Si quid, inquit, eft in coelo, fuper otn- A
lies fedic. Et omnia jubieatjitbpedes illius i\
Deinde ne audiens quod eum fuper a-
liafedere fecit, exiftimes eum tantum
præhonorari, oftendit quod etiam do-
minum vniuerforum fecit ilium: vehe-
mentem& quamaiorem non eft dare
fubieffcionem oftendere volens, dixit:
Sub pedes illius. Et eum dedit i] Etec-
cleftam poteftate collocauit cum Chri-
fto in ilium thronum : vbi enim eft caput,
B
ibi & reliquum corpus. Caput. ]
Poftquam Chriftum caput dixit cre-
dentium , poftquam credentes corpus
dixie ipftus Sc complementum eius,
multaque benignitatis ac difpenfatio-
nis erga nos beneficia, fubiungit etiam
diuinitatis illius Sc immortalis fubftan-
tiasexemplum. Sed cuius eftis, inquit,
corpus' cuids complementum! Cuius'
Eius qui adimplet omnia : non in all—
qua efficacia Sc adminiftratione, fed in -
omnibus : ipfe creauit omnia ,ipfe fpi-
ritum dedit viuentibus,ipfe conferuat,
ipfeprouidet, ipfe omnia in omnibus
rebus implet Sc gubernat. Huiuscrgo
talis ac tanti qui in omnia Sc in omnibus
fuas adimplet aâiones, nos corpus
Sc complementum Vocari digni cenfe-
mur. At fi ita hoc intelligatur,
capiendum eritpro (palTuuun q
videlicet pro aftiuod Qui adimpletur,
pro Qui adimplet. Erie ergo magis có-
fequensadiplam dictionem, ficutin-
tellexerunt qui nos præceflerunt. Su-
■ icumin.per omnia ipjiecckfiai] Aut fuper angelos,
inquit, & archangelos ipfum fi-
lium dedit caput. Aut eum qui eft fuper
omnia qua: videntur qua:que in-
telliguntur, nempe Chriftum. Aut fuper
omnia bona hoc fecit, vt filium da-
ret caput. Jpua eft corpus illius.] Hyperbole
quædam eft. Ne enim audito ca-
pitc principatum aliquem aut potefta-
temintelligas,Corporaliter,inquit,loquendo
noftm eft caput,& ecclefia co- D
plementum eft Chrifti: ipfum namque
corpus adimplet ac perfectum facit caput,
quemadmodum Sc caput complementum
eft reliqui corporis. Compleme-
;».]Omnem mouetlapidem Apofto-
lus,vt oftendatcognationem ac vnio-
nemnoftramadChriftu. ideoait:Qui
quoad omnia in omnibus adimpletur
vt fit alius intelleftus) o (tendens non
quodcommuniter Chriftusegeat ecclefia
ad hoc vt compleatur , fed v-
noquoque homine fideli. Nifi enim
effemus , hie quidem pes ipfius , ifte
A D E P H E S IO S
dirt tvi do , <fvoi, M utw cfiomjia
KewLJvte. Ko) mh/JTu •djttrtra^tv. •ùjzsv toif
rrbSicf m / . tnu Tva. /J-tt aLxovm , cocdjtsw
rjzttpbjxo, vopuaitf dtßv ratßrflifuisQtti footer
, Svamustv orl wj êicoeorlcu duQv trmyoi
rripruv. this y t axpoSpao «s CÛ in
psaifcat '\j&toTgupùca JïAcov, roif
rnStif cuasj iim. Kaj dJGv ÏSioxa. ij riw
CM>y<ïy\<n.èp Siwdua ozu/ty^ioi red X&lqéö.
elf caotim tin ^ojvov,. onov y t >i xstp«.-
À« , cao§ 3 Aslrtov onifaa.. Y^itpaAtcu. d-
vrar.'OT1 X&fçoi' xa(f)a.Alw -fil ®çsi.», i ’nmv
roif 7tKOUf oupLCL u/.ry , Xj rrAr.ipa/USO ctt/tf,
X, rrotAà tÎç aJèà y/aas; QiAg.v&cj>7n*f rjj
oîxjyo/ulas èùtf'yfrvfufg., im y j ksÙ rvf %ias
cu/xj x f <Lxo\pàsPu ovoictf ivSfyfatL.
7itoç içt aufsg- ; <p»crî, rlvof ufaa ; ràvof ;
TV nrAvçyuurof Td Tt&p-m. CW iv Tm doff>-
yila. X94 Sfatxtiei , Sva’ do matv. ' <ûJÏ5 i h -
/juoi>pyr)Oï 7tépTzt. aJSs Ttvoiut ntlç
ÇcJmv. àtSSo trzwi^A- âJSs (G^nwtaf- du-
7B4 rot Ttdpm do rmtn rarçj.ffxa.tn
^ Slémi. Toutou oujü tV typtixovrov w Ts-
muT°u, tÇ ek 7tdprx <c do m m d^a.rfKoiaj-
toç aW Tÿi doepytiaü , tm/sso KSd 'nAtipco-
fu t àt'idâv/A/i xstAfa3ny. Xm ’ t ’t aurai von- ,
Join S , rrKn^uf^ftou, airi TV
cocAn<pSpled&!. ccxo^sujorv^v mu ry
a f dtóyoAju rtsÇJ v/U^T. 'drdf 7tdpm ry ohuo/t.
0x.xy.vela- Ü 'ùzdf àfyliïsif, Qvci, Xj "S^>-
m fy lfo if cûiïy rov ijov eStoxe xatyacfiUÙ , n
rev 0V70C '\JZUf TtdpTu. rà oyujiêpa voovfJàjsa.
XeiçsV Ü r js fp Ttàpra. rà àyaÿù.
roSro mrnilvxa, S rot ijov Sbuvcy xeepaAlu).:
H ils ’£il 3 oujua. àt/tÿ". \jzîpCoA>l rif
’br;:'. Tva yb pool dxoûoaf xoÇccAUÙ,
2tva à) cl^ouijp vo/Mcryf, QpiaaSax/of, cpnoiv,
vfSjf ’açl xatpMv, à) V caxyveia rrAypajucl
ß l 3" XcisncC. y) (c rvA^ov
aufm rlus xttptyUÙ , dnriß yja » xa(f>dAn
rrAv.oalix.f- 'éii cv AoItcoStmftarof. To rrAn-
pWfJLCL. Qsdivoç Ç iló treu ynfACLTOf 0 A 7IOÇOA94,
(Gsç}i O üiiEuj 7iw ovfßp^ao rtcà tva-
atv xftffl rloù raçjf T Xctçév. Sfs <Pv<n, y rà
Ttipru do mat TtAv^uf&fiV , fojxoïç où xoivn
TVf cocxAveldf fêpÇpfàt- T1 X&çov, ra tjf 3
ctiarrAypaSLoai, Xvf ovof tvJ.sov aiùàtÿrtov
■mroS. at y ) fc»i à/td/i à /uùp rif eùtti1' reoti,à
3 ypif> à I sttçÿv 2: /lAjoî, CW épa.7rfiyçyS-
7tt| «W ri aa/ast- dyjrzof Sau <jôj o' xjd}>
eif v p ^ f, ^ i c ô i \ f '&} r&Çff rlcù av/u-rrAv-
faotv ? (opfj&rof ctory. rirt mo aiaorrAv-
çySrat ,'irip a/oSp àardprff Uùap&fïoi. y mu
cooxAveloL rrAvtafASo ’G*ù ryf xttpaAvf, Tou-
rèçt V X&<çocf. TocT 7a Ttàpm do mat. 3"
Ttàpm cù/rtf, tpvai, 7a fueAv 7V rrdprat
a v S fym v rrA.vgpupS/j'd XetjoS.
autem manus,ille veto aliud quoddam
membrum , non complerctur corpus
ipfius. Meritö ergo quifque noftrutn
neceifarius eft ad complementum Corporis
eius. Tune ergo complebitur,
quando fuerimus omnes vniti. Ecclefia
igitur complementum eft capitis,
hoc eft Chrifti. .ffHn quoad omnia in omnibus.]
Qui, inquit, Chriftus quo ad
omnia membra per omnes homines
completur.
m e ) rnç $ $ tQvoev Kg) Iov<fh\a»
oijunamcùç <&e<)c Qtov J)cc
X&iço<f i n €Ajn</i Jtjem
ejtv.
K E $ A A. ' y'.
A I v/icot; 01/^4 viXfotç v>iç
^■^■fxcLm ë f(cqç cLjufy'rtctjç , oj> &îfç 7rz>Tê
<n^è7rzlTV0ZtTl y xÿ T* CtjcJvoL & X3OJJL0V 'Gv- Q
>(ÿ T 'Pli cJ^ouricy U eLè£$ç 5"
7rvtv/sjxTnç Si viw CsVîÿyuto'nç ot> toiç ljoiç
1YiS CL7rtl%lCt4, O*» oiç Xj ijUAiÇ 7T&PTIÇ Ct^içpcL-
<py\f^f) 7T3T5 dv Içyç 'QlJv/ulcLjï TVS GfXSS
| | K | 7TZIlouons ^ T1}$ G fW KM
*3W ^cfsvoielvy ^ rrixiioi (pua^ opyijç , coç
Xj oi fourni
K.ctj v[AÀtç ov^ 4 vexjsoiç, y t (yfjusûiKUo \ i - ■
y \ » 'dto cm y ASht/st' viXfCûoiv,
Xwct r \ [ ^ f c lui y T C CL$>7lGifv. >1 ùjJTCt'ÎTÔ-
ebmç ,yU£ TnXklcu ovfjjpçcf.c\v, ë vuecç ov'(g4f
(pricn y vèxfoiç nviç ^^•z^càjuoiaiv. e’na 7reÀ- ^
Acif^ç 'a&i&ofo/iiç puec^laztt t AsypVj/u& è-m-
vcLfo^càç V custff pvnoSy oï^t KM-0V' ^ v/U-ctÇ
VZXfOlÇ 7OiÇ (tP^L.'Z^Où/ULCtCiy y CL7ci$tt)Y,& S K$
TroS&ç y âzu/e^oùOTnwaz rrzS Xçj.qw. ttoMt} j
cu/reS Gutoü sf jsijUoltoç v Ep cqç 7ro-
'Z&i&Tnt'TH07VTÏI II '>>7tO\Z\vi^Oùç VOVODV^ /'
tli Q4) ojpjj jtuo (priât YAoyt/jù JCtTt
do a/ufyrlcyf. K«.7a oJoT»«. 3" xlajutou Toutou.
afd va. 3 xiafeou Tfvt°u, -r SlfçpafjLfxivov
AêyJ ßiov , Kfij rov do oc/ûffrlttif , to
rvAfovec^v do rxS mçpvTs ß[a Tgp àp$fti<tf.
Tomus fccundus.
De gentium ac Iudaorum fa~
miliaritate erga Deum per
Chriflum ob {[ternfecundum
gratiam.
C A P V T III.
ET tjos quum ejfetis mortui pert
delicla ac peecatajn quibus ah-
quando ambulaflis mxta feculum mn-
di buiusjuxta principem poteflatis aë-
ris , & f im tu s nunc agentis in filijs
contumacious: in quibus gsr nos omnes
conuerfati Jumus aliquando: nempe in
concupißentiis carnis nojirse ßacientes
qua carni ac menti libebant : & eramus
natura filij five , quemadmodum
& exteri.
Et nos quum ejfetis mortui. ] Non corpo-
ralcm dicit qua: ex Adam exordium
habuit mortificationem,fed ipfius anima:
ex peccacis procedentem. Rcfpo-
detfertno poft multam verborum am-
bagem. Et vos, inquit, quum elfetis
mortui per delifta: deinde multis cir-
cuitibusimplero fermonevnacQ eiuf-
demdiftireperitione, puta Etiam quu
elfemus mortui per delidta, paulatim
reddidit. Conuiuificauit nos vna cum
Chrifto. Multus eft autem ipfi huius
(chematis vfus. In qutbus aliquado ambu-
laftis. Aut per remiflionem inrellige,
quod videlicet in prqfenti vita ambula-
ueritis inpeccatis. luxtaficulum mundi
huius.] Seculum mundi huius dicit,vita
peruerfam.&t quxagitur inpeccatis,
eo quod ptaefens vita peccatisabudet,
B