jflifxA7*™ tUo fZS^tetyof/IvJ. rjtTWyfHfAO
Çhoiv cLr&£?Ç°t<nçüV &ïç oîxd&ç, & fW**
Tort iyÏA9ter tiffi ÎSioii foamrtyç' orAtope -
%[cL yb %Ê, yjj irt&v. G&ï«, n? TV t* £
*\jz£f«Lfyhfjiçy.*' 'don^oAsiiTi $$$&$T"doriuj
CLf Sl)(STZOÇ ZTCDlOtL] yÇcL<flu>y 70 OV et/CUlPOOlV
Ql'ZllV) $ C4> oiç ’l&iv O "^>7rD^il^Cf.i dJAJlÇ. ^foucrj
yb tiiZîçeU âjx.Aetccs<tWw uk^jvy TV vmropc-
q>07OÇ 70 <PgÿvH/UCL. TV TO Q Uo Qrzhv èTiÇfV , Vf
QOC^PO TTÙpT&ï Î17CUP , ÔtÎ ^Cto^HOSaSt
%%7 7£r%Mßtl/Ua.70i, li^UTtttycLPlk ^W>1Â9t$ ]
<«&! fO^UTE^ A* 'Vj^ôJ^Of , *#TOJ TO T?$ ÄffiÖfe ow/xä omj xwov, Ü
Sy^'j^TOi xÿ<pl<nv •djar'etop^ ©go$XjXO£*o$.
cltotcov yb dAnJ&Ç, juclïAop fi rl fri t1 cukotutco
fjJpidx, C&c d/msiçytw, oix.î'&ç opT&ç, 09 ,immm
TV è ^ oe^ tou £ ^ro^iAgti'TOç, è'ztyvrÿficçva,-'
707CZ0Ç TV) (GSÇJi 'biï.h?*$14 fbvAilCL. UC&OTu($\VlU>
îçg, (priai, TVT IslF, g/ J?o$ Sïuloiedf QcpcSç, o
Çvtui y pxctvfiçjLdl l<îi ieti thmitz dori. Vyb<S il-
f i feu à$A<L <5> 6/>>ct^6fl5^ /UäMok ec-(
£ii-0 Lçôv 7i è d%iofriAcoTor (pajn Zc Av. oû<£/ «Te
0TJ*(cLyCL 7TOÇ , ^ OL/Uiim ’S JLUfcrf OACOÇ (XCt%lV, Ü
/ua.jiv'&ç oicf.cj) 7tifh<m] t vota/j- xJ ccl'o^ «2 et-
fxçrt TE jyt) 6ji0 §i%{veîSïM, jLcißVteeZfc njLTtp-
Jouu , j(ÿ t tv Qp'tvçg ç fyÿfltui . fJJt tiStèç 'n 9s-
AtijUct tv yjuçgit dirt/ -, <£ /Ml Tmions, Sd,pwn&j
IPilycu" 0.3iplIlpâsP#T&Mozlf, JVojiWîsutoA-.
Aâtj. »i’ywiHCS'1? w^iuTtAcJf, dJJvnoi-
7T) 7TïiJÿ ’^7 *77fjî otÇWVJI , S yîUX' fiUrT<tt oj -
Tjisj mAyvàfjduj » Aia/ ti/ j< ;
éiYstï 5 -ß/ioiT ai tU ksXs--
KejLtnv, llyfiJ’oK.njL'n^^vvnyâ, Cïrâ^fôj oItJ"
AtwïTjroç £i’{ t» iWito^ tijottv to «Lrof anfiim £t-
tjtçy.. yçviTslviLU uSll&i&p}d,£eoty>"n?ifav y b iin
4 àt Xgjç» m\micu rp hslv^/m
'7!’A«pÊÇIt7^tW S^. KïP.ÇJ^ 'bTnÂVI'^ÔjUÔai T Auii A-
ctiy.fè'puju o Q>iip t TniiîcT^UTO, (£ Æ^tÇaura
utyfyi pßfi V . r <0^, £ pjuizg. <fiw»5, oct»"
ßsLc:M.l<tr£-'ÿiy-ucSv. tÎ yb àaicJ70 A<J7n!y «/$
alC^at' à J)' <p«jpo/TD Ær^trat' tb epyuy oi~
ytjuvcji o\çy/.rfù; v_zj:-^a.c3zfj itj utt°a ,
Cifît «^00175 <tJ^5l 06O(f 70' TîA^o'ÿwjj tTmu-
ytr,- £oj; ; ezwfyoptsç ocu) "^et^ifepypiçefAfj
U yfcJcnç fyyflg^, tst? ^ w^UTZvf èvlvHffiv ov
fjuxpcüç' 6M6Asnro*ro$ ^ 07re7ï^yt/ï^*AsJ' <K Ç7^,J -
7T*1.; ’ni'rtçyvtçaf yiyça.'zslai Si, oti (c Ll7rlçli
%>e)ifT$fipy»t rs/fj. ïH. ^ l’m ■ n iiSitoj Qeo»
\ turn eft , non fine culpa prætermittitur.
Crimen igitur inexcufabilcfamuloruni
eft, inquit, dominorüm voluntati ob-
fequi nolle. Prxfumptio quippe eftj
maiora quàm par fie appeterc : & A-
poftoli fimiliter culpandi fine , fi
plus fibi affirmant quàm is à quo
miffi funt : fufficict enim eis ad om-
nis claritatis menfuram , cum eo à
quo miffi funt, eiufdem elfe Ipirituj.
Hoc autem nihil aliud crat., quàm
dicere, coram diuino tribunal! mérité
fidebimini , fi hate alter inalterum fa-
' cere pra: fiiperbiâ nolitis , licet commune
feruitutis nomen fortiti, quæ in
vos ego, licet fecundum naturam exi-
ftens Deus ac Dominus. Abfurdum
enim eft profcûo , & extremi furo-
ris plenum , vos cum ferui fitis, Domino
ic eo qui mifit longé minores
, mutuam tamen feruitutem cru-
befcere.Si hæcfeitisigitur,triquit, hoc
eft , fi clarè noffe pote (lis quod dico,
beati eftis fi feceritis ca. Non enim
feire virtutem , fed earn exercere 0-
; ptandum eft atque laudabile. Exi-
ftimo verb præftarc quodammodo
eam ne dediciflè quidem , quàm
cum didiceris, pigritia mentem il-
ligarc , & qua: re£ta & bona effe no-
ris , nolle perficere , iuxta Seruato-
risvocem. J^ut no» coghomt voluntt- ^,, n
tem domini f u i , ô~ non fe c it 5 vapulabit r
paucis : qui autem cognouit & non fecit
, vapulabit multù. Nec enim mul-
tum dedecet eum veniam mediocrem
petere qui prorfus ignorarit , licet ob
j pigritiam forte reus fit : At ei qui feiens
fecerit, cognitio condemnationi erir.
contempfit enim , cum ad officium
implendum nihil ei deeffet. Oportet
igitur vtquifciunt operentur. Tunce-1
nim perfefta vit* in Chrifto tranfaûx
glorià redimiti ,pleniffimam aliquan-
do retributionem recipiemus. Vnde
Seruator eum qui fecerit Sc docuerit,
magnum aiebat iure merito vocatum pt:i ■
iri in regno coelorum. Quid enim ad
pietatem ei deeft ? aut quomodo non
diuinitùs acceptis perfeÂiffimis donis
■ glorietur, qui operum bonorum fplcn-
dore cumulât^ fulgeat ? Quan -
do igitur cognitiotji coniunûa funt 0-
pera, tune non parnm inde vtilitatis
oritur , alterutro verb déficiente,
mancum prorfus alterum erit. Scri-
ptum eft autem , fidem fine ope-
ribus mortuam effe. Quamuis e-
nim feire Deum vnum & natu-
C O M M E N T . I N I O A N N I S E V A N G . LI B. I X . 7 i ÿ
turâ, eumque fincerè ac vere confite- A i wKrrfy £Sb?,ai -n i, a'An-
TVTO 6$1V U 7Tlçlç, ^/'OL (C TVTO V&L£ßV, fjilf
t7$pë7TDf$/jriç cOJlZti 7*1 Ç o^ ijiycuV ^c^^S07TJ735$.7raç
C(U) CVC COOVnTOVTT^pTf^Jç 70 tlïil/OL, M TWgV
71 (ÙèÎH TO tLy*$V, {JJtJLc/usiJÏAfy Mg )&f % .
TySXÙJv tuffs ; £b^Cfjt& V 7 iu ; f(ÿl'^4QUU t I cO CLjTlaj
t^K&CAOlÇtoic&zif tpyeifyiçtcu/tf fJuafyiÇ^, y\70l
\9 li 7nefrV0Vf(c(4 f / i CCOTOV, $ (MVOV i/Mvm k tW <7$?
ï& t e v / û l i iw i h * i i fn o i v , &AÂ’ ,{âf ^ S p a m
B CC07BL.
[ fîdcs fît , tarnen iftud quoque mor
tuumcft, nifî operum fplendor confè-
quatur. Nunquid ergo inutile eft prorfus
feire quid fit bonum, nifî illud co-
Icrc velis ? Hane itaque ob caufam bca-
tos fore ait fuos difcipulos, fîue credcn-
tes in cum, fi non modb cognitioncm
corum quæ docuit fufeeperint, fed fi ca
quoque fecerint.
v. iS. Non de omnibus v o lts dico : ego
fito quos e léger im : f e d v t adimpleatur
Seriftura , £>ui manducat mecum f a -
nem , leuauit contra me calcanéum
frum*
Non parum obfcuritatis hæc verba
continent.Nam beatos foredicenseos
qui boni cognitioncm habent ,&opcre
illud facerc ftudent, fubiunxit ftatim,
Non de omnibus dico , proditorem in-
nuens , vt ego cum multis exiftimo.
ncc enim inter felices aut beatos. vn-
quam numerabitur , qui tanta impic-
tate mentem obftrinxerit. Et ilia quidem
eft huius loci apud multos trita
fententia : Alter autem præterea fen-
fus eftiftiufmodi. Cum enim di&urus
effet Chriftus iuxta fan&iffimam Scri-
pturam , Jfui ectebat meum fanem , ma-
gnijicauit f i f e r me fafflantationem, fîue,
leuauit contra me calcanéum f ium : pur-
gatione quadam prius vtitur , & genui-
Ou'E&C 7nfyj7Zt)V Ufafyf À6yco. tyco yb olSbL 7lPd£
cJ^èXi^cLfxlLO, ll/ot ItygxLCfri 'TrhnpcoSpiy
0 7ÇCày&\> /UtT è/XOU 70V ^OTOV , è7typèV iTC
i/ue 7ÎcÙ'zj]sj>v<ui dots^.
Od {Mxgjcv o ?$ys>çéftéi cljbIq ^cu du 7îJtojç.
/^KSceiouyb ’trtoX \ly»V7 0 tl dj> ytdoi/uù/à*ito
(Ly<t%v, ipyço q tvto TrKnçjuv azmufdi-
& & ’ hrYiyx.’^j , v G&i 7rhfj7Ct>v \iyea, 7 -
^ (ZtPZfhiTico ajviTlo/u^joç, kslttx. yi 1° ttdWkoiç tb
d/C(OlSb)COUO' v ybyj{ cù 701Ç ÇvACOTVIÇ 0 %0/UÙ<JYIÇ %
ydl cù 09 'filç fXCLt&ç}oi$ TTOTE fiZt-
(tclotv fuoJïQzict, t XqiclütIu) èvopgv xjtfyiçiumç
dpv-fiw. (è juiac 4 ü' al'71 7% f&ZßXAlfxlvM JfcîvolaL
7i7i°ifixfÂ.lvn tztfyl toiç TrAètooip. tTigy, f i xb icd-
AiVf&ç)çr&tJ7 ii. *(s:d,fi yb tp{v b X^çoV»
qtI 7 THÂgjctf Tf 36) hpearardcu y^cLtylu), b tçco-
ycov/osv t ^fiovè/tuyx.Auuèvlit Ifjùt7fJepi>iojuby9
num aliorum difcipulorum ccetum de- D 7)701 tTryftv ê7t l^u Tsriifvcu doxV, (z^ctmAs-
linit, vni duntaxat criminis notam im* ytiTcu^QicDv Zpol , dj Toyyrtloiop itidcop juet^v-
> dp) K) fxlvco t TV K$e.Ttiyppy-
fxa.np$ fwj<t(juv c\ùa%!(. 'Qri yb TrfijTtç rlaStop
■ T'^^toj' dutd, oicoèçiùflÀ/joi fnAspbrl, è ozu>-
S'oLvnkJcJp'nç 70s dort ovïytàfju {j/ÀfjcL, ffd tvcruoT&
tCto^ fii/xcLcnv cbo.
icç •ffî iAduJzpap t pouo, 3^ t* t* f\jzJ0'Uât4 <fyi-
fJJU f&Zßeua.yj'Äd Aiyap, V *&( 7rtyjTZtiP vfxfjif
, Aiybr i'yd ofefbc Tlveiç 3%iAi%d/jilcO‘%0A'!pcL,<Pv)-
ojp, le yçctÇii TrAnpceSv • b icSiap pxov'^’^ f top9
i.7njpi. fèrr i/U* t 7iUf>vcu doxd'y rltoi ifJuydAiojg
Tfflepriouov, tIüü tÇ^aMomç (pavUo-oif4SH “d
*(sioJtop rdjzimfinAsiw Ô9cfb%l<j7iç i/MpTsiy^peJiiZ
dpToiitoiç %ù>^LoCf fiTrAnç, Sbxt/ucL^lTZ*) r d/xèi-
pco Kj cLArjÿaoçejgvvdjj b tpiAsjuctfy-z, otAUu â$
TOpHTOPtTlAey&AfyUyT'ffl OLTrAoUffipCOP cLOJpcL-
AiÇôdkjoi pouu. iTCtLTtopriar^i yb J/i Zç dr^tnoif
xÿ fvo^TKsv;. îÿ/zzçjp'pv /Uf riyuv 'djzrcurioi
Aiycov. i! TT^irct elfipcif X ^ çbV Tn&vofifyj* Ti to#
pingens. Quia enim panem eius om-
nés manducabant , conuefcentes ni-
mirum , & vnà confiimcntes quæ
per eum oblata erant , idcirco inani
metu conteri liberorum mentem non
finit , & fulpicionis acrimoniam
quamprimum inhibet , dicens, Non
de omnibus vobù dico. ego fiio quos ele-
genrn : f e d v t adimfleatur feriftura , in-
quit, qut manducat meum fa n em , leua-
utt contra 'me calcanéum f iu m , fiuc
MAgnificauitfifflantationem, iuxta Pfal-
yiftaevocem. Quibus verbis iftiufmo-
di quiddam fignificare autumo. Du-
plici itaque fenfu in his expofito , me-
*nrem ac veriorem ftudiofus explorer,
"cruntamen in hoc di&um aliud affe-
ramus ad confirmandos fimpliciorum
^ntmos. Duobus enim modis hîc du-
îtare poteft aliquis, le primum qui-
em nobis obiicict , dicens : Si om-
nia k*rc Chriftum crcdimus , cur