■ U j / ' ÿ ’ ’ p'
" l i r ^ ■ É ï i ' t i i r
î iYh l
M
<• t|
i . , ¥
" "rite
" r i f f
W i - r : i i i i
i B ; 1 , ' li.
M ,
ô!,ys:!|'
■ * .ß
r f è - ' j l :
p m i '
438 N E D E R L A N D S C H E .
16 8 9 . E N DER KEURVORSTEN VAN SAX EN E B RANDENBURG,
---------- • E N DOOR D E N ARBEYD DER GE ZANT EN,
DE E ENDRAGT TUSSCHEN D EN KONING EN
DE2N HERTOG HERSTELD.
I N ' T J A A R 108 9. D E N 10. DAG VAN ZOMERMAAND.
1 1. Tw e e fchepen ziet men op het voorftuk van den tweeden verbeeld : welker cen door eenen
vervaarlykcn w ind, der thansbcflechte gelchillen, bcftookt, en tot zinkensioe geflingerd wordc}
cn wier a n Jt r , ondcr het gunftige gcftarrcme deezer herftelde rufte, eene bedaarde zee bebouwt,
binncn deezcn Latynfchcn dichtregel:
A S P E R A N O S T E N U E R E D I U , N U N C A S T R A S E R E N A N T .
LANG HE B B E N ONS DE T EGENS POEDEN OPGEHOUDEN,
MAAR DE s t a r r e n K L A A R E N NU OP.
Op de voorzyde van eenen vicrkanten brandenden alraar, die op het ruggeftuk in cenc bloei-
jendc landoüw v-crbeeld is , ftaan, ondcr eene Vorftlyke muts, eene C en A , zynde de eerfte let-
8crs der naamen van Chriftiaan Aalbert Hertog van Holfteyngottorp, belend men dit opfchrift :
F O R T U N Æ R E D U C I E X V O T O .
M D C L X X X I X : D i e X X J U N i r .
A AN HET NAARWENSCH WE D ERG EK EE RD E GELUK TOEGEWTD.
D E N 20 DAG VAN ZOMERMAAND: iö8p.
Voorcs leeft men n o g , boven den akaar, in dcn ranJ deezen Lacynfchen dichtregel tot omfchrift :
M E N S P I A , M E N S S U M M O V I C T I M A G R A T A D E O .
E E N GODVRUCHTIG GEMOED IS E E N E OF FERHANDE
DEN ALLERHOOGSTEN GOD AANGENAAM.
G cd uureud c d e cz e handeliugen in ’ c
N o o rd e , hadden d e V e re en igd e S taaten
a lle s laatcn v e r v a a rd ig e n , om den v e ld -
togc aan den k an t v an B ra b an t tegens
V r a n k r y k te o p en en ; tem e e r , d ew y l die
K ro o n , d o o r ’ t afz en d en v an een goed
g e ta l k r y g s v o lk s naar L u y k , reeds in
S p ro k k e lm a an d d at P r in sd om gedw ongen
(OHoll. had een V e rd ra g ( i ) v an o n z y d ig h e y d
1689' pae' z y n e r H o o fd -
170.’ * ila d te laaten fprin g en , en in h e t w e rv en
v an drie b enden lig tg ew ap en d e ru y te r s te
b ew illig en . D ie rh a lv en tro k de G r a a f van
F l o d r o f , deo tw e ed en v an G ra sm a an d ,
me t d ried u y z en d man te v o e t , a lle z y n e
on d e rh o o r ig e ru y t e r y e , v ie r ftuk ken g e fchuts
en tw e e m ortie ren d e rw a a r t , e y fc h te
, in de vo o r ftad van L u y k z y n d e a an g
ekom en , tw e ed u y z en d r y k s d a le r s ’sd a ag s
to t onderhoud z y n e r benden , en dw on g
d ie rh a lv en op d e e z e w y z e d at P rin sd om
v an de voorhe en aangegaane verbindtenis
m e t V r a n k r y k a f te f t a a n ,e n d e z y d e des
K e y z e r s ( 2 ) en z y n e r B on g cn o o ten tc k i e zen
. N a a uw e ly k s w a s d it z o o g e lu k k ig ly k
u y tg e v o e rd o f de M a rk g r a a fv a n G a ftan a g a ,
algemecn L a n d v o o g d d e r Sp a an lch e N e derlanden
, v e rk la a rd e u y c den naam z y n s
Me e fte r s d en o o r lo g ( 3 ) teg en s V r a n k r y k ,
v e r t ro k t o : h e t op encn v an den eerften
v e ld to g t , in ’c begin v an H e rfftm a an d ,
v an B ru flc l naar G e n t ; om m c td e b en d en ,
w e lk e in d ien o o rd d o o r den P r in s v an
Vaud emon r ve rgad e rd w a a ren , den F ran fch
en B e v e lh ebb e r K a lv o , die mec v y fe n -
tw in tigh on d c rd van z y n c n L an d a a rd t d e
op g ew o rp en e v e ldw a llen to t d ek k in g van
F ran ich V la an d re b e z e t h ie ld t , van d a a r tc
ja a g en . Die g e lu k t e , mids h y , nicc in
ftaat z y n d e om den Sp a an fch en L a n d v o o g d
hec h o o fd te bieden , o p des z e lv cn n a d
e rin g aanftonds a lle de aan hem b c tro uw -
de v e r lc h a n fn g c n v e r lie t : w e lk c v c r v o l gens
op b e v e l des Spaanfchen L an d v o o g d s
g e fle ch t w ierd en . D u s fcheen nu V cu rn e
me t een g ew is b c leg g e d r e y g d , en den
ecrs
r
1689. pag.
*73-
SIS“'"
le g e r dor Sp aujaarden te z u lle n a an g e vo ch - ' i S p ;
ten w o rd en : w a a rom men in d ankbaare
erk entenis , cn te r eere des F ran fchen K o -
nings , d e e zen g eden kp enning g emaak t
v in d c ; w e g en s dac z y n e v e r leen de befch
e rm in g in ftaac w a s g ew e c ft , ora
hec van dac d re y g en d e g e v a a r ce v e r lo f fen.
ce r flcn aanftooc te zu llen lyd en . D o ch
d o o r hct o n v e rw a ch t te rug trek k en des
Sp a anfchen L an d v o o g d s namen de g ew e c -
k en c Franfchen dc ve r la a ten e legerplaatfen
aanftonds w ed e r in b e z i t , h erfteld en in ’ c
förkur. ’ ^ o r t ( i ) dc d o o r den S p an jaard g e fle ch tc
1689. pag. w e rk en , en w ic rd t dus V cu rn e van dc
* v r e e z e v e r lo ft , v an d o o r h e t in gedron gen
Rondom liet kopftuk des Franfchen Konings, waarmede de voorzyde beftcmpeld is , leeft men
deczen lytcl toc jand.chrift:
L U D O V I C U S M A G N U S , R E X C H R I S T I A N I S S i m u s .
LODEWTK DE GROOTE, AL L ERCHRI STE LTKSTE KONING.
Heikules houdt, op de tegenzyde, met dc eene handzyne knots, cn mcc de andere het wapen-
iclnld van hcc gedreygde V eu in e j onder die randfchrift;
T U T I , Q U O S S E R V A T .
VETL IG ZTN Z E , DIE HT BEWAART.
W ie nu deeze veyiigheyd genooten h c e fc , en dcn tyd wannccr , geeft dit opfchrift van den
voorgrond te kennen;
F U R N A E . iö8p.
VEURNE. 1689.
Om dc z c lfd e red cn , w a a rom d e Spaan^
ich c L an d vo o g d , naa ’ t fle chten v an der
F ran fch en v e ldw a llen , en z o n d e r ie ts b y
d c hand te v a t te n , tegens v e rw a ch tin g te-
ru g r ro k , had o o k hec S ta a t fch e I c g c r , w a a r o
v c r de G r a a fv a n W ald ek hec b e v e l v o e r d
e , flaand e die g ch c c le v e ld to g t , nicts van
b elang ond e rnomen ; mids raen befloocen
had in Ncd e rland allecn ve rw e e ren d e r w y -
z e rc o o r lo o g cn , om i n ’ c K eu rvo r ften -
dom K cu lcn den v e ld to g t met des temeer
g ew c ld s te op encn. W an t g e ly k de K o n
ing van V r a n k r y k den o o r lo g aan hunne
H o o gm o o gen dh ed en w e l v o o rn a am e iyk
(2) Hol l. ve rk la a rd ( 2 ) had , te r o o rz a a k e z y de ge-
daane v e rk ie z in g van ’ c gemclde K eu rvo r -
J97. ften d om , ten naadeele van deu Kardin aal
van F u r flcu b c rg , op den P r in s v an B e y e r c
hadden d o en v a l le n , z o o hadden o o k dc
V e re en igd e G ew e fteu , met de hulpc d e r
B randenburgfche en M un fte rfch e k r y g s benden
hec zu y v e r en van dac K eu rvo r ften -
d om op z ich genomen ; o m , d o o r ’c v e r ja
a g en der F ran fch e en Furften be rg fch e
k r y g sk n e ch te n , den do o r den Paus a lth an s
b e ve ftigd cn B iflch o p i n ’ c v r c cd z a am e b e z
ir d er aan hem opgedraagene K e u r lan d c a
te f te lle n ,e n handhaaven. T o c d e u y t v o e -
r in g van dar voo rn e emen w aaren d c B r a n -
dciiburgers ty d ig in b ew e e g in g , e n k re c g e n
d rie ( 3 ) F ran fche benden b y O rd in g e z o o (3) Hoii.'
g c vo e lig e n e cp ,d a t d ie L a n d a a rd t hecftede-
kcn N u y s , cn andere g e rin ge p la a t s je s v a n 207.^11
dicn oo rd in ru ym d e . R y n b e r k z e l f g a f
z ich , den v ce r tien d en v an B loeimaand ,
on d e r b illy k e v o o rw a a rd e n o v e r : in voege
S s s s s 2 tw e e
Ï.R Y Y. I Ilf ‘
S, '
0 ‘
I è ¡It:
; Y
' ' !
' f f
'-V
:
“ ' : i
■ ri
. -J
j.=
ri
i - '
. . r
- :‘Y
4:;. " ¥
- i - T
à '
ri
.. ....