' il I
r it i'
r ' i f c
DE GROOTE WI LHEM HENDR IK EN MARIA ,
DOOR GODS GENADE P R INS EN P R IN S E S PAN
OR A N J E , ENZ:
HANDHAAVERS DER GELOOGSHERVORMINGE .
Voorts leeil men boven beyder boritftukken in den rand nog deeze fpreuk:
A T A V U M P R O L I B E R T A T E F I D E Q U E .
VOOR DE VRTHETD E N ’T GELOOF DER VOOROUDEREN.
Op de tegenzyde houdt de Engelfche Godsdienft in zyne rechterhand ( L I T T E R Æ F A -
G E L I l ) 2) E B R I E V E N VAN FA G E L , enmet de ftinker eenen Hoed , die op
ber boek met zeven zcgelen , gelyk die weder op cenen altaar is ruftendc, welkc tot opfchrift
hceft :
S a c r o S a n c t a F I D E S .
HET HET LIGE GELOOF.
Voorts vertreedt hy cene flan g , waarnevens een f t a f , cenePaus*en Prieftcrlykc m u r s , midsgaders
ecnc Roomfche toonkas cn wyquart ter aarde leggcn j hebbende daaronder cot opfchrift
:
R E F O R M A T I O A N G L I Æ . M D C L X X X V I I I .
. • HERVORMING VAN ENGE LAND. id S S .
Eyndelyk leeftmen in den bovenrand , aiwaar een open oog , ’ c zinnebeeld der Godlykc vo o f
zlcnighcyd, in ’c middcn van cen helderfchynend hemellicht gezien wordt, dit omfchrift:
J A M M I H I R O M A M I N A X F I S T U L A D U L C E C A N I T ,
HET DRYGENDE ROME AMj I T MT THANS TOE OP
ZOE T EN TOON,
( i ) R e lo l.
derStaaten
Gener.
3 0 Ju ly
168 8 . fol.
458.
a ) Rclbl.
de rS ta at.
G cn cr.
a Aug.
16 8 8 .
to l .4 0 7 *
en 16 Aug.
i6 8 8 .fo l.
4pi.
D it h a c h ly k vo o rn e em en w a s niet dan
m e t v o lk om en m cd ew ce ten en kenniiTe van
dcn K e u rv o r ft v a n Brand enburg , als die
den P r in s v an O ran je zo o n a a in den b locd e
b e fton d t , o n tw o rp en . D e Ve re en igd e
G ew e ftc n hadden den H e e r H o p v o o r
B u y ten g ew o o n en G e z a n t aan dar ( i ) H o f
ge zon d en ; a iw a a r h y te K eu len aan de
S p re e d e v o o r ig e V e rb o n d e n , in ’t ja a r
z e fticn h o n d e rd a ch ten z e v en tig en • v y fe n -
tachtig g em a a k t , op n ieuw s ( x ) dcn dertigften
v an Z om e rm a an d v e rn ieu v vd e , en
federt tew e g e b ra g t , dat den v y fd e n
v an Wynm a an d v y fd u y z cn d n e g en h o n d e rd
B ran d en b u rg e rs , w a a ron d er z e v en h o n d e rd
ru y t e r s w a a ren , to t u y tv o e r in g v an dcn
a anilag op E n g e la n d , in dcn d ienft ( 3 ) der
Ve re en igd e G ew e ften (4 ) t r a d e n : aan w c lk e
de K e u rv o r ft v an Brand enburg nietalleen
z y n e n G e h e ym en R a a d den H c c r Fu ch s
z o n d t , om me t h e n , mids d c h a c h ly k h c y d
der tyd en in ond e rhand e lin g ( j ’) tc tre e d
e n ; maar h y kw am o o k z c l f , dcn v ie r den
v an W inte rma and in p e rfo on te (o )
W e z e l : a iw a a r h y , d o o r d e H c c re ti van
H ek c ren , O o f th u y z e n , D y k v e ld t , ( y j c n
K lo e fe (8 ) , u y t dcn naam d c r Ve re enigd e
S ta a ten w ic rd t b cg ro e t. W e lk e v o o rh e en
a ls G e tu y g e n o v e r den D o o p v an z yn cn
Z o o n z y n d e (9 ) v e r z o c h t , dieu mcc tw e e
goud e
(3)Rcfol.
derStaat.
Gener.
2 1 Sept.
1688.
fo i. j8 i.
(4) Relof;
devStftiten
Gcncr.
19 Oiil
1Ó88.
fol. Ó07.
(5 ) Reiol.
derStaat.
Gener.
2 3 0 a .
1688.
tol. 61 ; .
(6) Reiol.
der Stait.
Gener.
30 Nov.
ió88.foI.
(7)Rcrol.
derStaaten
Gener.
2 Dec.
1688.
fol. 699.
(8) Rcibl,
derStaacefi
Gcncr.
4 Dec.
16 8 8 . fol.
706.
( 9) Reiol.
dcrStaat.
Gcncr.
24 Aug.
1688. fol.
S0 7 .
gou d e d r in k k o p p cn , en eene gou d e d o o s ,
tefamen tv va a ltd u yzen d guld en s w a a rd ig ,
b o v e n cen c ja a r ly k fc h e ly f r e n te v an v ie r d
u y z e n d g u ld e n s ,w ie r b r ie t in de g emelde
d o o s la g , federt b e fch o n k c n , cn d o o r hunncn
d e r S c n A g e n tR o o z c b o om aan deu V a d e r ( i jlic t e n
Gener. o ve rh an digCD ; z o o d ra h y ,o m d e s te nader
b y de hand te z y n , en d en S ta a t me t raad
en d aad in d e e z e h a c h ly k e ty d sg e fta lte te
o n d e r fteu n cn , in ’ s G r a a v c n h a a g e , op ’ c la a tfte
v a n ’ t j a a r , m e t z y n e G em a a lin n e w a s
3 1 Dec.
1688. fe l.
aangeland , en d o o r de H e e ren van E l s ,
G r o e n e n d y k , M a ft is , B e c k e r ,B c r g e f t c y n ,
H a a r z o l t e , K u p e r , G e r la f iu s , ( x ) en
den G r i ffie r F a g c l v e rw e lk om d . H e t
g ro o t c p a r t cn d e e l , dac d e K e u rv o r ft
v an B ran d en b u rg op d e c z e w y z e in de
oph an d en z y n d e o u d e rn e cm in g op E n ge
land b e to on d e te neemen , heefc dan
niet z o n d e r red en a a n le yd in g toc hcc
m unten v an d e e z en g eden kp en n in g g e g
e e v en .
(2) R cfol.
ilcT Staat,
G c ’ cr.
3 Jan.
lögp.fc.'!.
(}) Imhof
N o t it .S .R ;
Imp . P ro c .
fol. 60.
Z yn fierlyk borftbeeld ftaat op dc voorzyde, omvangen in dcn rand met dceze tytelen :
F R E D E R i c u s I I I , D e i G r a t i a M a r c h i o B R A N D e h b u r g i ,
S a c r i R o m a n i I m p e r i i A r c h i C a m b r a r i u s
È T e l e c t o r .
F R EDR IK DE I I I , DOOR GODS G ENADE MARKGRA A F VAN
B R ANDENBURG , A A R T SK AME R L ING E N KEURVÖRS T
VAN 'T HET L IGE ROOMSCHE RTK.
Op de tegenzyde is b y als een andere Jupiter verbeeld , die eenen Arend aan zyne rechter zyd e , (4) H ill,
cn eenen bevelftaf in de flinker hand hebbende , den voorften vingcr van zyne andere hand , tot
cen teken der gchoudc ftilzwygendhcyd in 'c bcwaarcn van ’ c cocvertrouwdc geheym , op den ¿ ¡„ v k '
mond (4) houdt; waarboven in den rand ftaat: den XIV*
pag.61 .
E X P E D i t i o b r i t a n n i c a C O N S I L io E T
A R M I S A D J U T A . 10 8 8.
DE BRIT TANNI SCHE ONDE RNE EMING ME T RAAD E N
DAAD GEHOLPEN. I688.
(ft R efol.
«er Staat.
Gener.
130 a .
1688. fol.
593.
C6) Refol.
derStaaten
Gener.
17 0 Ô.
*688. fol.
O n d e r tu flch en w a s , o p d en v o o r fla g
v a n den H e c r ( y ) v an O d y k , d o o r de A l geme
ene S ta a ten een p leg tig e D an k - V a f t -
en Bcd ed ag om d en n o od ig en z e g en v an
den H em e l o v e r de aanftaan de o n d e rn e e m
in g o p E n g e lan d a f te b id d en , tegen den
v ie ren tw in tig ften ( 6 ) v a n W ynm a an d u y t-
g e fc h r e c v e n , en d o o r d cn P r in s van O -
ran je de in d ienft g enom e manfchap op de
M o o k e rh c y d c b y e eu g e t ro k k en , in fch yn
a ls w a a re h e t om eene a lg eme en e w ap eu-
fc h o u w tc v e r r ich ten ; d o ch federt v e r ftaande
d at d e g ch uurd c v ra ch tfch e p en tc
R o t te rd am ( 7 ) en in de andere h a v en s nu
vo lk om en to eg e tak e ld , en dus toc de r c y s Mcrk.
g e re ed w a a ren , deed h y h e t k r y g s v o lk
mec a lien Ip o cd d e rw aart a fz a k k e n , ald aar
inicheepen , en v o o r ts alle s v e r v a a rd ig e n ,
om met den e e rften gun ftig en w in d ce ko n ®
nen z e e k ie z en , en naar E n g e lan d o v e r -
fte ek en . E e r de P rin s e ch te r d e r e y s en deez
e n to g t a an n am , v e r fch e en h y in d e V e r g
ad e r in g (8 ) d er A lg em e en e S ra a ten , om ,
v an z y n aanftaan de v e r t r e k k en n is heb ben- Gener.
de g e g e e v e n ,a f f c h e y d re n e em e n , hen to t
e end ragt ftaand e z y n e a fw e e z ig h c y d aan tc 623.
B b b b b % maar