Gr. Reg. Past,
p. 3. c. 14.
Taio 4. 26.
Forte , multi-
loqua virba .
Prou. 2j. 28.
Gr. 1b. et 7.
Mor.37. n.S7.
Gr. Mor.7.37.
n. 58.
FS. I3p. 12.
F ro u .10. 19.
Gr.Mor.j.13.
n. 30.
Cap. XXXII.
De taciturni*
tä te.
Taio 3 .4 } .
Greg. Mor. 7.
37. n. 6t.'
Eccli. 20. 7.
Eccle. 3. 7.
Ps. 140. 3.
Gr. Reg. Past,
p. 3-c. 14.
quanto rectitudinis statu depereunt, dum per multiloquia verba dilabun-
tur. Humana etenim mens aquae more circumclusa ad superiors colli-
gitur , quia illuc repetit, vnde descendit. Quare relaxata dépérit » quia
se per infima inutiliter spargit . Qui superuacuis verbis a silentii sut
censura dissipatur, quasi tot riuis extra se ducitur . Vnde et redire in-
terius mens ad sui cognitionem non sufficit, quia per multiloquium
sparsa , a secreto se intimae coiisiderationis excludit. Totam se vero in-
sidiantis hostis vulneribus detegit,quia nulla munitione custodiae circum-
cludit. In Prouerbiis scriptum est: Sicut vrbs patens, et absque murorutn
ambitu , it a vir ,qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum . Qui
enim murum silentii non habet, patet inimici iaculis ciuitas mentis, et
quum se per verba extra semetipsam eiicit, apertam se aduersario ostea-
dit ; quam tanto ille sine labore superat, quanto et ilia, quae vincitur j
contra semetipsam per multiloquium pugnat. Plerumque per quosdam
gradus desidiosa mens in foueam lapsus impellitur , et dum otiosa verba
cauere negligimus , ad noxia peruenimus, vt prius loqui aliéna libeat,
et postmodum detractionibus vitam eorum, de quibus loquitur, mordeat :
ad extremum vero vsque ad apertas lingua contumelias erumpat : quia
multiloquio quisquis seruiens, rectitudinem iustitiae tenere nequaquam
possit, testatur Propheta , quia ait: Vir linguosus non dirigetur super ter,
ram . Hinc Salomon ait : In multiloquio peccatum non deerit . Praut
homines , sicut in sensu leues sunt, ita in locutione praecipites , et red-
cere pertractando negligunt, quae loquantur, sed quod leuis conscientia
concipit, leuior protinus lingua loquitur .
1. Lingua discrete frenanda est, non insolubiliter obliganda ; scriptum
namque est : Sapiens tacebit vsque ad tempus , vt nimirum quum oppor-
tunum considérât, postpositacensura silentii, loquendo, quae congruunt,
in vsum se vtilitatis impendat,. De tacendi, atque loquendi censura per
Salomonem dicitur : Tempus tacendi, et tempus loquendi. Discrete quippe
vicissitudinum pensanda sunt tempora, ne aut quum restringi lingua debet
, per verba inutiliter defluat, aut quum loqui vtiliter potest, semetipsam
pigre restringat • Quantae sit vtilitatis taciturnitas , silentium Propheta
considerans, ait : Pone , Domine , custodians ori meo, et ostium cir-
cumstantiae labiis mets. Non enim poni labiis suis parietem, sed ostium
petiit, quod videlicet aperitur , et clauditur; vnde et nobis caute discer-
nendum est, quatenus os discretum et congruo tempore vox apenat, et
rursus congruo taciturnitas claudat . Solicite studeant nimis taciti, non
solum quales foras ostendere , sed etiam quales se debeant intus exhiberez
vt plus ex cogitationibus occultum iudicium, quam ex sermonibus
renrehensionem metuant proximorum . . . .
2. Insinuari nimis tacitis debet, quia , dum quaedam vitia incaute
fugiunt, occulte deterioribus implicantur . Nam saepe linguam quia im-
moderatius frenant, in corde grauius multiloquium tolerant ; vt eo plus
cogitationes in mente ferueant, quo illas violenta custodia indiscreti sj-
lentii angustat. Plerumque contingit » vt mens nimium taciti linguam premat
,
mat, mentem eleuet, et quum suam nequitiam minime considérât, tanto
apud se cunctos liberius, quanto et secretius accuset. Saepe nimis ta-
ciri , quum nonnulla iniusta patiuntur, eo in acriorem dolorem prodeunt,
quo ea , quae sustinent , non loquuntur . Nam si illatas molestias tranquille
lingua diceret,a conscientia dolor emanaret. Vulnera enim clau- ,,
sa plus cruciant ; nam quum putredo , quae interius feruet, eiicitur , ad
salutem dolor aperitur - Scire debent, qui, plusquam expedit, tacent, ne
inter mölesta,quae tolerant, dum linguam tenent ,vim doloris exagge-
rent. Admonendi sunt enim, vt si proximos, sicut se,diligunt, minime
illis taceant,vnde et eos iuste reprehendunt. Vocis medicamine vtro-
rumque saluti concurritur, dum ab illo, qui infert, acti® praua compe-
scitur , et ab hoc , qui sustinet, doloris feruor vulnere aperto tempera-
tur. Qui proximorum mala respiciunt, et tarnen in silentio linguam
premunt, quasi, conspectis vulneribus , vsum medicaminis subtrahunt : et
eo mortis auctores fiunt, quo virus, quod portant, curare noluerunti.
Sicut perfecti viri peruersos proximos non debent fugere, quia et Cap. XXXIII»
eos saepe ad rectitudinem trahunt, et ipsi ad peruersitatem numquam De peruers*
trahuntur, ita infirmi quique societatem debent declinare malorum , ne 'orutione.
mala , quae frequenter aspiciunt, et corrigere non valent, delectentur j.
imitari . Sicut malus aer assiduo flatu tractus inficit corpus, ita peruer- ' ^23'.
sa locutio assidue aucta infirmantium inficit animum , vt tabescat dele- ■ • • s-
ctatione praui operis, et assidui iniquitate sermonis . Vnde Paulus ait:
Corrumpunt mores bonos colloquia mala . i.Cor. 15. 33.
T! Malum luxuriae aut cogitatione perpetratur, aut opere . Callidus Cap. XXXIV.
namque aduersarius noster quum ab effectu operis expellitur , sécrétas pol- De luxuria .
lue re cogitationes molitur. Quisquis mundi huius successibus eleuatus , Taio 4. 30.
lenocinante cordis laetitia, tentari se luxuriae stimulis sentit, Ioseph fa- Gr-Mor-21-2-
ctum ad memoriam reuocet,et in arce se castitatis seruet . Quum vo- Pasr
luptas lubrica tentât in prosperis , haec ipsa sunt prospéra aculeo tentarp.j . cf^fet
tionis opponenda, vt eo erubescamus praua committere, quo nos a Deo Mor. 30. '10.
meminimus gratuita dona , bonaque percepisse . Propheta Dauid subito n. 38.
casu per luxuriam defluxit , dum in solario deambulans , alienam coniu- Gr.M0r.12.18
gem concupiuit, et abstulit, eiusque virum cum damno sui exercitus in- n- 23. z. Reg,
teremit ; et repentino casu cecidit , quum mens ilia mysteriis caelestibus XI' 4-
assueta, inopinata tentatione deuicta est, atque immanissimae turpitu-
dini subacta . Quasi saxum de loco suo translatum est , quum Pro-
phetae animus a prophetiae mysteriis exclusus , ad cogitandas turpitu-
dines venit . Salomon ille quondam sapientissimus nimietate luxuriae Reg_ xt- __
superatus, immoderato vsu , atque assiduitate mulierum ad hoc vsque per-
ductus est, vt templum idolis fabricaret ; et qui prius templum Deo con-
struxerat, assiduitate Iibidinis etiam perfidiae substratus, idolis construe-
re templa non timeret. Sicque factum est, vt ab assidua carnis petulan-
tia vsque ad mentis perfidiam perueniret, quia subripiente paulisper infusione
peccati, terra cordis illius ad consumptionem defluxit. Volupta- Gr. Mor. 21S.
turn carnis amatoribus dicitur : Mortificate membra vestra , quae sunt s u - 17.2.27.
Tom.VlI. k k Colos. 3. 5.