ter hoofdplaats iederen dag markt en Dinsdag en Vrijdag
z.g.n. groote pasar wordt gehouden.
De voornaamste tiga’s zijn:
a in Siantar de groote pasar ter hoofdplaats, die evenwel
na de komst van het Nederlandsch Bestuur werd ingesteld
en thans een der drukste markten van dit gewest kan worden
genoemd. De eigenlijke Bataksche pasars zijn:
Tiga Oeroeng te Pematang Sidamanik;
Tiga Bolon te Bahal Gadjah;
Tiga Tamboenreja (dicht bij Tiga Ras aan het Tobameer);
Tiga Perdagangan, waar de stapelplaats voor den vroegeren
Inlandschen handel was;
Tiga Bandar Tinggi, in de laatste 20 jaren ontstaan en
zieh meer en meer uitbreidende;
Tiga Sihalengkang te Sipolha (aan het Tobameer);
Tiga Siholiholi te Djorlang Hoeloean.
b. In Tanah Djawa kent men:
Tiga Radja, reeds genoemd, op de gewestelijke grens, aan
den oever van het Tobameer gelegen. De naam wordt door
den zelfbestuurder van Tanah Djawa verklaard als te wijzen
op de vroegere samenkomsten der omliggende radja s aldaar,
ter behandeling hunner onderlinge geschillen en zaken.
Tiga Bioes te Simpangan Bolon;
Tiga Sionggang te Sidasoehoet (Girsang). Later, tijdens
het Nederlandsch Bestuur, ontstonden:
Tiga Pematang Tanah Djawa,
Tiga Balata (aan den Tobaweg) en
Tiga Dolok (eveneens aan den Tobaweg, dicht bij Pematang
Dolok Pariboean).-
c. In Pane treft men de volgende pasars aan:
Tiga Ras aan de kust van het Tobameer (Ras stamt van
Rahis, hetgeen ravijn beteekent);
Tiga Siboentoeon, aan den weg naar Tiga Ras, dicht bij
deze plaats gelegen (Boentoe beteekent heuvel).
Vroeger had men in Pane nog de Tiga Radja op de grens
met Raja nabij K.M. 153 aan den weg naar Sariboe Dolok,
op welke tiga de beide radja's van Pane en Raja samen-
kwamen om de landszaken te bespreken en te regelen.
d. In Raja telt men de:
Tiga Bawang Pinatar dicht bij de hoofdplaats Pematang
Raja. Bawang is de naam van de poelen, waar karbouwen
zieh in den modder wentelen. Pinatar beteekent oever van
een rivier of een stroom.
Tiga Roenggoe, reeds genoemd als de plaats, waar de
radja’s van Raja en Poerba tezamen kwamen.
e. In Poerba heeft men:
Tiga Langkijoeng, aan het strand van het Tobameer bij
Haranggaol.
Men noemt als tot Poerba te behooren ook de bovenge-
noemde Tiga Roenggoe.
f. De nog bestaande pasar in Dolok Silo is :
Tiga Maroemboen, aan den weg door de Boewajapas,
thans nog druk bezocht.
Bovendien had men vroeger in dit landschap nog de Tiga
Si Boearboear te Poerba Toea Etek en de Tiga Portibi
Sinomba, dicht bij de plaats van dien naam.
g. Ten slotte kunnen we in Si V Koeta de volgende
pasars noemen:
Tiga Si Doloeng te Sariboe Dolok ;
Tiga Radja te Naga Sariboe, de hoofdplaats van Si V
Koeta en
Tiga Tongging of Tiga Si Pi toe Koeta, te Tongging aan
het Tobameer, noordzijde, alweer op de grens van het
landschap.
Met uitzondering van de pasar ter hoofdplaats en die op
grootere centra van bewoning zijn de pasars tegen 12 uur
in den namiddag het drukst. Van heinde en ver komen de
menschen ter markt. Tegen den namiddag begint de drukte
te luwen en om een uur of vier is een ieder weer ver-
trokken.
Sinds de verbetering der wegen ziet men op de avonden
vóór de groote pasardagen te Pematang Siantar talrijke
ossenkarren in groote karavanen derwaarts trekken, vooral
van Raja, Poerba en Sariboe Dolok. Meestal groenten,
aardappelen, arensuiker en andere inheemsche producten
worden heengevoerd en zout, droge visch, kains en derg.
teruggebracht.