'1!
t Iff
i' '
: : Tiifri
( I l A ile s
ctclaPaix
tleNimc-
guc tom.
I I I . pag.
466 ££
4 8 1.
(1' ^£^.¿c
b l’ .(ixde
Nimegue
toni. IV .
Fg.310.
Cj) A ft.d e
b Paix de
Nimegue
tom .IV .
l>3g . 469.
(4) Holl.
M e ik .
1679. pag,
14 8.
(5) Holl.
Merkur.
IÓ79-
pag. ISO.
(6) Holl.
Merk.
1679 . pag
vorft vau Brandeuburg in ’c byzooder,
daartegens op dc allerkrachtigftc wyze
fchriftlykc aantuyging ( i ) door hunnc Ge-
zantcn den ßemiddelaaren rc Nieumeege
overleveren. Desonaangezien hadden dc
geflootene Verbonden hunnen voortgang,
€□ maakte Vrankryk, van zooveele eu
magcige vyanden ontlaft, den noodigen coe-
ftcl om zyne legers längs de ingewiliigdc
fteden tegens Brandenburg te wenden.
Doch decs niet in ftaat zynde om alleen
ecncn Koning te wederftaan, die cevoorc
recds ZOO vcele overwinningen opde ßond-
genooten, toen ze nog alle zeernaauw vcr-
cenigd waaren, behaald had, zoo wierdc
’er vooreerft een ftilftand van wapenen,
ftaande (z )dc geheele Grasmaaud, geflooten,
en federt uog verlcngd, met beding
dac VVezcI en Lipftad door de benden van
den Franichen Koning zouden bezet (3)
wordeu; terwyl meu over den Vreede
zelf ftondt te handelen. Maar dc tyd wederom
zynde verloopen, eer die groote
werk toc een goed eynde gebragt was,
rukcen de Franfchen alle hunne omleggende
benden, ten getale van veertigduyzend
(4) man, onder den Maarfchalk van Krequi
byeen, en met de zelve in de landen
van Brandenburg, en doende alom de
Keurvorftlyke krygsvolken de eene ftand-
plaars naa de andere verlaaten, cn toc onder
het gefchut vanMinde wyken, ver-
fpreydden z y (y) wyd en zyd den fchrik
hunner wapenen, re meer dewyl z y , onaangezien
dc tegenftand der Brandenburge-
ren, over den Wezer geraakt (6) waaren,
hunne befchanfing verkracht hadden, en
zich dus in ftaat vonden, om Minde te
können belegeren. Des blccf den Keurvorft
gccn andere weg open, om zyne
landen voor ’c genaakendc gevaar re bc-
fchutren, dan de aangeboodene Vrcede-
voorwaarden van Vrankryk, hoe hard
die ook waaren , cc aanvaarden. H y
zondc dan aan zynen Afgezant den Hecr
Meynders in Vrankryk bcvel, om op
den aangebooden voet hec Verbond mec
den Franfchen Koning tc tekenen; hec gene
dan ook, den negencntwincigflcn (7)
van Hooimaand te Saint Germain gefchiedde.
Mids die Vorft, om een byzonder
merkteken van geneegenbeyd cot
de bevordering van den Vreede te geeven,
zoo toc de herftelling van den Koning z y nen
Bondgenoot, als uyt het vernoegen,
dat hy had opgevat wegens den Keurvorft:
toc zyue oude vcrbindteniflcn tc zien we-
derkeeren, hem beloofde eene fomme vau
driehonderdduyzend kroonen binnen twee
jaaren, naa ’c bevcftigen des voorigen
Verbonds, te zullcn geeven (8) ; om hera
dus eenigszins te onthefFen van de koften,
die hy geduurende de voorige oorlog tegens
Zweede met zoo goed geluk, hoewel
nu vruchteloos, gedaan had. En dewy Ide
Koning van Vrankryk op deezc zoo voor-
zigtige w y z e , nietmin door de wapenen dan
door eene gemaatigde geldfpilling,zoo die
als de voorgemelde Vreedcverbonden had
weeten uyc te werken, is het ook geen wonder
dac men toc des zelvcn lof deezcn gedenkpenning
heeft zien in ’c licht komen.
(7) Holl.
Merk.
1679. pag.
158.
(8)HoII.
Merk.
»<579- pag.
isp.
Zyn gclauricrd borflbeeld Ilaat op dc voorzyde; wier rand omzoomd is met deczen tytel:
L U D O V ic u s X I I I I , F R a n c i æ E T N A V a r r æ R E X .
LOLO
DEWT K D E X IV , KO N IN G V J N V R A N K R T K
E N N A V A R R E .
Onder ccn fchild, waar op een overvloedshoorn, uyt welken goude geldilukken rollen, en
bloote degen rullcn, fmcedt de Voorzigtighcyd, op de rugzyde, met den fchepter van ’t Vorftc-
lykc vermoogen den tak des Vreedcsj tulTchcn dit om- en opfchrift;
SU B C L Y P E O , F E R R O , E T , A U R O , P A C EM
P R U D E N T IA C U D E N S .
D E VOORZIQTIQHETC D , O N D E R ' T SCHI LD {D E R B E S CHE R -
MIN G E ) DOOR D E N D E G E N E N ' T GOUD, D E N
V R E E D E SM E E D E N D E .
(i) Afl.de
la Paix dc
Nimeguc
lom. IV.
U y t krachte van ’c vyfde lid deezes
Verbonds, was de Keurvorft van Brandenburg
Merk.
*019- pag.
169.
gehouden aan den Koning van Zweede
weder ce geeven, al hec genc hy van den
zelven,zoo(i)in Pomeren, voornaameiyk
StraalzonteiiStettyn, alsook elders door
dc wapenen had gewonnen. Want hoewel
die vry hard was, zoo moeft hy echter
zich des getrooften, en op ’t voor-
fchrifc van Vrankryk van ’tgemaakte Verbond
met Deenemarke afzien; ’c welke
nict ZOO ligt zynde te beweegen, dus nu
al hec geweld van den oorlog ook alleen
ftondt op den hals te krygen. En waarlyk
had de Maarfchalk van Krequi niec zoodra
het uytwifTelen van die Verbond verftaan,
o fh y trok mec zyne benden vanvoor Minde
a f , en door de Lunenburgfche en
Munfterfche landen, naar her Oldenburg-
iche, en begeerde dat zyne volkcn te
Dortmond in bezetting ontfangen zouden
worden. De Burgery was hiertoe, als
fteuncnde op de onzydigheyd des R y k s ,
in den beginne wel onwillig, maar ziende
eerlang eene beukery gefticht, en ver--
fcheydene (x) ftukken gefchuts van Lipftad
aanvoeren, opendc z y onder Verdrag haa-
re poorten. Z y wierdc echter ontwapend,
haar federt ook vecl gelds afgeperft, en
het Oldenburgfche op honderdviCrentwin-
tigduyzend ryksdalers, boven dc dagclyk-
fche laften, gebrandichac. Op deezc wy.
ze bleeveu de Françoizen zieh aan deezc
zyde van den Wezcr ophoudcn, in hoope
dac eerlang ook een Vreede mec den Koning
van Deenemarke cen genoege van hunnen
Koning zoude geflootenzyn : temeer,
(3) mids deHeerMcyerkroon tot dat eynde
door den Koning van Deencmarke naar
Vrankryk was gezonden. En hoewel dit
cenezaak van zcergrootgevoigwas, mids
Koning Lodewyk zich in gcene handeling
wilde inlaaten ; ten waare dé Kroon van
Zweede tegelyk daar in wicrdt begrecpen,
zoo is echter dc Vreede tuflchen dc Koningen
van Vrankryk en van Dccnemark
e , den twecden van Herfftmaand, rc
Fontainebleau (4) geflooten , en binnen
zes weeken de wederzydfche bekrach-
tiging uytgewifleld. En dewyl aldus,
toc geen kleynen luyfter van Vrankr
y k , cn tot geen minder voordeel van
zynen Bondgenoot den Koning van
' Zweede, de Vreede in ’c Noorde nu
. volkomsniyk herfteld was, zoo is ’c
niet zonder reden dac deeze twee penningen
daaraan hunnc geboorte verfehuld
zyn.
(3) Ho ll.
Merk.
II579. paß.
(a) H oH.
Me rk.
1679 . pag.-
Í7Í-
X x x 2 I. Hct