g.
19 0 .
tel, c f c m l s o p d c tegcnzyde, binnen cenc Belcgsltroon van (t) grocmc cn bloeijcnde kruyden, 1677.
die oplchrift; Cell.
Nnrt. Au«
lib .V .
OB C A R O L O R E G IU M IT E R U M O B S ID IO N E L IB E R A T U M . cp.6.
M D C L X X V I I .
WE G EN S H E T A N D E R M A A L O N T Z E T T E N VAN
C H A R L E RO r . 1677.
Holl.
Merk.
Niet weynig had tot het opbreeken der
bclegeringe van Charleroy geholpen j dat
de in ’t veldgerukte Duytfche benden aan
den kant van Lottcringe geenszins zoodaanige
afwcnding, als men verhoopt had,
(z) naa hct in bezir neemen van Mouzon,
S iV i-g em a ak t hadden. Integendeel ftelde zich
'*»'• dc Maarfchalk van Krequi, Hoofdbevelhebber
des Franichen Koningiin Dnytfch-
land, nietalleen tegens alle hunne aanflagen
, maar zondt ook dagelyks verfchcyde-
ue zyner benden naar de Elzas; om aldaar
eenige Keyzerlyke volken onder den Prins
van Saxen Eyzenach te overvallen, en
toog eyndelyk mec alle zyn onderhoorige
manlchap derwaart ,gevolgd van her geheele
Duytfche leger, onder den Hertog
Metkli"’ (3) Lottetinge. De Françoizen, als
iSnlpsg. hebbende eenen korteren weg a f te leggen,
cn zynde dus vroeger in de Elzas aangc-
komen, en te Brizak over den R yn getoogen,
zaaten den gemelde Keyzerlyke
benden, drieduyzend fterk, in ’t aftrekken
nietalleen onophoudendlyk op de hiclen,
maar lieten ook de zelve, doot tienduyzend
ZOO ligt- als zwaargewapende ruyters
omtrent Wilftad ingehaald, zeermoedlg
aangrvpcn. De Duytfchers als zwakker
verweerden zich al dcynzende, en
hadden aldus het geluk van de gewiife nederlaag
onder ’t gefchut van Straasburg te
ontwyken. Met die voordcel, cn vcf-
ftaande de aankomft van den Hertog van
Lotteringe, keerden de Françoizen terug
over den R y n : daat heu hcc Duytfche leger
ccnige dagen naa elkanderen eenen
veldflag (4) aanboodt; maar de Françoizen
waaren niec uyt hun voordeel telokkcn, ,677.5.3.
noch hunne daarop aangevangene vcr- M=.
woeftingen bequaam, otn de Duytfchers
weder over den Ryn te doen trekken.
Dierhalven nam de Maarlchalk van Krequi
het bcdrog te baatc, trok z elf naar Mols-
heym retug, cn zondt ecnige zyner benden,
mids hct jaar reeds zooverre verloopcn
was, naar den Saarftroom, in ichyn
als om de wintcrlegering te gaan betrekken.
Doch dit was door de mifleyde
Duytfchers niet zoodra naagevolgd, o fh y
trok , zoo met zyne bygebleevenc als
weder byeengctrokkene benden, ce Brizak
andermaal over den R y n , en floeg, den
negenden van Slagtmaand op ’t onver-
wachtfte het beleg voor Frcybnrg, Hoofdftad
van’t Brisganwfche. Eu dewyl deftad,
het flot , en des zelß iterkten binnen zes
dagen tot de overgaaf gedwongcn wierden,
kwam de Hertog vau (y) Lotteringete laat W«“«-
om.meczyneweder famengetokkeneDuyt- iSTt-'raj.
fchers,die ftad te ontzetten. Metdit geluk ^-ih
eyndigde de veldtogt inDuytfchland; waarop
in Vrankryk dees penning gemunc is.
id" ' i=:s
Her kopftuk des Franichen Konings Ilaat op de voorzyde, wier rand omzoomd is met deczen
zynen gcwoonlyken tytcl :
L U D O V IC U S M A G N U S , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S .
LO D EWT K D E GROOTE , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONING.
in. ‘Deel. Nnn De