li " ff"!'ff :í r
t i
i-' ■
: ■ í.'if ■
■: 7,1
• l / ' l f
' l i l i l í :
i ü i %
-i 1, “ I
7 til
]>, ff
I f
? ! ..
■i' * '
:r'i !l7f:.
i , i f , . ,
r f '
M 4
1674.
I. De eerfte voert in den rand der voorzyde, rondom hct kopftuk des Franfchen Konings, deezcn
zynen gewoonlykcn tytel :
L U D O V IC U S M A G N U S , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S .
LO D EWT K DE GROO T E , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONING.
D e tegenzydc verbeeldt den K o n in g zittende o p ccncn z e e g ew a g en , w c lk c do or vie r paarden
o v e r eenen w e g w o rd t v o o r tg c tro k k e n , die met vcrlche ydene wapenlchildcn der veroverde Ited en,
6Q bevochten ki*ygstuyg bczaaid is. H c c randfchrift lu yd t a ld us:
D E S E Q U A N IS IT E R U M .
OVE R DE BO U R GON D I È R S A N D E RMA A L .
En dcwyl daardoor het Franfche ryk raet cen geheel gcwcft vcrgroot was, leeft men op den
voorgrond ;
A D D IT A IM P E R IO G A L L IC O P R O V IN C IA . M D C L X X IV .
H E T E R AN S CH E R T K S G E B I E D M E T E E N WIN G EWE S T
VERGROOT . 1074.
II. Detwccdc, dichctzelfdc voorftuk hcefc, vcrtoont’ op het ruggeftuk, tuflchen twee fta-
pcìs van veroverd krygstuyg , cene gevieugelde Overwinning, die zoo in dc ecnc als andere hand
cencn zccgckrans houdt > onder die randfchrift :
F O R T U N A M A N E N S .
B E S T Ä N D IG GEL.URy
Dewyl
! ÍI‘"Í
H I S T O R I P E N N I N G E N * //. Boek. i4jr
Dewyl hcc thans nietmin dan eertyds de Franfche wapenen had begunftigd, in hecandeimaal 1^7 4 *
overwinncn van ßourgondie; volgens die ondcrgeftclde opfchrift:
S E Q U A N I IT E R U M SU B A C T f . M D C L X X IV .
D E BO U R G O N D I Ë R S A N D E R M A A L T O N D E R G E B R A G T . 1674.
III. Dc laatfte, een legpenning, voert, op de eenc zyde, des Franfchen Konings gclauricrd
kopftuk, omvangen mec deczen tytcl toc randfchrift;
L U D O V IC U S M A G N U S R E X .
KON IN G LO D EWT K D E GROOTE .
Wclke op de andere zyde in Romeynfche kicedinge, tuflchen de Overwinning en den Over*
vloed, in de eene band eenen lauwertak, en op de andere een Overwinningbccidtje voert; binnen
die randfchrift :
L U D O V IC O X I V , OB S E R V A T A M , V IC T I S
S E Q U A N I S y P R O V IN C IA M .
A A N L O D EWT K D E N X IV , W E G E N S E E N WIN G EWE S T , DOOR
H E T T O Ñ D E R B R E N G E N V AN D E BO U R G O N D I Ë R S ,
B E H O U D E N TE H E B B E N .
Om deeze krygsbedryven in ’t Graaf-
fchap Bourgondie tegens de ondcrneemin*
gen van den Hertog vaa Lotteringe en de
Keyzerfchcn ce dekken; wclke voornce-
mens waaren om längs Wirtenberg hec in
gevaar zynde Graaffchap te hulpte komen,
was de Maarfchalk van Turenne, mec een
genoegzaam getal van Franfche benden,
door Koning Lodewyk bycyds naar den
Opperryn gezonden. Zulks de gemelde
(i)Ver- Hertog te vergeeffch eerft Ci) by ßazel,
Ye!w«d^ en federe door Straasburg over den R yn ,
Europa, met zyne ondcrhoorige benden, gepoogd
pas88). hebbende tc trekken, een befluyt namom
voorby Philipsburg het naar Heydelberg
te wenden, en zich vervolgens met den
Hertog vau Bournonville te vereenigen:
mids die met de benden, daarmede hy den
Hertog van Luxemburg, uyt de Vereenigde
Geweften ,als hiervoor verhaald i s , naar
Vrankryk terug trekkende, aan den Nc-
derryn het hoofd had gebooden, thans rot
zynen onderftand derwaart in aantogt
was. Doch die voorneemen was door
Turenne, te Sabern bezig zynde om dat
te verfterken, niet zoodra verftaan; of
hy rende met al de ruyterye, mids hec
(i)Hift. voetvolk om den Ichielyken cogt niec vol
? a ? L o ( i c - k o n , naar Philipsburg, trok aldaar,
wyk (len den veertienden (z) van Zomermaand,
?3s^'veiia‘ °vcr den R y u , en zyne ruytery met vcr-
1 1 1 . Veel.
fcheydene bataiiJons tc voet en zommigc
dragondcrs van het vliegende leger, dac
zieh daar omtrent ophieldt, hebbende verfterkt,
wendde hy het naar Sintzheym,
’ c gene aan ’c riviertjc de Elzats is gelegen,
cn aan wiens overzyde het Duytfche leger
zich ophieldt. Dierhalven , dcwyl hem
nie: moogelyk was, zonder ’c beraagtigeii
van Sintzheym, daarover tc geraaken,
liet hy dac met de uyterfte vaardigheyd,
den zeftienden aantaften, en hcc ccr dan
hy gedacht had hebbeude veroverd, de
zyncn over den ftroom onder de wallen
mccreumeer zich uycbrcyden cn veid winnen.
Doch ftraks vielen ’er de Keyzerfchcn
op in, en dreeven de overgekomene
Françoizen toc onder de ftads muuren cerug.
Desonaangezien hct geheele leger
ondertuflchen over den ftroom en in goede
flagordegeraakczynde, verhiefzichhicreen
fchrikkelyke ftryd; waarin de Hertog van
Lotceringe (3 ) het geluk had van der Fran- (3) vcr-
fchen flinker’ vieugel ce ontfnoeren, hun
gefchut tc veroveren, en vervolgens tot iiuropa.
hulpe der zynen ook tegens den rechter’
te trekken ; mids die totnogtoe onbe-
weegclyk gevochren had. Dierhalven
trok ook de Maarfchalk van Turenne dc
herftelde benden van den onrfnocrdcn flinker
vlcugel derwaart ; zulks aldaar opnieuws
een zeer ftreng gevecht begonnen
Oo wicidr,