J ,
I r' Ì
« ■!
t
i
fL
t i
i g ?
^ 1:: f
A JEH O V A H HOC F A C T U M E S T , E T M IR A B I L E
IN O C U L IS N O S T R I S . 167z.
D I T IS F A N D E N H E E R E G E S C H IED , E N P FO N D E R L T K
I N Q N Z E OOGEN. 167z.
Het gekroonde wapenfchild des jongen Prinfen is op de rugzyde omringd met den Ridderlyken
Hoosband, cu die beltcmpcld mcc deeze fpreuk:
H O N I S O IT , Q U I M A L Y P E N S E .
D A T H EM A R G I F E D E R F A A R E , D I E 'E R A R G UTT DEN K T .
Voorts leeft men nog, tot klaardere uytlegging van’t zinncbecld, en als ccn vcrvolg van’t randfchrift
dcr voorzyde, in den rand die omfchrift:
G E R M IN I Q.UOD A U R IA C O F ID A T L EO B E L G IC U S
G A L L O L iE S U S .
D A T D E N E D E R L A N D S C H E L E E U P F DOOR D E F R A N C O I Z E N
G E ^ U E T S T Z I C H OP D E O R A N J E S P R Ü T T B E T ROU / F E .
II. De klcynftc heeft op de voorzyde (uytgezonderd hct Jaar löyz.jde zelfde vcrbeelding, doch
in den rand dit verlcortc omfchrift:
A JE H O V A H H O C F A C T U M E S T .
D I T IS F A N D E N H E E R E G E S CH IED .
De tegenzydc, die gcen randfchrift heefc, vocrt ook hct zelfde wapcnfchild, en deeze gemelde
fpreuk op den daarrondomgeftclden Hoosband :
H O N I SO IT , Q U I M A L Y P E N S E .
D A T H EM A R G J F E D E R F A A R E , D I E 'E R A R G UTT D EN K T .
trenn tien uuren des morgens, door dcHce- ^671.
111 inr5. fA A ...___ I T, ' I
verward
Europa,
pag.ópj.
( l ì Refol.
lier Staat,
van Holl.
16 7 2 . fol,
256
wegens Enkhuyze aaa den Prins van
Oranje in 'c leger te Bodegraave gezonden.
Aiwaar z y , den vicrden van Hooimaand
zynde aangekoomen, zyne Hooghey t nietalleen
van den eed ontfloegen ( i j die z y cer-
tyds tegens de invoering van ’t Stadhon-
derfchap gedaan had, maarook haar dat
Hooge bewind en het Stadhouderlchap
van Holland aanbooden. Met zeer tedere
betuyglngen van ’s Lands welzyn, en onder
andere dat van Holland in ’r byzonder,
te zullen bevordcren, wicrdt deeze
aanbieding doot den Prins aangenomen,
dc Prinfcs zyne (x ) Grootmoeder uyt den
naam van die van Holland, de Algemeene
Staaten, en andere Hooge Vcrgaderingen,
geiukgewcnfchr, midsgaders de Prins, uyt
her leger in ’s Graavenhaagc gekomen
zynde, den achtften van Hooimaand omren
van Duyvcnvoorde wegens dc Rid- '
|derfchap,cn Vivien, Loontrekkend Raadsman
van Dordrecht, wegens de Steden
in de Vergadering der Staaten van Holland
opgehaald , om aldaar den Stadhoudcrly-
ken ccd (3) a f tc leggen. Naadat dit vcr- Öl
rieht, cn door hem omtrent een uur des v m S . "
middags zitting in het hoogc Gerichtshof 9J«iy
genomen was, vcrtrok hy , naa’t middag-
maal by zyne Grootmoeder gehouden te
hebben, nog dien naamiddag weder naar
’t leger; daar hem (4) den volgenden dag
alle de Algezanten derbuytenlandfcheMoo- E“'op>.
gciidheden, ende Gemagtigden aller Hooge
Staatsvergaderingen wegeiis zyne vcrheffing
kwaamen gelukwenlchen : welke ook on-
dcrandere tot het maaken van deezen gedenkpenning
aanleyding hecft gegeeven.
Het gchatnaftc borftbeeld des Prinfen is op de eenc zyde omvangen In den rand met dccze ty-
telen :
W I L H E L M U S I I I , D e ; G r a t i a P R IN C e p s A U R a i c u s ,
C o m e s N A S s a v i u .s.
W I L L E M D E I I I , D O O R GODS G E N A D E P R I N S V A N O R A N J E ,
G R A A F V A N NAS SOU.
(j^Valk.
verward
Europa,
pag. 694.
Naadat op de verhaalde wyze meeft alle
de Magiftiaaten der Stedea aan hunne op
de been gekome gemeenten de verheffing
vau den Prins van Oranje toc de Stadhou-
derlyke waardigheyd beloofd hadden, onc-
iloegea de Staatsieden van Holland zich
onderling, den eerften van ( i ) Hooimaand,
van den eed, toc weering van ’ c
Stadhouderfchap eercyds gedaan, en naamen
, den derden dag dier maand , op
den voorilag van ( 2 ) Leyde , naadac
de noodige volmagten tot die gewigtige
zaak van de byzondere fteden waaren inge-
gekomen, een eeiipaarigBefluyt, om den
Prins van Oranje toc Stadhouder en Op-
perbevclhebber van de krygsmagten, zoo
te lande als te water,van hunnen byzonderen
Staat te verheffen ; en dac met de zelfde
magt en waardighcyd, als die Hooge
bedieuingen door des Prinfen Voorouders
waaren 5 ) bekleed geweeft. Volgens dit
Befluyt wierden hec Eeuwig Befluyt afge-
fchaft, het boek, waarin de naamen der
onderfchryvercniftonden, (4) vernietigd,
en de Heeren van Duyvcnvoorde uyt dc
Ridderfchap, Halling wegens Dordrecht,
Deyman w^ens Haarlem, Ondcrwater
wegens Delft, van Zanen wegens Leyde,
de Graaf wegens Amfterdam, van der
Tocht wegens Gouda, Pefler wegens
Rotterdam, vander Lyn wegens Alkmaar,
de Groot wegens Hoorn, en Admiraal
(3) Refol.
derSuatea
van Holl.
3 Ju ly
*672. foi.
Staar.
van Holl.
fol. 206.
TulTchen eenen nu volwaflen Oranjeboom en cencn in 't verfehlet verbecldcn vogel Fenlx,
die uyt de aflche des ouden herboorcn is, zict men den Prins, als eenc andere Pallas afgebeeld 5
welke bcttraald van een Hemellicht in de eene hand eene fpics en mec de andere cen fchild houdt,
waarop ook een Oranjeboom verbeeld ftaat. En dcwyl die hooge Krygs- cn Staatsgczag hem niet
vy geluk , noch by nooddwang, maar door de geneegcnheyd der opgeftaanc ingczeetcnen was in handen
gefteld, zoo Iceft men in den bovenrand. ^ &
N E C S O R T E , N E C FA TO J
NO CH DOOR G E L U K , N O CH DOOR NOODDPFANG.
Eer des Prinfen verheffing voorviel, te
Weeten, zoodra hy met het Staatfche leger
van Uytrecht tot opdegrenzenvanHolland
was afgezakt, nam hy ftraks die middelen
b y de hand, welke hem alsde bequaam-
I I I . Veel .
ften voorkwaamen, om het verder indrin-
gea van den vyand te verhinderen: en
aanmerkendc dac het niec dan längs Bodegraave,
Muyde, Gornichcm, Goverwel-
ienfluys, cn Schoonhoove zoude können
V g=-