i: 111,
■T‘ (■
■! I."'-
■ ' ' 5
£ ..
1674 Harlcbeek haddcn afgcbrooken, van dcn
anderen kanc , volgcus ontfangen bevel,
gelchiedde. In dceze bcrcnde ftad be-
( i )G c - vondc zich thans ecne bezetting van ( i )
fciiied.des cwceduyzcnd raan, onder den Stedevoogd
Rospairc, onderfteund door den Mark-
P35-30J. graaf van Rancs, Oppcrkornel dcr JigtC
paarden, cn door den vermaarden Krygs-
bouwmccftcr Vauban. Door de hulp der
opontboodcnc boeren zag zich hec legçr
der bclc^eraarcn eerlang zeerwel bel'chanu,
en door vyfendcrtig Genrfche pleyten
van hcc noodige' gefchut, .tcu getale van
vyfcig zwaare ftukkcn, tydig voorzien.
Des wierden de beukeryen deu zeftienden
begonnen, den volgenden dag de loopgraaven
geopend, en ten derden dage daarnaa
dc ftad van zes kanten zoo heftig
beichootcn , dat men dcn ncgenticnden
den bedekten weg liec aantaften en het geluk
had van dien te veroveren. De Prins
van Kondé, van deezen togt en van het
gevaar der belegerde ftad ten voile bewuft,
voorzag wel dat hy deezeplaats niet konde
laaten verlooren gaan, zonder het denkbeeld,
van dat hy hec laatftgemelde gevechr verloo-
tcn had, tc bevcftigen. Desbefloot hy Oudenaardc
(2) cc gaan onczcctcn, brak ccrftondt
van Beaumont op, kwam dcn zcventicnden
by Doornik, cu, zyude verfterkt mcc dc voi-
ken die dc Maarfchalk vauHumieres uyc de
naafte ftedcn gcligc had, toog door die
ftad over dc Schelde, en met gcfloocenc
geleden naar hec Vereenigde leger onder
den Prins van Oranje. .Wclke hicrop
ftraks dcn Krygsraad bericp, cn dien voor-
ftelde van de werken bezec te laaten en tegens
den afkomenden vyand ecncn open
veldflag tc waagcn. Van ’c zelfde begryp
waarchook.de Spaanlche Hoofdbevclhcb-
bers; doch bp ’c vertoog van den Graaf
Souches, Hoofd der (3) Keyzerfchen,
vau dac niet raadzaam waare, om hcc winnen
vau eenc ftad, aan de onzekere uyt-
komft van eenen veldflag en hec leger cn
hec overige des Lands ce waagen, raakce
geen kleyne verdeeldheyd onder de Bc-
velhebbers , en de zelve daardoor eyndelyk
( l iG e -
fchied. des
ja ars 1674 .
en 16 7 5 .
pag.sc6.
(3 ) V e r-
v o lg v a n ’t
v e rw ard
K u ro p a ,
p a g . 9 8 1 .
toc beftuyt , van vooraf hec
groffte krygstuyg naar Genc te zen-
den, cn eyndelyk den afkomenden vyand
niet a f te wachten, maar het beleg op
te brceken: ’c welke aanleyding tot hec
munten van deezen penning heefc gegeeven.
Het kopftuk des Franfchen Konings is, op de voorzyde, omvangen met deczen tytel:
L U D O V IC U S M A G N U S , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S ,
LO D EWT K D E GROOT E , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONING.
Op de rugzyde vertoont zich de Overwinning, rennende met ongemeene fnelheyd tot hulp van
het belegcrde Oudenaarde, ’t gene in ’t verfchirt gezien wordt. Zy houdt in de ecne hand cenen
werpfchichc, en in de andere cenen eykcnkransj onder dit randfchrift;
V IC T O R IA O P I F E R A .
H U L P B R E N G E N D E O F E RWIN N IN G .
... ^ Wat de eykenkrans betekend, is voorheen (*) reeds uytgelegd, zulks genoeg zy hier alleen tc
fJ. 153? melden het opfchrift, dat op den voorgrond ftaat, en van deezen inhoud is;
A L D E N A R D A O B S I D i o n e L I B E R A T A . M D C L X X IV .
O U D E N A A R D E F A N ’T B E L E G F E R LOß T . 1674.
Geen
Gccn bctcre uyckomft haddcn ook de
aanflagciijdic de Vereenigde Geweften,door
twee byzonderc vlooten, tegens de Franfche
zeekuften, zoo in Earopa als Amerika
, ondcrtulTchcn haddcn laaten ondernce-
(f; Drindt mcii. Dcn achtilen van Zomermaand (i)
Leeven was de Lt. Admiraal dc Ruytcr, mcc achc-
Riiytcr, envecrtig Staatfche fchepen , cn daaroii-
{0I.S9Ö. der twintig van oorlog, oni de Weft van
voor Torbay t’zcyl gegaan, en houdende
dc ftreek längs den Wefthoek van Madera,
krccg h y , den negcntienden van Hooimaand,
het eyland Martinike, een der
Antilles, gelegen in de Noordzee van
Amerika, en zynde eene Franlche volk-
planting, in ’t gezigt. En hoewel de iii-
woonders bytyds uyt Vrankryk van op
hunne hoede te moeten zyn bericht ontfangen
hadden, befloot desonaangezien de
Ruyter de fterkte Kulzak aan re taften, eu
toc dac eyndc, onder hec beleyd van den
fi) Brandt KorueI(2)Uytenhove,in driefmaldeelingen
' omtrent duyzend man aan land tc doen
ftappcn, op wiens oever zich wel driehonderd
vyanden achter de heggen onder de
wapenen vertoonden, evenals’er ook inde
baai nog v y f o f zes Franfche fchepen , ry-
kclyk met geichut voorziengeankcrd laagen.
Dc Nederlanders iprongen echter met zeer
groote dapperheyd, onaangezien het fterk
ichieten dier fchepen , aau land , raakten
ftraks handgemcen mec den vyand, en
Lecv.
dc Ruy
fol. 899'
noodzaaktcu dcn zelvcn ccrlang van ach* ^^74 -
tcr de hoogccn naar de fterkte tc wyken.
Vervolgens wierdt hct floc van alle kanten
beftormd, cn aangetaft; doch dac hcbbcnde
ccncn hechten w a l, omringd' mec
zwaare ftormpaalcn, (3) wier toegangen (3) Brand:
alom door’tgeichut dcr in debaay leggende
fchcpcn bcftreckcn wierden, zoo zaagen de foi.yw."’
Hoofdbevelhebbers zich alle eerlang ge-
quecft, en de aanvallers, ten kofte van
veele dooden cn nog grooter getal gcqucr-
ften, zich eyndelyk genoodzaakt onvcrrichter
zaake a f te trekken. Die voorval
genoeg. doende bevroeden,dat deezc fterkte
niet zoo ligt, als men gemccnd had, was
cc winncn, zoo wicrdt beftemd nicts verder
re waagen , maar ecnigc ledige tonnen
aan ’c ftrand tc voercn , om den
vyand, als o f men daarmede ict nicuws
voor had tc misleyden. En waarlyk,
decs, niecs anders verwachcende ftak des
alom verfchcyde lichten op, (4) als oiibe-
wuft zynde hoc dc gclande manfchap in d c R u y tc r
den voornacht zich weder aan boord der
vioote begeeven had; welke hec anker
ligtre naa middernacht vandaar zecwaard,
en geen becer geluk op de andere eylanden
cc gemoete ziende, terug naar’c Vaderland
zeylde. Hec misJukken van dicn aanflag
g a f ondertuiTchen in Vrankryk aanleyding
coc hcc munten van deczen gedenkpenning.
Het kopiluk des Franfchen Konings ftaat op de eene zyde, omringd in dcn rand met deezen
tytel:
L U D O V IC U S M A G N U S , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S .
LO D EWT K D E GROOTE , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONING.
Op de andere zyde ziet men cenen geboeiden Nederlander, tegens ccnen ftapel van veroverd
fcheeps-en krygstuyg, tot geen kleyne verwondering van eenen nevensftaanden Amerikaan, <er
aarde leggen j terwyl dc Faam omhooge den lof der behaalde zeege uytblaaft. Het randfchrift
luydc aldus:
C O L O N IA F R A N C O R U M A M E R IC A N A V IC T R I X .
Q F E R W I N N E N D E F O L K P L A N T I N G D E R F R A N S C H E N
I N AME R I K A.
Qq 2 Voorts
Ji
f
ffi.,
it' ■