C O N C O R D IA R E S P A R V E E C R E S C U N T . ißyj.
(i)Korn.
kemade ontleenen. h lo e ’t z y , gelylc dees VV lUem g eheel i n ' t harnas o p de
Muntdcr van zynen duka at ve rbeeld fto n d t , 2 0 0 ftaat o o k hier o p dc eene zyd e een geharnaft k iy g sk n e c h t }
Gr.
Ho ll. fol.
88 . •
DOOR E E N D R A G T G R O E I J E N D E K L E Y N E
Z A A K E N . 16 7 3 .
Op de dikte van welken dukaton, wier eene by den Heer Jakob de Roodc, Koopman tcAm-
ftcrdim, gevonden wordt, ftaat fomtyds nog die kantfchrift:
T E R G E D A C H T E N I S S E V A N D E H U N T V A N A M S T E R D A M
AN NO 1Ö73.
II. Hct tweede ftuk is cen gouden D u k aa t , dus genaamd naar het verkorre woord DUCA-
T u s , HERTOGDOM, ’tgene’er eertyds opgeftempeld ftondt. En dewyl Willem de V. van
Beyerc de eerfte der HoIIandfche Graaven was, die den Hertoglyken tytel voerde, (t) en dusdaanige
goude geldftukken gemunt heeft, 200 is niet onwaarfchynelyk, dat dusdaanige muntftukken
van hem dien naam ontleenen. Hoe’t zy, gelyk dees Willem geheel in't harnas op de eenc zyde
too ftaai
w e lk e in de eene hand een b lo o t zw a a rd , en in de andere eenen bundel van z ev en p y len h o u d t}
binnen dit ran d fch r ift;
C O N C O R D IA R E S P A R v ^ i C R E S c u n t H O L l a n d i a :. 16 7 3 .
DOOR E E N D R A G T G R O E I J E N D E K L E Y N E Z A A K E N
V A N H O L L A N D . 1^73.
Hebbende dees; Dukaat fomtyds ook op de dikte j tot bewys dat hy te Amfterdam gemunt is,
dit kantfchrift ;
DS G E D A C H T E N I S Va h D e M U N T E Va u AM S T E R D AM .
(i)K, Nog is aanmeikelyk, dat dit geldftuk federt den Gemelden Graaf van Holland, zoo in (z) ge-
Äike- als gehalte, tot nu toe altyd het zelfde is geweeft cn gebleeven: onaangezien dc grooce ommade
keeringen van tyden en volken. Welke ieder zoo veelerhande munten , in gewigt en gehalte
Muntder onderfcheyden, naar eygen welgevallen gemunt hebben. Het ruggeftuk voett, boven, hec,Am-
HoUfol fterdamfche wapcnfchilif, in een ficrlyk vierkant die opfchrift;
M O n e t a A U R e a P R O V I N c i a r u m C O N F O E d e r a t a r u m B E L G i i ,
A D L E G e m I M P e r i i .
GOTJD G E L D S T U K D E R V E R E E N I G D E G EW E S T E N V A N
N E D E R L A N D , V O L G E N S D E M U N T K EU R
D E S RYKS .
III. Het derdc wordt in de Penningkas van den Heer Hendrik van Heteren in ’s Graavcnhaage
gevonden, en is hct eerfte gelyk, uytgezonderd dat hct in dit jaar gemunt, het Amfterdamichc
wapenfchild niet in den bencden- maar bovenrand gcfteld, cndediktedes geldsftuks met gccne let-
lecteren bcftcmpeld is.
Dusdaanig waaren de middelen, die
men cot de bchoudenis des Lauds in ’t algemeen
by de hand vatcede; doch in de byzondcre
fteden, evcnals van Amfterdam
feeds gemeld is, was de voorzorg niec minder.
Dus haddcn dc Studenten der Hooge
fchoole te Leyde , opgewckt door hunnen
Meefter Chriftiaan Melder, Hooglce-
raar in de Wiskonft, den Burgermeeftercn
door den zelven laatcn aandienen, hoe zy
van zins waaren , toc handhaaving van
de ruft der ftad , mids hcc gevaar des
Lands,
ide is, en het ontvangcn vcndel, ’t genc
hy roenmaals gcvocrd heefc, alsnog ren
zyncn huyze bcwaart. Het zelve is van
Oranjc zyde, op de hoeken mec verguldc
oranjccakkcn, en tcr wederzyden in ’c
midden, naaft’s Prinfen wapen, mec ccn
groot Pallasbceld befchilderd, ’ cgene, nc-
vensecncn zitcenden uyl, in de flinker hand
hct fchild met Mcdufaas flangenhoofd.
cnin dc rechter ccne banier voert, waarin
dc twee roode Leydfche fleutels gcfteld
zyn. Onder hcc Pallasbeeld, leeft men
deezc fpreuk op eenen wimpcl: tuta eß
agide Balias; Pallas is door baar borfl-
osjafen vijlig. De Burgermcefters der ftad
Lcyde, willcndc deeze bcweezc trouw cn
zonderlinge goedvvilligheyd der Studenten,
welke meer dan cen half jaar in de
wapenen geweeft waaren, eyndelyk erkennen
,’Jiccen de zelve in ’tjaar zerticnhon-
derddricSntachtig, tegen den clfden van
Wynmaand, by openbaare bekendmaaking
ter Hooge fchoole in de hoorplaats
der Godsgeleerden noodigen: aiwaar ftads
Geheymichry ver Johan van Groenendyk,
Lands, dc wapenen op te vatten. Met
* zeer groote betuyginge van gehoudenis
wicrdt deeze kloekmoedige aanbieding
aangenoomen, cu de bercydwillige jeugd
ftraks door de ßurgermeeftcrs mec hcc uoo-
digc gewcer, kruyd , en lood voorzien,
midsgaders nietalleen op hunne koften
twee trommelflaagcrs aangcuomeu, maarook
aan de zelvc Oranje rokken fty f mcc
goud gcboord gegeeven, en z y federt tcn
Jafte der ftad onderhouden. Den gemel-
(0 Alles den ( i ) Hoogleeraar Melder coc hunnen
I^opman, dien der Scheykunde Maas coc
r i ä t v a n hiHiuen Luyccnant, cn eenen Noftis hun-
r fenHecr uen Mcdcftudent coc Vaandraagcr onder*
m Burgp S S iffig ling hebbende hebbende verkooren verkooren
, trokken de
in d
de wapenen gekomene Studenten ten
w e c ien * heftcmdeii dage, onder hec beleyd deezcr
Vaandraa- Kcurovcrftcn, naar Stadsdoele: daar hen
Mudcn- Burgermcefters ’s lands eed, evcaals die
tcn. by alle de andere Staatfche krygsvolkcren
gedaan wordt, plcgciglyk afnaamcn. en
aan hen dc bewaaring van de Wittc
poort, het daarvoor leggende bolwerk,
en ’c uaaftgelet^en rondecl aan den Ryn-
kant overgaaven: zulks men federt dagelyks
een derde part deezer in dc wapenen
gekome jeugd op den middag in 'c volle
geweer dcrwaarc ter wacht zag optrekken.
Dan dewyl de verkooren Hoogleeraar
Maas Jiever dc boeken dan de wapenen be-
handelde, cn de gemclde Noftis, om z y ne
betoonde krygszugc, door den Prins
van Oranje federt raec het Hopmeefterfchap
cencr-bcnde foldaaten wicrdt begifcigd, en
hy aldus dc boeken verlaatcnde zich geheel
voortaan aau den Krygsdienft overgaf,
ZOO zyn federt in hunne plaatlen de
■ Heeren Studenten Andries Rivec cot Luy-
tenant, en Koenraad Ruifch tot Vaandraagcr
aangefteld geworden. Welke laatfte
althans regeercnd Burgermeefter van Leyi6y±.
bekend door zyne dichtkundige werken,
eene zeer geleerdc ( z) en in dicht gebragce
Latynlche aanfpraak deed; waarin hy, naa Lugd/in.
den voorleeden nood desLands opgehaald,
cn de betoonde krygsdcugd der in de wa-
penen gekome jeugd zcerhoog geprcczen
te hebben, uyt deu naam der tegenwoordig
zynde Burgermeeftercn haar deswegen
bedankte, en verklaarde dac die, de ruft
van hunne ftad, eudus ook eenigszins de
behoudenis des Lands aan haarc waak-
zaamheyd vcrfchuld zynde, (3) dicrhai^
ven ter dierbaare gedachtenis van zoo iSgdun.
klockmoedis: gedrag thans hadden goed gevonden,
ieder der in de wapenen'gewc'eft dy?kp52l
zynde Studenten met eenen dusdaanigen
zilvcren gcdenkpennig tc vereercn.
n n c ^ r i l a g t i g e Leyde, 't genc als cen zittende Vrouw op ftads wi-
J ' zinnebecld der Hooge fchoole, haarc opgcrechte Studenienbende,welke
in ’c verfehlet gczicn wordt. Hec randfchrift luydc aldus;
^ i SEM