H I S T O R I A
sitas bellandi opposuit, vires eos potius,quam preces adhibuisse?
Porro in armorum artibus spectabiles satis su n t ,et non solum ha-
stis j sed etiaculis equitando confligunt. Nec equestri tantum proe-
lio ,sed et pedestri incedunt: verumtamen magis equitum praepeti
cursu çonfidunt, vnde et Poe ta : Getes , inquit, quo pergtt equo.
70. Exercere enim se telis , ac proeliis praeludere maxime di-
ligunt, Ludorum certamina vsu quotidiano gerunt. Hac sola tantum
armorum experientia hue vsque carebant, quod classica bella
in mari gerere non studebant. Sed postquam Sis'ebutus Princeps
farte,félicita*caelesti gratia regni sumpsit sceptra,eius studiis ad tantam felici-
temvirtutis, tatis virtutem profecti sunt, vt non solum terras, sed et ipsa maria
suis armis adeant, sübactusque seruiat illis romanus miles, quibus
seruire tôt gentes, et ipsam Hispaniam vid et.
Wandalorum histona.
Anno 406. . 7 1 . Era cDXLiv. ante biennium irruptionis romanae vrbis excitatae
per Stiliconem gentes alanorum, sueuorum, et wandalorum,
traiecto Rheno fluuio, in Gallias irruunt , francos proterunt , di-
rectoque impetu ad Pyrenaeum vsque perueniunt, cuius obice per
Didymum, et Veranianum romanos nobilissimos, ac potentissimos
fratres occupato , ab Hispania tribus annis repulsi, per circumia-
centes Galliae prouincias vagabantur . Sed postquam iidem fratres,
qui priuato praesidio Pyrenaei claustra tuebantur, ob suspi-
cionem tyrannidis insontes , et nulla culpa obnoxii, a Constantio
Caesare interfecti sunt, era cdxlvi. memoratae gentes Hispaniarutn
prouincias irrumpunt.
Anno408. 72. Era c d x l v i . wandali, alani, et sueui Hispanias occupantes,
neces, vastationesque cruentis discursionibus faciunt, vrbes incen-
dunt, substantiam direptam exhauriunt, ita vt humanae carnes vi
70. Et ipsam Hispaniam videt: ita
Grialii editio , et intelligo, quibus goîhis
seruire tôt gentes, et ipsam Hispaniam
romanus miles v id e t . Florezius cum Lab-
beo , et Grotio et ipsa Hispania vidit ;
«juod minus verum puto. AREV.
71. Era 444. recte exprimitur in edi-
tione Grialii : in aliis immane quantum
aberrant numeri , Verba ante biennium
irruptionis romanae sunt Orosii lib. 7.
cap. 40. et fortasse Orosius intelligit
primam irruptionem , viuente Radagai-
s o , de qua loquitur cap. 77. lib. 7. Pe-
rezius notauit, in v. c. inscribi Chrotti-
con mandalorum , non Historiam . Pro
Veranianum alii Verimianum, vel Veru-
ttianum . AREV.
72. In textu Grialii designator era
G O T H O R V M . I S I
famis deuórarentur apopulis. Edebant filios suos matres, bestiae
quoque morientium gladio, fame , ac peste cadaueribus assuetae ,
etiam in viuorum efferebantur interitum, atque ita quatuor plagis
per omnem Hispaniam saeuientibus , diuinae iracundiae per pro-
phetas scripta olim praenunciatio adimpletur .
73. Era cDXLix. post plagarum diram perniciem, quibus Hispa- Anno 411.
nia caesa e s t, tandem barbari ad pacem ineundam , Deo miserante
, conuersi, sorte in possessionem sibi eius prouincias diuidunt-
Gallaeciam enim wandali, et sueui occupant ; alani Lusitaniam, et
carthaginiensem prouinciam : wandali autem , cognomine Selingui,
relicta Gallaecia,et postquam tarraconensis prouinciae insulas de-
uastarunt, regressi, Baeticam sortiuntur . Hispani autem per ciui-
tates, et castella residua plagis afflicti, barbarorum dominantium
sese seruituti subiiciunt. Primus autem in Hispania Gundericus rex
wandalorum successif, regnans Gallaeciae partibus annis xnx. Q u i,
dum rupto foedere pacis , sueuorum gentem in Erbasis montibus
obsideret, relicta obsidione sueuorum, balearicas tarraconensis pro-
uinciae insulas depraedatur. Deinde, Carthagine Spartaria euersa,
cum omnibus wandalis ad Baeticam transit, Hispalim diruit, acta-
que caede, in direptionem mittit . Qui quum auctoritate regiae
potestatis irreuerenter manus in basilicam Vincentii martyris ciui-
tatis ipsius extendisset, mox Dei iudicio in foribus tempii daemo-
nio correptus interiit.
74. Era cDLxvi. Gisericus frater Gunderici succedit in regnum Anno 428.
annis xl. Qui ex catholico effectus apostata, in arianam primus
45 6. , et in no fa pro varia lectione era
446. »quae omnino cum Labbeo prae-
ferenda, quamuis Florezius rationibus non
contemnendis probet substituendam eram
447. Pro discursionibus alii discursibus»
AREVALVS.
73. In editione Grialii perperam exprimitur
era 459. pro 449. Gundericus
, Godiglisci patris successor» regnasse
dicitur in Gallaecia annos i8 .,com p u -
tato anno 411.» quo v^andalis sors in
Gallaeciae regnum obuenit»et anno 428. 5
quo obiit , quamuis iam ab anno 420.
ad Baeticam secessisset . De hoc Gun-
derico plura commentatus sum in proleg.
ad Djjacontium num. 96. pag. 7 2 .,
et rnrsus num. 115. pag, 89, MonteS
Erbasi» qUi hie memorantur » videntur
esse montes nunc dicti de Arbds inter
Ouetum » efc Legionem \ Alii appellant
montes Erbasorum 5 alii Neruasios » aut
Neruosos . Vide Florezium tom.t5*Hisp.
sacr. pag. 61. Idem FloreziiiS tom. 9.
pag.ioo.seq. obseruat ex Idacio » e t aliis >
basilicam S. Vincentii fuisse olim eccle-
$iam principem Hispalis 5 quae tamen
distincta fuerit ab ecclesia nunc S. Vin-
centio dicata » et quae extiterit in loco $
vbi nunc est ecclesia cathedralis . AR.
74. Eram 466. ex Florezio repono :
editio Grialii indicat eram 468.» Lab-
beus 467. Pro GiSiricus alii Gessericus 9
R 2