, , ' ¡1:
’ I"
I 'fcf
r / 1 Î
ii
J l l , “ |;: :i
i ' r i '*
i“
I
} 69°- C H R I S T O V IC T O R E T R IU M P H O : A N nO
D O M i n i . l öpD.
IK Z E E G E P R A A L DOOR CH R I S IU S D E N V E RW I N N
A A R : I N ’T J A A R D E S I - I E EREN 1690,
V. Op de voorzyde van hec vyfde, ’t gene van lood is, zjc hy wederom gcharnafi:, doch mcc
eenen laurierkrans om 't hoofd , en met den bevelilaf in de rechter hand, te paarde, omzoomd
mcc deczc tytelen;
JA C O B U S I I , D e i G r a t ia M A G næ B R I t a n n iæ ,
F R A N c iæ , E ï H I B e r n iæ R E X .
J A K O B DE I I , DOOR GODS G E N A D E KON IN G VAN GROOT
B R I T T A N J E , V R A N K R T K , EN I E R L A N D .
En dewyl dit ftuk opden voetvaneene Spaanfche Reaal is gemunt en dus in dc waarde aan eene
Sixpence gclykis , zoo ftaat op de tegenzyde , rondom de vier hiervoor gemclde wapenfchilden,
die randichrift:
R E A L i s H I S P A N i c i V A L o r i s . 24. M A R T 10 .
R E A A L N A A R D E S P A A N S CH E W A A R D E ; D E N
Z4. V AN L E N T EM A A N D .
V I. Des Konings gelaurierd kopftuk ftaat op de eene zyde van het laatfte ftuk , omzoômd met
dit randfchrift:
JA C O B U S I I , D E I G R A T IA .
J A K O B D E I I , DOOR GODS GENADE .
lerland, in de gedaante eencr zittende Vrouwe , ruft op de andere zyde met den flinkeren arm
op zyne Harp, en wyft met de rechter hand, om de Roomfchen op te wekken , naar een bo-
vengefteld Kruysj belend met die randichrift :
H IB E R N IA . 1691.
I E R L A N D . 1691.
( i ) Holl.
Merk,
1 690. pag,
(2) Ho ll.
Merk.
.690. pa.,
168 9 . pag.
19 .
OndertuiTchen had ook dc Franfche Koning
niecs naagelaaten van’c gene bequaam
fcheen , om zoo getrouwen Bondgenoot
als hem Koning Jakob was, in ’c bezit van
lerland te können handhaaven. Toc dat
cynde waaren in de Franfche zeehavens
vyfendcrtig oorlogfchepen, vier branders
en ( i) v y f fluyten uytgeruft , en op de
zelve de regementen van Surlaube, Tour
nefy , la Marche , Fumechon, Merode ,
Foreil, en een grooc getal gevlugte Engelfchen,
Schotten, en Ieren, re famen ruym
zevenduyzcnd fterk, benevens eenen groo-
ren voorraad van gefchut, bomben, koe-
gels, klccderen, en handgewcer voor zyne
nieuwe manfchap, onder hec belcyd van
dcn Graaf van Lauzum ingefcheept; welke
in Lentemaand mec deczen onderftand op
de kuften van lerland, tot geen kleyne
vrcugd van Koning Jakob, belandde: vermids
die daardoor zich in ftaat zag , om
mec een leger van dercigduyzend (2) man
aan den Hertog (3) van Schömberg hec
hoofd te bieden. Dierhalven Dublin met
drie Franfche regementen zynde bezet gc-
iaatcn, toog Koning Jakob mec het overige
zyner benden naar de rivier ( j ) deBoy*
ne , waarachter hy zich by Drogheda geweldig
verfchanfte; om aldus dc verdere
inbreuk van ’c Engelfche leger onder Koning
Willem tc ftuytcn. Dees Vorft, ge-
lykhydoor de Legerhoofdcn, op zyueaan-
komft in Icrland , was bcgroet geweeft,
wierdt federt ook door menigvuldige ingc-
leverde Vcrtoogichriften, zoo van de Onroomfche
Geeftlyken te Ulfter, als van
die der BilTchoplyke kerke in ’r Noorde,
gelyk ook door dc Schcrifs, Vrcedcrcch-
tcrs, en Edelcn van Down (5-) en Antrim,
midsgaders doorde Rcgeeringvan Londonderry
en Balfaft verwelkomd. Ieder betuygde
daarin zyne getrouwheyd voor dcn nieuwen
Koning, en tochctopzctccn van goed
cn Iceven voor de handhaaving van dcn
Hervormden Godsdienft bercyd cc zyn :
mids z y hem als den ecnigftcn aanzaagen,
welke iu ftaat was om hec door Vrankryk
derwaart ovcrgcbragce oorlogsvuur, waaraan
hun Vaderland nu ftondt bloot geftcld
cc worden, door zyncn vcrmoogcnden
arm, volgens den inhoud van dcn volgenden
gedenkpenning, uyr te blulfchen.
Rond-
Cri Holl. •
Merk.
fo,=.p,g.
( s i Ho li;
Me rk.
l6go.
pag. 2 14 .
• RonJom ’s Konings geharnail borflbeeld , leeft
ids;
; in dcn rand van't voorftuk, dceze
G U I L I E L M U S I I I , D e i G r a t i a M A G n æ B R I T a n n i æ ,
F R A N c i æ , E T H I B e r n i æ R E X .
W I L L E M D E n i , DOOR GODS G E N A D E KONING V A N
G RO O T B R I T T A N J E , V R A N K R Y K , E N I E R L A N D .
Hct ruggeftuk verbeeldt in’t verfchict den Franfchen Zonnemenner, welke de ondergclege zeé
cn’ c land in biand zec; waarom hec knielende lerland, met eene Torenkroon op’t hoofd, cn de
opkomende Zeegod Neptuyn den bovenveibeelden Engelfchen Jupiter met decze krachtige woorden
aanroepcn;
N I S I T U , Q U ÏS T E M P E R E T IG N E S ?
ZOO GT N I E T , WI E K A N D A N D E E Z E
V L A M M E N MAA T IG EN.
En waarlyk zag men eerlang, door ’c
winnen van eenen gedenkwaardigcn veldflag,
die ’c Kroongefchif van lerland be-
ilechcce , deeze verwachting dicr inwoon-
deren beantwoord. Want Koning Willem,
(1)Holi. fcdcrt hec winnen van Charlemont, (i)en
Me rk. andere fterkten van geen minder gewigt,
1690. pag. ziende daardoor de t o e g a n g e n naar deBoyiie
geopend, deed zyn heir, ’c gene veertigduyzend
man fterk was, in vier final-
deelen , dcn zevenden van Hooimaand ,
naar de vlakte van Dundalke voortrukkcn,
cn den tienden tot onder het bereyk v an ’t
vyandlyke geichut van Drogheda langs dc
Boynelegeren : en ofwel de nieuwe Koning
nog dien zelfden dag, b y 't bezigtigen der
toegangen om over den ftroom re geraaken,
door eenen gefchuckocgel aan zyne ecne
( 2 )R e fo l. fchouder ligtelyk ( i ) gequctft wicrdc, liec
d e rS ta at. J , i ..........
Gener.
24july
1690.
Iol. 530 .
hy echter, naadatdc wond verbonden was,
in den volgenden nacht den noodigen roc-
ftel maakcn, ora dcn beraamden ovcrtogr,
waartoe het Engclfche leger in drie hoofd-
declen verdecld was^ tc beproeven. Met
hec ccnc gedeelte ftondt dc Hcrrog van
Schömberg aan dcn bcucdenkant; mcc hct
tweede zyn Zoon de Graaf van Meynard
aan den bovcnkant; cn mcc hct derdc
Koning Willem z e l f , verzeld met
den Prinie van Deencmarke in hec midden
dcii aanval ce onderncemen : wclke den clf-
dcn van Hooimaand, mec hec begin van
den dag, gefchiedde. De Herro^g van
Schömberg had hetgeluk van de cerfte den
overkant, naa ’c verdry ven (3) van acht (1) Hoi:;
vyandlyke ruyterbenden , te winnen, en
aldaar met eene weergalooze vaardigheyd 219?
her overgckomen volk in flagorde re brengen
, om Jakobs leger in dc zyde te val-
len. Ondertuflchen geraakte Koning Willem
met hctondcrhoorige middcngedeclre,
aan wclks hoofd dc Nederlandlche benden
ecne wccrgalooze onverzaagdheyd deeden
blyken , insgelyks over den ftroom , cn
wierdc dus te raade om aan zyne rechter’
vlcugcl, welke dc overzyde niec konde
winnen, cn dierhalven met Koning Jakob
in ccn hard gevcchtverward was, aanftonds
twaalf bataillons cn negen esquadrons ten
onderftand toc tc voegcn: vcrmids Schömberg
den vyandlyken flinker’ vlcugel reeds
dccd wyken ,• cn hy zich gerced maakte
om desgelyks op de nog ftandhoudcndc le-
rcn cn Franfchen aan te vallen. Doch die
H h h h h h 2 vet-»