deze instelling door de uitoefening van haar bedrijf ver-
kregen had, te besteden tot een nuttig doel voor de bevol-
king, die als eigenaar van de Tobaneesche Landbouwbank
kon beschouwd worden. Helaas bleek bij de overname, dat
de inmiddels overleden bezoldigde schrijver frauduleuze hande-
lingen had gepleegd, ongeveer tot een bedrag als dat zuiver
vermögen uitmaakte, zoodat nagenoeg geen bezittingen tot
de Batakbank overgingen. Deze heeft thans de schuld aan het
landschap geheel aangezuiverd.
Hieronder volgt de balans, zooals deze op ultimo October
1921 werd opgemaakt:
BALANS van de Bataksche Bank op ultimo October 1921.
Debet Credit
Aandeelen . . . . 19300 —
D e p o s ito ...................... 18680 —
Giro rekening 13374 70
Rente rekening . 3430 63
Boete „ . . . 690 92
Diversen . . . . . 4909
Leeningen. . . 50539 86
Salarissen...................... 1055 —
Algemeene onkosten . 443 70
Gerechtskosten . . . 47 90
Inventaris . . . . 1256 50
Reservefonds . . . . —
Kantoorhuur . . . . 405—
Oprichtingskosten . 222 —
Landschap . . . .
Unie Bank voor Nederland
en Kolonien. 1116 26
Kassa . . . . . . 439 12
f 55525 34 f 55525 34
Een minder goedkoop crediet wordt verleend door een
achttal ter plaatse gevestigde chetti’s, die geld uitleenen z.g.n.
tot een rente van 18% of hoogstens 2 4%, doch die door
allerlei middelen en contractbepalingen een enorm veel hoogere
winst van hun geld maken 1).
§ 4. Maten en Gewichten.
Al komen onze gewichten meer en meer in gebruik, ook
bij de inheemsche bevolking, de oude maten en gewichten
zijn nog lang niet vergeten en op de pasars zijn deze nog
haast uitsluitend in zwang.
Men gebruikt de volgende lengtematen:
Sadjari, doewa djari enz. (een en meer vingerlengte),
Parapon,
Djongkal (handspan), waarin men weer onderscheidt de
djongkal djomboelon (handspan met gebogen vinger) en
djongkal toenoedoeh (met rechten wijsvinger),
Saästa (elleboogslengte),
Bolah Garap (van het einde van den middelvinger tot het
rnidden van de borst),
Saholak (een depa).
De inhoudsmaten voor bras, djagoeng, zout en vleesch zijn:
Sadjompoet (een vingergreep),
Sanggolom (een dichte handvol),
Sanangging (een open handvol),
Sasoepak (een klapperdop),
Satoemba (een hoeveelheid van tien soepak’s d.i. ongeveer
2 Liter),
Sabatte (een hoeveelheid van tien toemba’s),
Saämas (een zak van ongeveer 2 ä 3 batte’s),
Sahoesa (een hoeveelheid van tien batte’s).
Als gewichten zijn in gebruik:
Sada doraham (of deelen hiervan), voor het wegen van
goud, opium en zilver,
Borat gobang (het gewicht van een gobang), en
Borat ringgit (het gewicht van een dollar).
Bij den veehandel werden varkens gemeten (tali lilat) om
het lichaam, karbouwen mat men bij de horens.
l) Zie omtrent het bedrijf van deze beroeps-geldleeners „De chetti” van
L. C. Westeneuk in „Koloniale Studien” van Augustus 1922.