( i )O v id .
Meta in.
lib. II.
5^r.59&
60. &
>:f.399.
(2) V alk.
verward
Eu ropa,
.p a g .ó iS .
( 3 ìV a lk .
verward
Eu ropa,
pag.619.
N E D E R L A N D S C H E
—j—
( l iO n t -
roerd
Nedcrl.
J .d e c l ,
pag. 174.
¡1. Dc tweede, dien eenigen mede op het zelfde voorwerp, door den rerfflaa^n Penning-
maakei Roettiermecncn gemunt tc zyn, hecft, rondom het kopftukdesFranfchen Konings, dcc-
zen tytel in den rand van’t voorftuk:
L U D O V IC U S M A G N U S , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S .
LO D EW T K D E GROOT E , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONING.
Op het ruggeftuk ziet men den zelfden Vorft als eenen anderen Phcbus den (i) Zonnewagen,
boven den aardkloot en in het tekcn van den Leeuw , mennen. Onder op den voorgrond ftaat
hct Franfche wapenfchild, cn in den bovenrand tot byrchrift:
A S S ID U IT A S .
G ED U U R Z A AM H E T D .
( l )V a lk .
verward
Europa,
pag. 639.
Doch deeze wierden ondertuiTchen nog-
al vergroot: want als de Prins van Oranje,
op uytdrukkelyk bevel der Vereenigde
Staaten, met zyn aanbetrouwde leger
naar de HoIIandfche grenzen trekkende
Uytrecht verlict, zoo zondt dit eenen
Trompetcer (2) aan den Franfchen Koning,
om te hebben vrygeleybricven voor
hunne Gemagtigden; welke den zesen-
twintigften van Zomermaand, zoo voor
zyne ftad als hec geheele Geweft, het
Verding der overgaave flooten; terwyl
die ftad van deu Markgraaf van Rochefort
honderd (3) Koninglyke buftchieters
toc bezetting had ontfangen. Wanneer
de ryding van alle deeze byna ongeloove-
iyke tcgcnfpoeden en verliezen tegelyk
met des Prinfen leger iu Holland kwam,
was de onrfteltenis aldaar onbcfchryvelyk;
zulks des Prinfen Grootmoeder, tot geen
kleyn ongenoegen der Staaten, aan de
zelve bekend maakte van zins tc z y n , om
by den Koning van Vrankryk, zoo voor
haaren perfoon als haare goederen in ’s
Graavcnhaage, de noodige (4) brieven
van veyiigheyd te verzoeken. Ja haar
Kleynzoon z e lf verzocht van den Staat
verlof, om nietalleen diergelyke brieven
by den Koning voor zyne ftad Graaf ce
moogen vcrwerven, maarook met den
zelven, naar ’c voorbeeld van den Staat
zelf, over(5’) zyne belangen te handclen
Wac den gemecnen man aanging, by die
ftondt de doodfchrik als op iedcrs weezen
afgemaald: ja de opgcvatte vrees (6) was
zoogroot, dat de minftc in ’c veld ontdck-
te menfchen ftraks voor vyanden aangezicn
wierden, en die bequaam was om alle
de Burgers in de wapenen, evenais hec
minfte gerucht alleen geheele fteden op de
beeil te helpen. Erbarmelyk was, ook
de ftaat der vlugtelingen; van welke fom-
migen, naa ’c verliezen van huys en haaf,
alleen met pak en z ak , anderen verzeld
van ’t uyrgefchuddc huysgczin hec weynige
ontkomen vcc, en onzckcr waar vcr-
b lyf
(4 )R e fo !.
der S ta ir,
van H o l!.
2 o Ju n y
1Ö72.
fol. 16 0 .
(? ) R e fo l
der Staat,
van H o ll.
i S Ju n y
16 7 1 . io l.
2Ó0.
(ö) Valle,
verward
Eu ropa,
;.63<5.
b ly f te zullen vinden, by boopcn kwaa.
men aandryven. Hec geioei der vcrhon-
gerdc beeilen, hec geween der aan dc ledige
borft leggende kinderen, eu hec gckerm
der mannen envrouwen, wierechrgeuoocen
door de krygsücdeu waaren mishaodeld o f
omgekomcn, vervulden aller aanfchouwc-
ren harten zoodaanig met fchrik cn vreeze,
vooral der zulken, welke op’t platte land
woondcn, dac men nergens veyiigheyd
dan in de bcflooteue fteden waanende te
vinden, hct alle in zoo groot getal opeen
vlugten ftelde, dac byna geenc fchuyten
o f Wagens meet om geld te bekomen, ( t }
da wegen en vaatteu mec de zelve over-
kropt waaren, cn men in fommigefteden genoodzaakt
was by nacht de poorten te laaten
openftaan öm den vlugtelingen den
vereyfchten in- cn doortogt te verzorgen.
Geduurende dcczc algemeene vcrbaasdheyd
gaven vcrfcheydene hunne goederen in de
beflootenc fteden aan de zulken te bewaa-
rcn, die hen zelfs nieteens bekend. en zy
dus buyten ftaat waaren om de zelve naamaals
ooit te können wedereyfchen. Anderen,
die hun goed cn kinderen onder
het opzigt van dienftknechten en meyden
buyten ’s Lands zonden , raakten, met
vcrmeerdcringe huns geflachts , byvvylen
tegelyk hcc eene cn het andere quyt.
Met cen woord, de Staaten van Holland
zelfs, zich in ’s Graavcnhaage niec langer
veylig achtende, hadden reeds den veertienden
van (z) Zomermaand beflootcn,
hunne eygene en alle andere ’s Lands
Hooge vcrgaderingen naar Amfterdam, f i 7 i
als ook den oorlogsvoorraad van Dclfc ^
derwaart over te voeren. Zynde nog door
die van Holland beraamd. enden volgcu-
deu dag door de Algemccnc Staaten goedgekeurd
, dtie Afg;ezantcn naar Engelaad af
te vaardigen, oiri te vetnecmcn, wac voor
middelen hec zyue Majefteyt zoude oelic-
ven voor tc flaan , om rot caicn Vreede
te komen ; midsgaders dc Heeren (3) de (3) Refol.
Gro o t, van Gent , Odyk , cn Ek , aan kcrSuaie»
den Koning van Vrankryk a f te zcndcn,
om te booten wat zyne Majefteyt (4) van fol
den Staat begeerde. Volgens dit Befluyt,
verreysdendc drieecrftgcincidc Heeren naar venvatd
Engeland, en de vier laatflgcmeldcn den plTjlg'
zeftienden van Zomermaand, uyt ’s Graa- ° ^ '
venhaage naat Woerde; vanwaar z y , naa
’c bckomen der vereyfchte Vrygclcybrici
von, onder dc hoede van twintig ( j ) niy. isl Vaifc
cers zich naar *t Franfche leger voor Does- "
bürg begaaven, en aldaar flechts by Lou- pag.tSaa.
voy ea Pompone, Gcheymfchryvers van
Staat, doch geenszins by den Koning zelf
konden gehoor verwerven. Welke dus hct
vermaak had van die gene zyne goedheyd
althans te zien aanzoeken, wict nogon- (ß) Oot.
längs gehenden gedrag, ftaande de Vreede-
handeling te Aken, hem als onvcrdraage- »a” daf
lyk (<>) voor zyneglori, cn als quetfen-
dc hct Kroonrecht aller Köningen had toe- (r) Hilt.’
gefcheenen, doch welke belcediging hy Gsßtnkp;
thans betuygde, volgens den inhoud dee- drwyfc”
zcrdriepenningen genoegzaamopeenezoo ß'nxiv.
ongehoorde wyze (7) gcwrokente hebben. rctf.“ “*'
zen h op den edrften omringd met deezcn tytel, die in den rand der voorzyde gele?-
L U D O V I .C U S X I I I I , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S .
LO D EW T K D E X I F , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KO N IN G .
E- ^ Ö p