zochte kampongs de toestand nog ongunstiger was dan
in de door Dr. Schüffner bezochte streken.
Een eigen landschapshospitaal bestond nog niet.
Ernstige landschapszieken werden opgenomen in het, op
het terrein van het Siantar Docterfonds gebouwde ziekeri-
zaaltje, doch de uitbreiding, welke dit centrale hospitaal voor
contractkoelies onderging, maakte het noodig naar een andere
wijze van behartiging van deze belangen om te zien. Eerst
werd daarom op het zendingsetablissement een landschaps-
ziekenzaaltje gebouwd, daar men van den arbeid der zending
op dit gebied profijt wilde trekken, vooral, omdat men
hoopvol uitzag naar de komst van een zendelingarts, wiens
aanstelling door het bestuur der Rijnsche zending in uitzicht
was gesteld. De tijdsomstandigheden sloegen deze verwach-
tingen den bodem in. De meest ernstige zieken zouden
voorloopig nog in het hospitaal van het Siantar Docterfonds
kunnen worden opgenomen.
In 1917 kwam de groote verbetering tot stand door het
benoemen van den Inlandschen arts Mohamad Hamzan voor
den geneeskundigen dienst in Simeloengoen en het bouwen
van een eigen hospitaaltje voor de opname van landschapszieken.
Polyklinieken werden na diens aanstelling niet alleen ter
hoofdplaats, doch ook te Perdagangan, Parapat, Tanah Djawa,
en andere plaatsen geregeld gehouden en door een groot
aantal patienten bezocht. De onverschilligheid, welke de be-
volking in den beginne uit onbekendheid met de resultaten
der Europeesche geneeskunde aan den dag legde, zoodat
op de polyklinieken eerst alleen gezonden en menschen met
zeer lichte aandoeningen versehenen, werd langzamerhand
overwonnen. Thans is het drukke bezoek wel bewijs, dat
het vertrouwen gewonnen is.
In 1920 werden voor de drie genoemde plaatsen speciale
verplegers aangesteld voor de aldaar te houden polyklinieken.
De landschapsgeneesheer houdt er periodiek inspectie.
Deze beschikt thans over een hoofdverpleger, vijf verplegers
en twee hospitaalwakers. Het aantal behandelingen
op de polyklinieken bedroeg:
In 1920
In de eerste 10
maanden van 1921
Pematang Siantar 24260 18882
Parapat ................................. 2432 4077
Perdagangan . . , 1, 2451 4328
Pematang Tanah Djawa 5967 5172
Bandar Tinggi . . . . — 4328
Totaal . 35110 36787
Ongeveer 20 % van de bezoekers draagt de kosten der
behandeling geheel of gedeeltelijk zelf; hun wordt een bedrag
van 5 ct. tot / 1 per bezoekdag in rekening gebracht.
In dat jaar werd voor framboesiabestrijding salversaan tot
een waarde, van J 3000 verstrekt, waarvan door de bevol-
king een totaal bedrag ad f 800 werd terugbetaald. Het
overige diende voor de behandeling van behoeftigen; 1423
personen werden met dat middel behandeld.
De verplegers zijn belast met het geregeld uitdeelen van
chinine en houden tevens toezicht op de reinheid in de
kampongs.
Aldus is een begin gemaakt met een behoorlijk ingerichten
landschapsgeneeskundigen dienst. Behalve uit een oogpunt
van eigen bevolkingsbelang, moet een dergelijke dienst voor
de landschappen zelve noodig geoordeeld worden in verband
met de zware verplichtingen, welke te dien aanzien op de
binnen het landschap liggende ondernemingen rüsten. Zonder
verzorging van de hygiene in de omliggende kampongs
couden de omstandigheden, onder welke de ondernemings-
geneeskundige dienst werkt, in hooge mate verzwaard worden.
Zooais van zelf spreekt vraagt een inrichting, als voren
omschreven, groote geldelijke offers aan de landschapskas.
Bedroegen de uitgaven voor dezen dienst in 1914 slechts
/ 8818, in de jaren 1920 en 1921 waren de gewone uitgaven
respectievelijk / 37.989 en / 38.784, waaronder gerekend is
een subsidie door het landschap Simeloengoen aan de leprozerij
te Lau Simomo toegewezen van / 8448 voor ieder der laatst
genoemde jaren.
Dit is de in de Karolanden bestaande inrichting, die in