ifiör- N A T a H A G rE , An nO iS iy s 17 N O V em b u is i
N U P T A IB ID em , 1640; i 7 N O V em b r is :
D E N A T a C O LO n iie Ad S P R E am , AnnO i 567;
8 JÜ N I I .
G E BO O R E IN 'S G R A A V E N H A A G E , D E N 17 V A N S L A G TM A A N D ,
I N 'T J A A R 16x7:
G E T RO a iV D OOK A L D A A R , D E N X7 V A N S L A G TMA AND - , iÄ4«:
E N G E S TO R V E N t e K E U L E N A A N D E S P R E E ,
D E N 8 V A N ZOME RMA A N D - , I N 'T J A A R löiy.
1667.
ranidd d iiom S ift '? '' ™ jo”g™ Koning in ’c harnas vertoont, hecft in den
If i
'ij-
■ i{;'
.<!
ff.
Het oorlogsvuur, ’tgenc door dc laacfl:
tc Breda geflootenc Verbondcn, door de
bemiddeling der Zweedfche Afgczanten,
ZOO gclukkiglykten aanzien der Vereenigde
Geweftcii geblulcht was, kwam zieh,
ledert de dood van Koning Philips dcnlV,
in dit jaar in dc Spaanfche Nederlanden !tc
vinniger te ontilceken. Want niet zoodra
was dc Spaaulchc Koning ovcrlcedcn, of
de Koning van Vrankryk bewccrde , dat
aan zyne Gemaalin , als de oudfte zyner
kinderen, her Hertogdom Brabant, de
Graaffcliappen Viaandre en Hencgouwe,
midsgaders nog cen groot gcdceltc der ove-
rige Spaanfche Nederlanden , volgens ’t
recht dicrGeweften, was vervallcn; het
gcnc de Dochters uyt een vrocger huuwe-
ly k , voor de jongere Breeders uyt een laa-
tcr, tot de crfcnis komt tcroepen. Dc
Franfche Koning had deswegen, door z y nen
Afgczant, reedsvcrfcheydenc vertoo-
gen aan ’c Hof te Madrir laaten doen, en
’ t zelve vcrzocht, omwegcnszyncrechts-
vordcringin ondcrhandeling tc willen tree-
(j'i Ait7.e- den. DcKoninglyke Moeder had ook(r)
mamicen op haar ziekbcdde den Spaanfcheii Afge-
t'nooriog, '^-ant tc Parys het opgekomen recht haarer
VI. deei, Schoondochtcr voorgedraagen ; en hem
^1.148- vcrzocht om by de Koningin van Spanjc
zyn uytcrftc bell te willen aanweudcn, om
den Koning haaren Zoon op zyne welge-
grondc cyichen recht te doen erlangen:
opdat aldus dc Vreede miTchen die rwee
Krooncn mogte ilaandc blyvcn. En hoe-
wel de Koningin Voogdes in Spanje zieh
daarvan gehccl afkecrig toonde, opvoor-
gccvcn dat de minftc vcrvrcemding van
(x)Lnrrey haar Zoons Staaten (2) en Landen by'uy-
Louis^ terftec willc van den Koning haaren Ge-
xiv.tome maal ten dierftc was vcrbooden ; zoo
111, pag. trachtte echter dc Koning van Vrankryk,
zoolang zyne Moeder leefde, het voorge-
wende recht nog altyd in de minne by te
leggcn, en alle verwydering door ’t flny-
tcn van een vriendlyk verdrag voortc körnen.
Deezc rcchteyfchen des Franfchen
Konings bragten echter dc Spanjaards in
bckommering, (3) en deeden hen duch-
teil voor zwaarderc gevolgen van den kant Merk,
van Vrankryk, jazichonderluiTchenook,
zoovcel docnlyk waarc, in ftaat ftellcn,
om aan die kroon, by aldicnzy haarrccht
gewapcnder hand wilde vorderen , het
hoofd tc biedcn. En dewyl de Spaanfche
Landvoogd, met opmerkinge zyne gedachten
laatcnde gaaii over den ftaat der
grcnsftedcn van Nederlandaan de zydcvaü
Vrankryk, bevoiidt, hoc tuftchen Hcne-
gonwe en Namen geenc ftad noch fterkte
wierdt gevonden, die bcquaiim was oin
Brabant tegcns eenen inval aan die zyde
te dekken; bcilooc hy in ’t voorgaande
jaar eene ontzaglykc fterkte te doen bou-
wen, die zynen naam by de Nederlanders
nictmin zoude verecuwigen dan de grenzen
tegensalleonderncemingen vanVrauk-
ryk verzekeren. Het Dorp en de Heer-
lykheyd Charnoy, den (4) Prinie van I- (4)Delice8
fenghien toekomendc, wierdt daar toe vcr-
k. oo®r en; , t gene aan d1 e -N»T oord1 oonlt zydIevan m.pag.
de rivier de Sambre by Marchien au Pont,
vier uurcn vau Namen, zes van Bergen,
en vier van Nivelle was gelegen. Den
derdcn van Herfftmaand des voorleedcn
jaars had men met het ftichten van deeze
nieuwe ftad een begin gemaakt; welke ter
gedachrenis van den Spaanfcheii Koning
Charkroy genaamd wierdt. Haar beftek
was zeer uytmuncend, en door de ver-
maardfte Bouwmeefters, in ’t ontwerpcn
van veftingwerken ervaaren, opgeftcJd.
Zulks zy was van ftand alsKameryk; van
wallen (5) als Antwerpen ; van fchikking ,
alsAtrccht; cn van rcgclmaatigheyd, teii 1666,
aanzien haarer veftingwerken alle de aiidc- rag-97*
re Spaanlche ftedcn in Ncderland vcrre
voorbyftreevende, gelyk ccnigszins op
deczen legpenning kan gezien worden;
welke ter eere van den jongen Spaarifchen
Koning, vermids hy de Nederlandfche
grenzen met dcczc nieuwgeftichtc ftad
vcrfterkthad, in dit jaar aldaar gemunt is.
De
C A R O L u s I I , DEt G r a t ia H I S P a n ia r u m , E T
IN D IA R um R E X . 16S7.
K A R E L DE I I , DOOR GODS G E N A D E KO N IN G V A N S P A N J E ,
■ E N D E I N D I E N . ¡667.
fckift"om2omni*is' Charleroy is op de achterzyde verbecld ; wier rand met dit jaarp
r o p V g n a C V L V M p a t r I a ; D a t n o b I s .
n r V E R S C H A F T ONS E E N B O L J V E R K D E S V A D E R L A N D S .
(i)Naiii
Hill, van
Vcncetf.
ll.deel,
pag.4H.
Naa de dood van Koning Philips, ook
Anna Maria, Moeder van Koning Lodew
yk, deezer werreld körnende te overly-
dcn, zag men den band der moederlyke
(r) magt, die z y totnogtoc op het ge-
moed van haaren Zoon gehad had, cot
naadeel des Spaanfchen ryks gcheel ver-
brooken. Want de Koning van Vrankryk
drong nieer dan ooic op voldoening wegens
zyn voorgewend recht van erfvolging; on-
aangezicn de afitand, dien ( i ) zyue Gemaalin,
(i)Vrank-
ryks wa-
penen te-
geii Span-
jepag.141.
173-eni.
...IS: ftat&de
Juftice.
(4) Aitze.
mazaakeu
van ftaat
en oorl.
Vl.deel,
£01.248.
(y) Aitze-
nia zaaken
vaiillaac
en oorl.
Vf.deel,
fol. 1Ö4.
^6) Aiize-
ina zaaken
van ftaat
en oorl.
VI. dec],
£01.267.
voor her aangaan van haar hun-
wclyk, op ZOO plegtige wyze van alledc
landen des Spaanfchen ryks gedaan had.
En hoewel des Keyzers Afgezant Ifola te
Bruffel een verwecrichrifc (3) tegens Vrank-
ryks rcchtsvorderingen in ’c licht gaf, en
dc Koningin van Spanje verklaard had,
van zieh in gcene onderhandelingen te
können inlaatcn, mids z y Vrankryks ey.
fchcn gchecl onbillyk cn zonder grond (4)
waandc, ilooc dc Koning vau Vrankryk
des onaangczien, den laatften van Lcnte-
maaiid deezes jaars, een befchermeud en
beleedigend Verbond met Portngaal (y) te-
geiis Spanje , die nog ondcriing in oorlog
waaren ; cn gaf nietalleen (6) aan de Vereenigde
Geweftcn, maarook aan de Ko-
ninginne Moeder in Spanje zelve by brie-
ven kennis: hocdat hy bcflooten had zieh 111. ‘Deel.
in ’c bezit der aan zyne Gemaalin verval-
Icue landen tc gaan (7) flcllcn ; met be-
tuyginge van daardoor echter gcenszins den
Vreede te willen verbrecken, als gcnee-
gen zynde het crfgefchil by verdrag te
befliffen. T ot de uytvoering van dit
voorneemen zag men ftraks cwceentwiniig
tegimenten te voer, by de veertigduyzend
man uytmaakende, nevens vyfduyzend
(8) ruyters, onder het beleyd vau den
Maarfchalk van Tureiine, naar dc Grenzen
van Ncderland afzakken. De Koning
van Vrankryk z e lf, zonder antwoord op
zynen brief ijyt Spanje a f te wachten, vcr-
crok met klcyne dagreyzen van Saint Gcr-
main, om den eenentwintigftcn van Bloei-
maand te Amiens te weezen. Vanwaar
hy,onder geleydevan vyfdnyzend paarden
en ecnige benden re voet zyner lyfwach-
te, over Ankre (9) de aaiigevange reys
verdcr naar de Nederlandfche grenzen
voortzettede , om zieh aan ’t hoofd
van zyn leger te ftellen ; 'c gene
den zcsentwintigften dier zelfde maand
moeft byeen weezen : waartoc teeds
twaalfdnyzend voetgaften en dricdnyzcnd
ruyters by la Fcrtc waaren vergadcrd, en
waarovcr de Koning in perfoon her gebicd
ftöndt- re voercn: doende ondertullchcn
op de Nederlandfche grenzen vcrmaan-
B ithrif.
(7) Aitie-
maiaaken
vinftaat
en oorloc,'
Vl.deel.
fol. 208.
(8) Aitze®
mazaakca
vanftaat
en oorlog,
VI. deel,
fol. 249.
(9) Aitze®
ma zaakea
van ftaat
cn oorl. I
Vl.deel,
tol.251.
I' 4)