f f " [ f e l l t f o
t i ! ! r i ! ff..
*.î i '■ ' .
i ;
!i.ff' ïff ir
•M'i ¡1;
#.(1
C H R I S T iano V ,
P io, A U G usto, F E l i c k ^ue P a t r i P a t r iæ ,
OB V E N N E R S B u r g u m Z U E C o r u m C A P T um
AB U L D A R ico F R I d e r ic o G U L D E N L E V io .
X X V I JU N i i ; M D C L X X V I .
A A N CH R I S T IA A N D E N F ,
DEN GODF RU CHT IG EN , DO O R LU CH T I G EN , E N G E L U K K I G E N
V ADE R D E S V A D E R L A N D S ,
WE G EN S HE T W I N N E N VAN W I N N E R S B U R G
I N ZW E E D E
DOOR U L R IK F R E D E R I K G U LD E N L E EUW.
D E N z6. V AN Z OM E RM A A N D : 1Ö7Ö.
OndertuiTchen had de Deenfche vloot,
naa ’c herwinnen van GochJaud, en met
zes zoo eygene als Nederlandfche ichepen
verfterkt, in ’c begin van Zomermaand de
Zweediche icheepsmagt ontdekt, en den
(i)Leev. vierden met de zelve eenc ( i ) zeer fcher-
Tromp*"' P® ontmoeting gehad. Op welke tyding
pag.476. dc Admiraal Tromp ftraks, met nog vier
Deenlchc en drie Nederlandfche oorlog-
Ichepcn, midsgaders twee branders, tot ver-
fterking der Deenen vertrok. Welke den
clfden, op de hoogte van Oeland , eeu
nieuw gevcchc tegens de Zweeden, en
met zoogoede uytkomfte aanvingen , dat
nietalleen de Opperadmiraal in de lucht
vloog , de Onderadmiraal vcrbrandde,
maarook geduurende de drie dagen dac ze
vervolgd wierden, nog vier andere fchepen
door de Nederlanders bemagtigd, de
overigen verbrand, in den grond geboord,
o f op dc rotfen verbryzeld wierden. De
vyandlyke vloot aldus zynde uyt zee ge-
flaageo, keerden de Deenfche en Nederlandfche
in den Koogerbogt ten anker, en
wendde het Tromp ledert, op ontfangen
bcvel, voor Uyftad, veroverde die
plaars, en gaf daardoor den Koning van
Deenemarkc gelegenheyd om met zyne
landmagc, omtrent negcnduyzend voetgaften
en even zooveele ruyters fterk, ( z ) ( i)Holi.
verzeld van zynen Broeder, by het dorp
Raa tuftchen Landskroon en Helzingburg, 146.60*^'
den negenden van Hooimaand, in Schoone
te landen. Naadat het geichut den volgenden
dag oncfcheepc was , wierden
eenige regementen naar Helzingburg gezonden
,’c gene rechcover Kroonenburg op
de kuft van Schoone aan de doorvaarc van
de Zont is gelegen. Op hunne aankomft
week de bezetting, medenecmende den
noodigen voorraad, uyr deftad, wier inwoonders
des den Deenen de fteutels ce gemoete
bragten. Dus ( 3 ) wicrdc die ftraks (3)Hoü.
bezec, de op *t ilot geweeke t>ezecting
opgeeyfcht, en, mids die weygerde zieh 1 4 7 . '
over te geeven, op laft des Konings zoo
re water als te lande, befchooten. Wel
is waar dat zy zich in den beginne desonaangezien
zeermocdig verweerde ; doch
geen ontzet, maar den ftorm der bele^e-
ren te gemoete ziende, gaf z y z ic h , des
nachts tuftchen den dertienden en veertienden,
tot groote vreugde des Konings C4) Rcfol .
en zyner Bondgenootcn (4) op genade en
ongenade over: waarvan de gedachtenis op 25 July
deezen penning bewaard is.
Dc
De gewönne ftad en ’c llot van Helzingburg zyn op de ccne zyde, en onder ecncn wimpel,
vcrbccidj waarop te leezen ftaat:
H E L S I N G B U R G .
Op den wederzydfchen boord van de Zont ftaat een pylaar, beyde beftempcid met dc ge- lu-oonde cerfte naamlctter van Koning Chriftiaan den V , en ieder eene Dcenlche vlag voercnde,
onder dit randfchrift, op de andere zyde;
A R B I T R I U M R E C U P E R a t u m .
D E H E E R S C H A P P T W E D E R G E K R E E G E N .
(i lHol l.
Merkur.
1676, pag
148.
(2) Refol.
derStaaC.
Gerer.
16 Aug.
1676.
a HoIJ.
lerkur.
1676. pjg
T c weetcn over de doorvaart van dc
Zont. Zoogroot voordeel, met zoo gering
verlies verkreegen, zettede Dcene-
marke aan, om ook flraks ten beleg vaji
.Landskroon te trekken; wclke ftad op
den vyfden dag des beicgs, den ( i ) twintigften
van Hooiinand , ftormenderhand
wicrdt veroverd, vervolgens hct flot aangetaft,
cu den dertienden (z) van Oogftmaand
genoodzaakt om zich, onder billyke voorwaarden,
aan den Koning van Deenc-
liiarke over tc geeven. Die daarop in perfoon
met zyn onderhoorige leger het beleg
voor Chriftiaanftad floeg, en den Generaal
Majoor Dunkamp met duyzend ruyteren en
achthonderd voetgaften naar Halmftad
zondt, om die plaats ondcrtuffchen ingeflooten
te houden. Dit docht den Zweeden
de bequaame gelegenheyd, om eene
kans te waagen; zulks z y , onder den
Hoogbevelhebber Affchenberg, achtduy-
zend man terftond naar Halmftad zonden,
om de daarvoorgclegerde Deenen te ver-
neftelen. Welke, op ’t bericht van ’ t ua-
deren des vyands, zich wel in allen fpoed
vanvoor die ftad poogden te begeeven;
doch naauwelyks waaren z y twee uuren
voortgetrokken, of(3)deZweeden vielen
in hunne achterhoede, dwongen hen ftal
re houdcn, en den zeventicnden van
Oogftmaand een gevecht tc waagen: in ’t
wctke de meefte Deenfche volkcn o f ge-
dood o f gevangen wierden. En ofwel de
Koüingvan Deencmarke het geluk had van
desonaangezien (4) Chriftiaanftad re vero-
veren, zoo had echter die van Zweede ook derStaaten
van alom nu zoo magrigen onderftand one- Gener.
fangen, dat hy in Slagtmaand eca leger
van achcicnduyzend man (5) in Schoone (jjHoiJ.
byeen had, en dus een befluyt nam om de
Deenen in hunne betrokke wimerlcgeiing loS.
te beftooken. Op ’c bericht van der
Zweeden optogt, keerde de Koning van
Deenemarkc vau Koppenhaage terug in
Schoone, trok met zyne benden by Landskroon
op nieuvvs tc veld, cn ftrekte die
tot by Malmoe uyt; om dus zyne volken,
welke deeze plaats ingeflooten hielden, te
dekken. Dc Zweeden integendeel poogden
die ftad te redden; zulks ccn zccr
wrced gevecht den (6) vierden van Win-
terimand, naar de oude tydsrekening, j^'i.’pag.
tuflchen de legers der twcc Koningcn voor- ^»3- »ot
viel; waarvan ieder zich de overwinning
toeeygeude, doch door ’t welke Malmoc
echter ontzec, en de Koning van Deenemarkc
genoodzaakt wierdt, om zyne ovc*
rig gebleevene benden o f in de veroverde
ftedcn van Schoone ter bezcccinge, o f(7 )
terug naar Zceland cer herftellinge ce zen- Merkur,
den, terwyl hy zelf naar K o p p e n h a a g e P * * 2-
keerde, en aldaar bevel gaf, om twaalf
nieuwe regementcn tegen den voortyd te
werven. Tot lof van den jongen Koning
van Zweede, die alom ftaande die gevecht
zyn moed en dapperheyd had doen biy-
ken, vind ik decze twee penningen gemaakt
tc zyn.
E c c t I. Op