I ff
'If,
, í 'l f
“ ■'1!
: í : - í
Y
' '■ i:
,
4 ■-
xSyl .
10 4 N E D E R L A N D S C H E
K A R E L R A B ENHAU P T , KRTG SVOOGD V AN G RO E N IN G E
E N D E OMME L A NDEN .
TulTchcn dc bevochte zecgepalmen, leeft men op dc rugzyde dit achtregclig gedieht;
D E K R T G SDEUG T E E R' D I T B E E L T ,
V A N MOE T E N T ROUW G E T E E L T ,
D E S CHR IK D E R OOR LOGSKNEGT EN}
D I E STAD E N L A N D B E V E G T EN .
NU D R I F T D E K U N S T Z T N LO F ,
E N B E E L D I N S T EMP E L S TOF 3
OM, Z O N D E R MOND, V E E L E E U W E N
S IN ' D E Ü G D E N UTT TE SQHREUWEN.
II. Dc tweede, dien ik nergens dan in de Penningkas van den Heer Johan Emants, Weesmee-
ftcr van ’s Graavenhaagc, en Opperkeurmccfter der Munrc van de Algemeene Staaten, gezien
heb, voert medc zyn gcharnaft borftftuk op de ecne zyde, en in den rand dit omfchrifc:
C A R E L R A B E N H A U P T , L ü y t e n a n t G E N E R a a z V A N d e
P R O V i n s i G R O N IN G iE .
Op de andere zyde ziet raen den Godsdienft; en de Gerechtlgheyd elkandere omhclzen j onder
deezc bovengeftelde fpreuk :
HOC V IN D IC E S T AM U S . I07i.
ON D E R D E E Z E N B E S C H E R M E R Z T N WT B E S T Ä N D IG . 1Ö72.
(O V a lk .
verward
Viuropa,
pag. 809.
C;.Brandt
L.-ev. van
de Ruyter,
io l. 697.
(z1 Valk.
verward
Eu rop a,
pag. 8 15 .
Hoewel dc aanflag der Engelfche en
Franlche oorlogsvlooten , wclke federt
hcc laatfte gevecht weder waaren in zee
geftoken, op ßrouwershaven en Texcl
voorgcnoomen, door ( i) Gods tocdoen
mids de ebbe censzooveel langer dan naar
gewoonte duurde, was belet en tot niec
geloopcn , ZOO hadden ondcrtulTchcn echter
dc Staatichc wapenen op de grenzen
van Holland geenszins gelyken voorfpoed.
Want dc Franlche bezetrciingen van hec
Sticht, zich van ’c huys Kroonenburg,
hct ilot Locncrfloot, en ’c huys tejaars-
veld hebbende meeftergemaakt, liepen wyd
cn zyd ftroopen, en hadden toc dc iiyc-
breyding der uytgefchrceve bandfchattin-
gcdedorpenLoencn, (x) Wavercn, Bot-
Ichol, Abkoude, en Amcyde, o f uytge-
plondcrd o f in brand geftooken. Zulks
dc Prins van Oranje, zoo om de vyandlyke
buyczockcrs re beteugclcn, als om de
Hollandlche grenzen temeer te verzekeren
, eyndelyk een beiluyc nam om Woerde
te belegeren : welke ftad dc Françoizen,
den achtcienden van Herfftmaand , weder
haddcn bezet en ingcnoomen. Des zondt
h y , om van den k^uc van Uytrecht gedekt
te weezen, tulTchen den tienden en elfden
van Wynmaand , zynen natuurlykeo
Oom den Heer van Zuylcnfteyn, die
Opperbevelhebber van ’c Sraatfche voec-
volk was, mec ecnige benden naar de
Grovenbrugge, om zich daar te (3 ) ver-
Ichanfen, en den toegang tcn naauwfte be-
zec re houden. Het zelfde deed ook de Europa,
Baanderheer van Libergen omtrent Mont-
foort; zulks de Graaf van Hoorn, in den
zelfden nacht, nog raet eenige zoo landais
zeefoldaaten , tefamen twaalf benden
fterk, zich voor Woerde vertoonde, en
eenc beukery voor twaalf ftukken mec den
uycerften fpoed oprechtte, omdeberende
ftad den volgenden dag daarmede te befchieten.
De Franlche bezettelingen, zieh
zoo onverwacht vindende aangetaft, gaa-
ven ftraks door ’c aanfteeken van een grooc
vuur op den ftads toorcu, Wiens zeerhoo-
ge Ipits, benevens dc kerk, en verfchcy-
dene (4) huyzen daardoor geheel afbrand- (4)3 ko-
den, aan hunnen Landaardc binnen Uyr^ ilen uHirt.
recht van hunncn nood , en die wederom Jag'iä
door drie kanonfchooten van de (yjophan- en 169. *
den zynde hulpe, kennis. En waarlyk de
Hertog van Luxemburg , wcerendc dar Eu ropa,
( r )V a lk
verward
Europa
H I S T O R I P E N N I N G E N . II. ßoek. l öj
re hcrvatten, en twecduyzend der himnc "^ 7 t.
tor dat eyndc a f te zondcrcn j die tor de --------
Itnicn toe door ’t water trokken, cn zoo
vanvoorc als vanachtcrc den Heer van
Zuylenftcyn op 't ly f vielen, dc vcrl'chan-
fing innaamcn. cn de Staatfche benden
met omkominge van den gcmelden Hoofd-
bcvelhebb.er op de vingt bragten, Zulks
z y zich vcrvolgens (2) voor de wyk van Y.lt,
den Graaf van Hoorn vcrroonden, dc by- "ura'pi,
gelegene huyzen bezcttedcn, cn op debe- P"S-s»9‘
fchanfing aldaar aanvielen; doch hoewel
zy alhier geenszins konden doorbreeken,
zoo gaf echter de Prins van Oranje,ziende
dat nietwel moogelyk was den vyand het
wcrpen van onderftand in de ftad te belet-
tcn, vervolgens laft tot den aftogt : welke,
naadat de ftad tc vergeeffch door den
Graaf van Hoorn was opgeeyfchr, ook in
goede ordegefchieddc. Invoege de Prins van
Oranjc naat Bodegraave, en dc Graaf van
Hoorn naar Oudcwater, met hunnc onder-
hoorige benden weekcn ; en de Françoizen,
wegens het ontzettcn van Woerde, federt
deczen gedenkpenning in ’c licht gaaven.
de ftad, om haarc zwakke veftingwerken,
by gebrek van fpoedigcn onderftand ecr-
lang voor dc Staatlche wapenen zoude
moeten bukken, toog ftraks aau ’r hoofd
van drieduyzend man coc haarc hulpe nog
dien zelfden avond vooruyc, mec bcvel
aan 't legcrtje, dac omtrent ’s Graavenland
tot dekking van Naarde gelegen was, vau
hem op ’t fpoedigfte te volgen. Des
nachts tuflchen twee cn drie uuren na-
derdc hy met decze voorhoede, die ondertuflchen
, met eenige bygevoegde benden
verfterkt was, de verfchanftc ftand-
plaatsvan den Heer van Zuyleufteyn, cn
deed de zelve aanftonds door ( i ) de zynen
zeer heftig aantaften. Doch dc wecrgaloo-
pag. 81S. tegenftand der Staatfche benden nood-
zaakte de aanvallers, met verlies cn on-
verrichtetzaake , eerlang weder af te trekken.
En mids de Prins van Oranje, die
ondertuflchen in ’t leger was aangekomen,
den twaalfden eenen zeer heevigen aanval
op dc ftad Iiet doen, en reeds de hoope
opvattede vau ze te zullcn veroveren,
zoo beflootcn de Françoizen de kans
Rondom hct kopftukdesFranfchen Konings leeft men, in den rand der voorzyde, deezen ty-
L U D O V IC U S X I I I I , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S .
LO D EWT K D E X I V , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONIN G .
Op de rugzyde ziet men, in ’t midden van een zeer laag cn bicsachtis land aan eenen otwcrerh.
tcn pylaar her wapenfchild der verlofte ftad gehecht: boven ’t welke, door de ncvcnftaandf Over,
winning eenkrans van bloemen wordt gehouden; onder dit randfclirift:
C A S T R I S B A T A V O R U M C A P T I S E T D IR E P T IS .
DE L E G E R P L A A T S D E R H O L L A N D E R E N I N G E N O M E N
E N G E P L O N D E R D .
Voorts ftaat tot meerdere opheldering op den voorgrond;
W U R D A O B S ID IO N E L IB E R A T A . M D C L X X I I .
WO E R D E V A N ' T B E L E G V E R LOS T . iSyi.
l I I - ’Di c I Dd On-
1
4 \
U
i r