ïg IN E P lS T . A
£)uapropter mementote quod vos
quondam pentes in corne vocabamini
praputium ab ea qua vocatur circun-
cifio in carne , qua circuncifio mani-
bus fit:quod eratis inquam in tempore
illo fine Chrifto abalienati d con-
uerfatione Ijraei} & extranet a tefia-
ment'ts promijfionis , fpem non haben-
tes3 Deôque carentes in mundo_. Nunc
autem per Chrifium Iefum vos qui
quondam eratis longinqui , fiaéli e-
flis propinqui per fanguinem Chrifit.
fiJuajtroptermementote.] Quoniam igitur
omnino ad opera bona conditi fumus,
mementote. Etenim morisefthis qui
à muita abieftione ad fublimitatem
fubito afeenderunt, non meminifei
priorum. Vultdicere: Vos præputiati
eratis prioribus temporibus , alieni à
Deo 6c promiffionibus : nunc autem
qui tunc eratis alieni & longinqui, fact
1 eftis propinqui, Offiendit autem ex
hoc Chrifti gubernationcm, quia eos
qui abalienati 6c fpe carentes eranc,
faluauit. Confidera vero quomodo in-
geniosc déprimât circuncifionem o-
ftendens folo fermone 6c non opere
illam præclarè fc habere, tanquam ali-
quid cxcellens fupra præputium. Vos
enim•inquit, qui eratis gentes in carne,
fed non infpiritu,& qui dicebami-
ni fneque enim eratis iuxta fpiritualem
fermonemjpræputium.ac fi diceret:In
carne & fermonibus eft fi quid vobis
minus erat,nequaquam in fpiritu. De-
inde rurfum de circuncifione loquens,
ait : Ab ea quæ dicitur,& quæ manibus
fit: indicans folum cum primatum qui
in fermonibus eft 6c in czme.^uod eratis.
] Quid illud eft quod opus eft vt
meminerimus! Quod eratis, inquit, in
temporeillo fine Chrifto. hoc aitmi-
ferum erat: Nam elfe præputium, crat
carnis duntaxat Sc nudi nominis. Dein-
de quod etiam abalienati eratis: & hoc
malum erat. Nam quanquam indigni
videbantur qui erant ex Ifrael, atta-
men illi Dcum nouerant. Et extranet à
teftamentis. ] Aut à lege, aut à promif-
fionequæadipfos faâafucrat. No dixit
autem Separati,fed Abalienati ;ne-
que rurfum, N on participes,fed Extra-
nei: quæmultam oftendunt alienatio-
nem. Spent non habentes. ] iudxi licet
propter iudignitatera frufttati crane»
3 E P H E S I O S
l Ad fun/Mfßjrn oii ujuis raid to eSon
do GfXA ci Aep/uSfioi àxfoÇvçia., •ism vis
Alyt/otyu'xs m&evjGs do Gf« pçjrmvw,
ci1 bn do teS XSUPa cooeiotç yqigjs 'bCçjsod
somifAovSJai/iSjloi vis icvAtnias v Is^p-xA,
ct l'èvoi iV Ssl&Sw’Sfa v i imdeAuts, eA-
rndtô /un erjons ct a%ct do itS xjsjj.ro.
owti y co Ixsco ujefts °: rtctï oons
jjax^fio t iyfii efybâm do n S àjjjtâi TV
B
A ic fXOHjuvevsn. im 1 «Su oAas dki epypis
àyajcis diciicQr/cS/i, jtmjjaoiuen. ct p f
e%s VIS "dore rrcAAnS eùnAelas dis u-^tis aoa,-
Spajuïïoi, /jeudi fujtmcdttf •N
cii uUtiç mn. 9l.A(~i elraio dit ujteis ci
XfôZusci, do lois e/Ut&Çj&eo ifâ0,0li > NS°~
•t&tci bn ?" %oS ct 'dd ir.r-riÂicSi. outti q,
ci t in oms ^AAovStoi ct rtifpa , iyfos è-
•ßfitedt. Sllxoun y doc. isuvu , ..TV X&isoS
-, 7iw xnSi/Mdicui, cil Vis a.7m>Ac'tCtafOficis
CT tArnSts /un tpcdTgs tsuoiv. cçy. Q So-
q>vcfs mis ïtsc^CccMG^ lieu sËzxtcjjIjjj ,
S'tjxtts do Asyço juovo^ ct CifX. tfyçp ^iyl
yecjeos àoibcù , às eiïÇJS lien axfoßv-
Slao S ùfJtis •pY > <Pm’ m
te ci dp Gfxi , dN C V O do misvj<, ct
cl Aeyji/JifJot. ( ci y) otns icp mdjjsÿi-
Ÿi x j » Asjs«- ) dsi) eimr, do Gf”ù G) do Assois
eA&i)co, ovSbc/MiS do rtviojeedU. uice
rmAiv vis téèaicjüirs Aiyet Çtmr, •sm
iis Aegs/cSflvs ct plßjrtciew, rcüt> do As-
•JPiS /J3toi ct Gftù eoçpiljsnsiv à'-Acdl. Oit
^ bn. il fJOe/MOivin, oïl bn, Çnsm , do nJ
CT/>» doodloa JÿiV-S Xgsçoj; vSic lut, Cp»j—
si, S Sijto'p. tv 3 iis côxpcCvçjas , dpgj. Gf- .■
xos ct opi/uaovs lut As d, uict oiixj artvAAsi&
cco/uSpoi en vis mAmlcts V \sfy.eA,è
v Htv Scjvio. dl yb icj aioo^ioi totyßiistyt oi oç
ïsfpciA, rrAlùt *Vâ' iaucift %ov. K a/ Çê-
ooi 'N ïi ic j ocjMcv , ti vis
tùüsis irtafifiAlas. CVc eim j xtpaej.sjJ.t-
ooi, Üm ’ dmt?Ao'T&io>j$fJot, oun rmAit, ou
,uenycms , «»Mal £sw. à-raf ntAAlco Sti-
xotai rlut 'doA.c'tCJscstt. EAtoïHâ jaf!
ns> w IvSbfoi si ^ cônirvpeo aoaJ^icvfiij,
C O M M E N T A ELI V S . *9
tfyo ju3/j vu iÀ7tl&c doc vis iimrÜAtus.'lt
rtiçjs ùj/m s a iSo» ‘G hG i -jßKff. «A-
7nSio-,Kaij &%oi,<pyioto,do n S xjsjj.ai.Ksd VI
tZOCJSixdoocut %ots, CVo VMjàjt %ot. v/Jtls
éuv, (Oecào, à!%ot $n. oi yS IvS'a/oieiicjrGrCJ-
sixp<ttov,bbtad\ji jil/1 vt %oo. K ajcl%ot do n S
xjsjxa. do v i k£ t rmçyflg. ßvo itcAintcç.
d j f f l (c A&Tçdta.. CjP yd TcS CLKOVTE£
’GnyGùODlKsM T* % 0V. y fMVOV ÿ , ^Vsûtl Xj
M r •mçj'Kçfj w ^fJAS^ynfxoé(cfj w
vo'i/tfôjua, C&c vaty et'%oi. ime ollo ct%ol-, "brio
tvs t yjffjuioif 7raAraiÂ*, ’bvro tS$
mb7T0 TVf ßiCvfou rGTCycLjfHOiaço N -MJl p Ceÿ ]
Xg^çrv hiovJ. 7raÀi) ^ üxpotycL oLtye-
<P1XC7U ^ edv* tÇ % oô ttT \ov£cljqi$
/Zpçjfîlcnl, Shytyioiv ort juivUo (pip^v-
t$üy7r'icti> %oS èyflç yvypvcLoi. tVtvv q 7rà/jrra
Tcexlvivct ?&y»), bjxvii rduj r&GJS ru ïdmi
y *%oô XAihfAoyicLv. oazà y) 7nppa ovrtç èrfts
yipoasi, fccrcuizti /acoTAco iiixoumi b v %otf
r&çjooia. rdhi aJStç. erlös i^uiij’in. S idts
CT 3 [jy.xfj.t raÇjuiftsiaç: '$dr V limv. oi
jjjOLXffiv dut) oms vis itcAmias TV I Sfff'iiÂ
CT Hlfi tvto kj v"%oJ,erlös yeiioan. U oi (
jiaxffi.0 oms vis TV Is^ßteA ncAmlas iis
xÿ %oo srß yepoetn. rSic y) dnAsto titi-
/oô/uov, 0 7tstiiaus to à.pj.<ÿcnçy. eo. Xj S
vii J) xslAcSs epjj , de luf djjuâ ; TV
XttesJ’, louiisi 2dcj ?"àj/uu.vs aut/. cult's
y> ïi àiua. coeyeas xjzdf' i/ooftf, ct W w
A usas r cL/ufi>iiao,7td/)'(çfs ilydfy i-fiös- <ût-
1es p i ’bçl, Ç>csie,x et clear bjcfyf. r&Çj •?
dtcurStymisias, ßdtAugs) i/ubft Xj cifyeAsiS
Xj lüdajcis, otl jiim èdbjoL
l attamen fpem ex promiffione habebat.
Quid ad vos inquit gentes, quæ fpem
nô habebatis? TJeoquc carentes in mutidc.]
Atqui deos adorabant,fed nô erant dij;
vosigitur,inquit, Deocarebatis. Nam
Iudæi licetoffendebant acrefiftcbant,
Deum tarnen nouerant. Deoque carentes
innmndoipHoc eftin conuerîâtionc ve-
ftra 6c cultu quantum ad præfentem
vitam:nam quantum ad futuram etiam
inuiti Dcum cognofccnt, Non folum
autem hoc, verumetiam iuxta præfeu-
tem vitam.tanquaroDci opera 6c ab eo
gubernaca,fine Deo nô eranr:quo modo
ergoDeo carentes?propterconuer-
iàtionem lecundum mundum,propret
cultum, propter impuram mentem ac
volunratem. N une autem per Chrifium le-
fum. ] Quum oftendiffet quod genres
Iudæorum comparatione multü ac vehementer
à Deo alienatæ erant,o(lendit
quod propter folam Deibenignita-
tem propinquæ faiftç fint. Hune autem
fermoncm omnem mouic, vtoftendè-
ret Dei erga gentes prouidentia. Nam
quanto magis hi qui longinqui erant,
radi funt propinqui, tanto magis ofté-
ditur Dei erga ipfos prouidentia. Fa&x
eftis propinqui èrvt 8c u a * f i. prope
6c procul, voluntatis ac mentis funt &
non loci. Qui ergo longinqui eratis à
conuerfationelftaël quæ eft lecundum
Deü, faifti eftis propinqui. Hoc autem
fignificat quod fequitur, Qui fecit v-
traque vnum.Primum tarnen etiam re-
fte di£tum erat. Per fanguinem inquit,
Chriftijhoc eft perfuum fanguinem,
Ipfc enim qui fanguinem emidit pro
nobis,&per hune foluit peccatum,om-
nes in ptopiuquum adduxit : namipfe
inquit,eft pax noffita.Siquidem ante iu-
carnationem abominadi eramus 6c an-
gelis 6ç ludæis, non folum inimici,
AoTts pyi dçit b eiolutx bjdjf o icctbsas
Kg, ajetyonççj eo, ct v /Uttrivipso TV
yptstà Auras lioti e^ji/t do ib Gfù dstfi,
vo oojuo •foi deicAcio do diyjLa.oi xfi(gpybt/
(WLÇ , IVCL IDI1Ç1 dlJrO KTiic nj 1 C»4'> e(c COTCJp > ttViGL
Kjyno de$tj>7nio,micJe eiplwlut, x, "dsmig-
KstiAoL^ij icis <J[U.lponpjis do èv) adjutelt ixS
5*“ < - - p TV çajjpjù ~dsnxntoxs liai ey -
Sfao do ,cuwJ. ct bAjào dJmieAisav ei-
plwlut ujuo vis jiaxffio ct vis iffi<. ou Ji
'tutVeyjf&fj ltd raÇJscLyoput oi d/oo<pbn-
çji do eoi nvbjijgU ect^js t itconfpt..
Ipfie enim efi paxnoflra qui fecit v -
1 traque vnum: & interfiitium maceria
airuit | nempe femultatem per carnem
juam , legem mandatorum in decretis
fitam abrogans, v t duos conderet in je-
metipfioïn vnumnouumhominem,fa ttens
paeem: & v t réconciliant ambos
invno corpore'Deo per crucem, quum
peremijfet peream inimicifiamcS4 ve-
niens annunciauit paeem vobis qui pro-
culaberatis,&jjs qui prope. Quoniam
autem per ilium habemus aditumvtri-
que in vno fpiritu adpatrem,
£ iiij