i aan Maria van Simmere, ( i ) Henrike
( t ) R e fcT
Katryne, Vrouw van Lodewyk Graaf
derSuaten
van Anhalt, haare Dochters,en andcrc af-
Gener.
.lO¿\.
weezige Vrienden lieten afleggen. Beyde
i67Sbrieven
dceze PrinfelTen haddcn zich nu federt eenigen
tyd in ’s Graavcnhaage, tot hec doen
der gemelde verdeelinge. opgehouden, en,
die voltrokken zynde thans alles tot haare
( i ) Refo!.
derStaat.
Gcncr.
Edelman kennis geeven, met toewenfchin-
ge van ccn beftandig geluk aan dcn Staat.
Invoege dees Heer op ontfangen Jaft, uyc
den naam van hunne Hoogmoogendheden,
op eene zeerbcleefde wyze affcheyd hecfc
genomcn, en alien (3) voorfpoed op de
aanftaande reyze aan de Prinfes van Anhalt
toegewenfcht: wier gedachrenis ik iu
afreyze weder laatcn vervaardigen, mids- ’c volgende jaar op deezen penning be^
gaders ook daarvan aan dcn Heer van Pal- waard vindj welke waarfchynelyk tot het
lant, als Voorzittcnd lid ter Vergaderingc doen van gefchenken zal gediend heb-
dcr Algemeene Staaten , (2) door eenen ben.
(3) Refol.
aerStaaten
Gener.
ijjan.
1680.
De voorzyde vertoont het borftbeeld van Frederik Hendriks Dochter, welke den cenendcr-
tigften van Louwmaand des jaars zeftienhonderdzcvenendertig gebooren, eu eenentwiniig jaaren
daarnaa met Johan Joris van Anhalt Deflau getrouwd is. In dcn rand ftaat tot omfchrifc:
H E N R i c a C A T H a r i n a , P R I N C e p s A U R I A C A .
H E N R I K E K A T R T N E , P R I N S E S V A N O R A N J E .
De tegenzyde voert, onder eenc Vorftlyke muts, haar wapenfchild, zonder eenig randfchrift,
hebbende alleen op den voorgrond, het jaar
(4) Refol.
der Staar.
Cencr.
1 2 Jan.
1680.
(0 Holl.
Merk.
16 8 0 . pag.
l6.
D c Koning van Vrankryk , die in dit
jaar door zynen Afgezant in ’sGraavenhaa-
ge te vcrgeefl'ch dc Vereenigde (4) Staaten
een- en andermaal aanzochr om eeu nader
Verbond van onderlinge beicherming mec
hem te fluyten, had hec gefchil wegens de
tien fteden en haare afhangelykhcden van
de Nederelzas, ’c gene by den Nieumeeg-
fchen Vreede niet a^edaan, maar door den
Keyzer aan de uytlpraak van ccnigc Gemagtigden
gefteld was, tegens aller ver-
wachring aan zekere door hem cc Brizak en
Mcts opgerechte Gerechtshoven gebragt,
de bezitters vervolgens derwaart gedag-
vaard, en , nicttegenftaande die deswege
aan de Ryksvcrgadering te Regensburg
hunne klagten inleverdeo , de in gefchil
zynde landen geweldigerhand doeninbezic
neemen, ja by vonniite van den tweeen-
twintigften van Lentemaand te Brizak en
van eene maand (5) laater te Mets, alsaan
zyn Ryk onderhoorig verklaaren. En
hoewel de Keurvorften van Trier en den
Pairs, wegens hec daarby geleden ongelyk, I
zich by den Franfchen Koning op hec al-
lernadrukkelykfte beklaagden , ja dac de
Koning van Engeland hun beyder belangen
mec al zyn vermoogen aan ’c Franfche
Hof ondcrfteunde, zoo was echter alles te
vergcefích, en bleef die Kroon in ’c gewei-
dige bezic dier coegeweezcne Landen. In
de Spaanfche Nederlanden hieldt zy den
zelfden voet in ’cbeflechten derlandlchey-
dingen, ’c welkc, volgens ’t genc te Nieumeege
bedongen was, door wsderzydfche
Gemagcigden re Kortryk, moeft gefchieden.
T ot dat eynde waaren reeds in ’c
voorgaande jaar (6) zoo de Franfche als
Spaanfche Gcmagrjgden ten beftemdeplaac- Merk. '
fe by elkanderen gekomen, doch zonder
echtcr totnogtoe iec te befluyten : dewyl
die van deo Allerchriftelykften Koning
onverzettelyk vooraf begeerden , dat dc
Spaanfche Koning afftand zoude moeten
doen van den Hertoglyken tytel van
Bourgondie ( 7 ) , dien hy op den N i e u - Refid.Sas-
meegfche Vreedehandel gebruykt had , cn b5 Í[
thans in zyne Volmagtsbrieyen wederom 7ju!y
g c . “ ®»-
H I S T O R I P E N N I N G E N . IIII. Boek. 293
cnkele welgevallen van Vrankryk gcbruykte; midsdat Hertogdom by den ftondt, ißSo.
laatftgeflooccn Vreede aan Vrankryk was
afgeftaan. Ieder ftondt verzet over zoo on-
verwachcen handel, en bevroedde wel dac,
gelyk men op deezen penning pok openlyk
cc kennen geeft, hec dus maar aau’c
•ryi^
om dcn tempel van Janus , die door
fluyteu van dcn Nieumeegichen Vrcede pas
geflooten was, d o o r’t hervatten van den
oorlog, die, mids dit gehouden gedrag,onvermydelyk
fcheen, weder te opencn.
De voorzyde is met het kopftuk des Franfchen Konings, evcnals de rand daarrondom met deezen
tytcl bellempeld;
L U D o v i c u s X I I I I , D e i G r a t i a F R a n c i æ E T N A V a r r æ R E X .
LO D EWY K DE X I V , DOOR GODS G E N A D E KO N IN G V A N
V R A N K R Y K E N NAVARRE .
De geflooten tempel van J A N U S , zoo als de bovengeftelde naam ie kennen geeft, is op de
tegenzyde, onder die bygeftelde Franfche randfchrift, verbeeld:
J ’ E N a y l a C L É F .
I K H E B ' E R D E S L E U T E L VAN.
En ofwel, door dcn getroffen Vreede, de oorlog geeyndigd was, zoo leeft men echter nog op
den vooj-grond :
E X T R A O R D IN A I R E D E S G U E R R E S . irtSo,
VOOR D E BU Y T E N G EWO O N E OOR LOG S Z A A K EN. löSo.'
Van deezen onverwachten eyfch des
Franfchen Konings gaaven de Spaanfche
Gemagtigden op ’c allerfpoedigfte aan hun
• Hof kennis, ’c gene, hoe zeer ook door’c
fluyten van den laatften Vreede van zyne
voorige Bondgcnooten verftccken, echter
een befluyt namom geenszins,toc afbreuk
zyner aangeboore groocshcyd, Vrankryk
hier in ce vvillc te zyn, maar hct opkomende
onweedcr , waarmede hec zich gedreygd
z a g , door ’c verwylen der hoofdzaakc,
waare hec moogelyk, fchaadeloos
tc doen overwaaijen. Maar dit bragt in re-
gendecl tewege, dac dc Franfche Gemagtigden,
dcn derden van Bloeimaand, aan
de Spaanfchen een gefchrift cer hand ftel-
(OHoll. 5 waarby z y verkiaarden gelaft te zyn
Metk. de vergadering a fte brceken, indien men
voor den vyftienden ( i ) van Hooimaand
I I I . Deel.
i68o.pag.
125.
den begeerden tytel aan hunnen Meeftcr
niet afltondc. Welke inmiddeis nietalleen
de plaatfen, die hy gehouden was over tc
geeven, in bezic hieidc, maarook daarenboven
verfcheydene dorpen rondom die
fteden, wclkc den Spaanichen Koningtoe-
behoordcn, door zyne benden liet in beflag
neemen, vcele tolhuyzen aldaar voor de
Spaanlche ftedcn in Nederland oprechten;
ja der zelverinwoondersdoorgewelddwin-
gen de tollen aldaar en niet aan Spanje te
becaalen; en die alles onder voorgeeven,
dat de in bezic genomene plaatfen afhangelyk
waaren van d ie , welke hem by den
Nieumeegfchen Vreede waaren afgeftaan.
De Spanjaards, niec in ftaac ora geweld
raec geweld te keeren, wendden zich in
decze bekommering dierhalven naar dc
Vereenigde Staaten , die door hunne bc-
E e e e mid-^
}?■ ¡
if
i