
pfil.l.
ihn.
Gojtf.j.
Mam Deus eil is qui agit in vo- I
iis & v t Velitis s & vt cjficiqtis pro
heneplacito.
Quoniam cxhortationes cum cnco-
mijs facilius quifque admittic , ideo
ait : ß 'ucmadmodum ßmper obedißis . J
Ac fi dîçeret : Vofipfos nunc quoque
cmittemini , & quæ faciebatis
facitc Non tanquam in prafintiamen
folum. ] Ecenim tunc forcaffis vide-
bamini ob mci pudorcm omnia fa-
cerc : nunc verb fi auxeritis virtu-
tem, videbimini propter Deum fecilfe ,
quæ oportet. Cum timon dr tremore. ]
Non enim contingit fine reuerentia &
timoré a6 tremore aliquod bonum ope-
rari. Quomodo enim contingit treme-
reîSi cofiderauerimus quod vbiq; adeft
DeuSjOmnuq; audit & intuetur:quod-
que graues exiguntar rationes aepoe-
næ. Seruite,inquit,Domino in timoré,
Sc exultatc ipfi m tremore. Re£tè : Si-
quidem oportet timcrcac tremere dum
quifq; propriam operatur falutem, ne-
quando fraude circunuentus ab hac ex-
cidat. Variæ funt tentationes Se affli-
ôiones.multiq, infidiatores:vbi fané in ^
quibufdam ipfam quoque exercerc vir-
tutem, concrarium accepit euentum:
dum faftum eft argumentum arrogan-
tiæacfuperbiæ. Ob hæc oportetquofi
que timentes ac trementes fuam ope-
rari falutem. Nifi enim Deus videns
eertamen ftudiiimque cum timoré,ad-
iuuet : ncc ipfum velle, finem bonum
fortietur, nec ipfum operari bona actio
iudicari poterie. Voluit namque Cain
facrificium Deo offerre , rem volens
quæ tunc maxime laudabilis crat : Se
cxequutus eft , facrificauit enim : fed
neutrum Deo acceptum fuit, fiqui-
dem non erat cum timoré ac tremo- ]
re. ldeb neque diuinum accepit au-
xilium, neque hæc in commodum finem
illi proceiferunt. Merito autem
Deum ait operari : liquidem ipfe eft
auxiliator nofter , ipfe qui perficit Se
veluti formam addit noftræ & volun-
tati Se operation!. Poteft quoque il-
lud: Deus eft is qui agit, See. diétum
elfe vt agantur fine murmurationibus
ac difeeptationibus. Quid enim murmuras
, inquit , quafi labore pref-
fus ; Deus eft is qui cuncta operatur,
& quid difeeptas de virtutis difficulta- .
■ te i Deum habet auxiliarorem . Nam
Deus eß is qui agit tn volts.] Quoniam
dixerac cum timoré ac tremore,
D PHI L I P P EN S E S
^ I ©£e'{ ß ß ’Hit i cnipyav dr v/mv , yij 3
/VAfjr yß 3 cntpytit r\jß f too
T Oä y) fasst tfxM/jduv aßßt uteris ,
fJ s etoesos Styttaf. Tr^pmt Qjsnixovoatt,
am lAiy/i. taofsis yy vu» ut/ai-
ectaffï , yßj à! , ttÀAiv •noithm.tt. uJi
as do tri ncfyousla. paou /tsvoe. toit faß y ß
iras iSbxem, üß/ r eurçjs sfai ajSa tripla
a&çyatW v, imj 3 iao ISrTsmm t Irß-
tito 2Jÿl w ©sor SÙÇm ta. Siovm muß.
® Mg7sè ep iu y j ^/xou. Ou yô tvi cillé J é j-
A&ÇeutS X) TV SlSbixtlttf é. tfi/eeu , Àyajiv
•ri ssrfjf.Çeu. teas i i &5l 3 tçi/Ufiii ; toi dr-
ÿv/xcl/uSa. er.' ordpmyqS <3-$fçlt à ©eo's , K.
orA/lm oM (£ cLxaiii xj 07t ^etteint) a] âî-
Jora). ibvAâlàatl, Cpttn , nxS xofcra blr çô-
Ca i ccy&iAlcLc&e ewitJ dr %5/ua. /a^ (pôCoo
<C ^ßfatv. KctÀTT. yt ÇoQ^cÔO) i TÇt-
(seit dr 7 tS{ fyeiPpcôai r iJiat Q>TO&lao t-
hslçoii , foal toets 'ijtotumsAhôiis , cxvrlm
<ßvT*s. mN.0! yyp tint 0/ •mtçy&y.oi, y&t
Z itdN.01 0 ! ,0n£ooA&jotTtS , 0 7tovyt (c octb t
aLOxyovq ôtioiç elç 'hunarnov cooßt~
C»Ket, tâsj73roio!£ Ce' Qmm%ms
fyofid/joi. ou#' ZàJ-ff rQbuizt SiSboa^is
TÇtfOSt'&S , tiw tttwrW Qvitlas «J-ttoyL-
Çpcdzq. ti fat) y> 0 ®£o£ 75r tèyur«, Ce tUo
faß (fioÇou aowSia/ ß\t-jvat ttwf,ijTlf ß Crmi
, CT 3 9tA^r cwtè CW iis àya.%) tion-
fctiotmi tsAos , è 3 âoepyjt cw ar xpi%!n
et&tqZf%,iS à.ya.PjYi. n’JïAim y> e KaVr juin eu
©£® (ür£ßoayty^t, ya^ß.yfa.0. %Atl004 7«7 *
/HjtAiça t’sT®yr«7sr, <c drrpynm. tÿuet yäß
^ Xwi’ cMltifyt ttmitpSy rtßiß. ©eoef. où y»
Uo jUÿ (pôCou <k}fis>J. $[$ Qrß ozwarn-
PstZeit 3 5for, etîs/j’ tls tiAss eùatJ
^gHçov. cÙjtos Si àotpy^t (pm t ©jor
ii/.ûTUS. X) y i tz/ajJjjTlfÿ. tj.o LfJfijc; YfaffS,
aulSs fâit 0 ttAicJt i, oiotil /i0j>^07toicft lieu
i/atttçys X) JîA »erp x, ôtipylaf. Suai Ami 0
3 , à 0 i$s y^f 'Silt S coeoyat, x, i^ris , (è
as ajtlA tifticQai, TV Ypiàs •pl’yjoqj.av ß t
Ct^fj-Aiyiofarl». ti y) yly o^s , <$mr, as
xtnncJt ; 0 Oeos Silt 0 7mrm dtepyav, <c 7/
ï/sp&Aayitji 3 'Slntmei rnis '^oitiis, 0eor
tpav ouajt^v J O ©tos 'Silt 0 drqr-
yot. L 7rE. eij ti'.tir dr <po£a yij %jfaa ,
tim&È
C O M M E N T
qwnt, 'Àaf.d pùj tflorifitt Sfe. 7V7n. o ©tôt -
ÿïy ’Silt 0 coèfyâr dr v/mv <ß 3 JiA^jr yßi
3 ànyyit , Isvtisi 3 rt3çÿ.^\t 3 àya.%t.
asm ifMS ypù pstorytafalaM SjAsMÖ ®t)-
oiltfxMv, Wi 3 %A<jr m /uj cp«Cou
tßi ^îÿfxaiv. ß tlp yô Yl TV7° , Aolttvt 0 ©tos
yq 3 9&A<Jr auto eùsé,\. \ßi 3 wnpytiSfcQqj
tn Àyx.%0 àtepyi<rj. il à il 2lJ$. ttoAAtw
êùyiafjaoùoluj i PcwAss OT àwm 3
?rA^r Aiyi eaxr TV ©ê«(T ôttfyïcdni , as 0-
’tip ta K&mpJa/Mxm cLaß, otMéiras y&-
çj.'jJJ.iLTtt XJt.A$ , CîfTC CtPOtißCOV 3 CW7ï<£ÔU-
tnot, Attnys , èoAeè orpofya av âàylztços ■
yc) asAti%'is tzJ ©ta, Ir«, xßi XItéf
av ù/ueis Kstiop'faiïftSfl , yàtit tya/ift/t tcS
©ta. Er v/mv. Er ùjust '(ois faß ep0C00
ißj ßpfMu 7iio iaotV Gpl~HQ.AV xsettoyApo-
/oSfiois. (sis yà (siovtots ozu/tßyi. T tüf ms
SùSbxÀas- XtSp tv trNnpaSiwaj il s ùyeoSs
tiw ûjcïyuas yy 7* ßovAUo cù/tV.
Tlfptn mißm yaeàs yßyaisjx^t xßi Sjcf.-
ïoyuqaalt , i'iA fyySift SLfjutfuAol ißj Àxi-
çytoi , ttxilA ©toS cl y. au ai Ta , dr fatoa
ßtfjta s o x sA i a s y q SiiçpAfafj.tns , dr ois
(pofviaijt às Çaswts dr xiejaq Asjsr isatis
».! x - » 1' . \ , t 1 t7etfyqrrts , ©is xaaJyAfaj. tfàtl, us nfaiçyv
XeiçacT, ’etl CW tls xetot tSpAfxot, cMi
tls xetit èaxo7tiA<m.
Xcrgis jir^c^tafr. O rßß jsfjo^air ,
Àypfyçi tçf Qeq. 0 Si , Saaxpvfau.
St^fj.tisytsfjt.eu St Çnn ÂfA<pi£eA.ltti.
eumXvs ßfp ©tou rçpfJ'xufMfiYis 3 où ß et/*—
(PloCwruv, Sij ttoirinxf $ fast ttoiviaui ,
^VAa. Ttüpia muß. Ira. -ß/jxtQt Afa/junloi.
Ira. , (priât, slAixpnfs y \ Àraçjoxs-
tm y j A^tKiti. Er (ttsa&i fyjtßs ayAiaJ.
Agncrraîr ott ttoN.01 hcV/j cl ttoAt/asoootts ,
TO rarçjs y\yu<rpa.ov iimysvtts. X>A<t TV-
70 drcopêTor , <f>in , 0 Æ^i-xri^o/i^ijor
pum fpyyutraj , /Mi ts ©is À/xiptÇoAiai trteur
» Slçayiuot. Er ois <Paîtt<Qt. Er ois
OTCSA(OI{ y ) Sltç/AU/xivolS , as Çia<pJpts
ÇctiVicSz. yq 3 astùf 01 Cpcrçifÿtç
Cßf SnOTll a\ÿe/Ur’KZiun , XSi V,Uélç Q4>
jttr'ra t J cry-m ^ À/u.captlcJt dutJt aJ/i-
mti. Aoy>r (ßons t7ti^ms. Toutis],
Tomus fecundus,
ait : At ne ob hoc cerréaminl. .Deus
enim eft qui agit in vobis & vt veli*
tis & vt efficiacis, hoc eft, f% opere^
mini bonum : itaque vos tantum o*
porcet piam adferre mentem , & bona
velle cum timoré ac tremore .
Nam vbi id fuerit, eonfequenter &r
ipfum velle Deus augebit, ac effi-
ciec vt bona in opus deducantur.
Aut qubd Paulus ob multam animi
gratitudincm ipfum quoque velle dielt
à Deo effici , ficut quando fua
egregia facinora frequenter dona ap-
pellat : non liberum tollens arbi-
trium. Abfic. fed vehementer grams
, omniaque in Deum referens:
vc nos etiam pro his quæ operamur,
Deo gratias agamus. in vobis\\ In
vobis qui veftram falutem cum timoré
& tremore operamini : eos namque
qui cales funt adiuuat. Pro bene-
pUcito. ] Vt compleatur in vobis be-
neplacitum ac voluntas ipfius.
Omnia facite fine murmurationibus
ac dificeptationihus , v t nemo
de vobis queen pojfit 3 jyncenque
filtj Dei , irreprehenfibiles in medio
nationis prauee ac .tortupfie , inter
quos lucetis tanquam luminaria in
mundo fiermonem vita continentes ■'
v t gloriari pojfim in diem Cbrifii,
quod non in vanum cucurrerem , nec
in vanum laborauerim.
Sine murmurationibus.] Nam qui murmurât
, Dco ingratus eft : qui verb
ingratus eft , maledicit . Difçe--
ptationes verb dicit hæfitationes. Pro»
pofito enim Dei præcepto non oportet
ambigerc , vtrum facere opor-
I teat an non facere , fed omnia facere.
Vt nemo de vobis quart poßit. ]
Vc ficis , inquit , abfque fuco & of-
fendiculo ac reprehenfione. In medio
nationis praua.f Oftendit qubd multi
erant impygnantes , & ad murmura-
tionem inducentes. Sed hoc, inquic,
præclarum eft vt is qui vellicaturnoa
murmurer, neque in dubium auc hæ-
ficationcm cadat. Inter quos lucetis.]
Incer quos, prauos ac tottuofos, tanquam
luminaria lucetis . Siquidem
quemadmodum luminaria in tenebris
lucent, ita Se vos in medijs peccato-
rum illorum tenebris lucetis. Ser-
monem vit* continentes. ] Hoc eft ,
H