Cap. XX. Anima,
et spiritus
idem.
I.Thess.î. 23.
Sap. s. 5.
Cap. XXI. De
libero arbltrio.
Cap. XXII.
Gratia.
animae societate non mouet corpus. Anima vero et sine corpore ratioria*
le suum tenet . „
Non est tertius in substantia hominis Spiritus, sicut Didymus con-
tendit , sed spiritus ipsa est anima , pro spirituali natura , vel pro eo quocl
spiret in corpore , spiritus appellatur . Anima vero ex eo vocatur , quod
ad viuendum , vel ad viuificandum animet corpus . Tertium vero, qui ab
Apostolo cum anima, et corpore inducitur, spiritum gratiam sancti Spiritus
esse intelligamus, quam orat Apostolus, vt integra perseueret in no-
bis , ne nostro vitio aut minuatur, aut fugetur a nobis ; quia Spiritus san-
ctus ejfugiet fictum .
Libertati arbitrii sui commissus est homo statim in prima conditio-
ne, vt sola vigilantia-mentis adnitente , etiam in praecepti custodia per-
seueraret, si vellet in eo , quod creatus fuerat, permanere . Postquam vero
seductione serpentis per Euam cecidit, naturae bonum- perdidit, pari-
ter et vigorem arbitrii : non tarnen electionem , ne non esset süum , quod
euitaret peccatum , nec merito indulgeretur, quod non arbitrio diluisset.,.
Manet itaque ad quaerendam salutem arbitrii libertas, id est, rationalis
voluntas,sed admonente prius Deo, et inuitante ad salutem , vt vel eli-
ga t, vel sequatur , vel agat occasione salutis , hoc e s t, inspiratione Dei.
Vt autem consequatur, quod eligit,vel quod sequitur, vel quod occasione
agit, Dei esse- libere confitemur . Initium ergo salutis nostrae Deo mi-
serante , habemus ; vt acquiescamus salutiferae inspirationi, nostrae pote-
statis est; vt adipiscamur, quod acquiescendo admonition! cupimus , diui-
ni est muneris : vt non labamur in adepto salutis munere , solieitudinis
nostrae est,et caelestis pariter adiutorii; vt labamur, potestatis nostrae
e s t, et ignauiae . Non tarnen ad obtinendam sine illo , qui quaerentes
facit inuemre , qui pulsantibus aperit, qui petentibus donat . Sicut ergo
initium salutis nostrae, Deo miserante, et inspirante , habere nos credi-
mus , ita arbitrium naturae nostrae sequax esse diuinae inspirationis , libere
confitemur. Igitur vt non labamur a bono vel naturae, vel meriti,
solieitudinis nostrae est, et caelestis pariter adiutorii ; vt labamur , potestatis
nostrae , et ignauiae .
, Firmissime credendum est, in praeuaricatione Adae omnes homines
naturalem possibilitatem , et innocentiam perdidisse : et neminem de pro-
fundo illius ruinae per liberum arbitrium posse consurgere, nisi eum gratia
Dei miserantis e re x e r it lib e rum enim arbitrium ille perpessus , dum
Cap. XXI. Emendaret : al. euitaret .
Putat Vezzosius, Semipelagianismum sa-
pere videri , quod dicitur , vt acquiesça-
mus salutiferae inspirationi, nostrae potestatis
e s t. Verba , Non tarnen ad obti-
rtendum e tc ., et seqaentia triginta capita
desunt in Maurinorum exemplo , et
in plerisque aliis mss. , et ab,aliqtio in-
serta sunt ex Caelestini epistola ad episcopos
Galliae , ex concilio carthaginien-
si contra pelagianos , et ex arausicano
secundo . Haec tarnen additamenta nec-
essaria putauit Thomasius > vt Vezzosius
aduertit .
Cap. XXII. Ille: al. oliim ille . Haec
verba liberum enim arbitrium etc. 9 quae
virgulis distinguuntur, sunt Innocentii I.»
relata etiam a Caelestino 1»
in suis inconsultius vtitur bonis , cadens in praeuaricationis profunda de-
„ mersus e s t: et nihil, quemadmodum exinde surgere posset, inuenit: sua-
„ que in aeternum libertate deceptus, huius ruinae latuisset oppressu , nisi
„ eum post Christi pro sua gratia releuasset aduentus, qui per nouae re-
„ generationis purificationem omne praeteritum vitium sui baptismatis
„lauacro purgauit, , . __ . . . . . . .
Neminem esse per semetipsum bonum nisi participationem sui ille
donauerit, qui solus est bonus.
Neminem etiam baptismatis gratia renouatum idoneum esse ad su-
perandas diaboli insidias, et ad vincendas carnis concupiscentias , nisi per
quotidianum adiutorium Dei perseuerantiam bonae conuersationis acceperit.
Quod nemo nisi per Christum libero bene vtatur arbitrio, idem ma-
gister in epistola ad mileuitanum concilium data praedicat, dicens : , , Ad-
„ uerte tandem, o prauissiinarum mentium doctrina , quod primum ho-
j, minem ita libertas ipsa decepit, vt dum indulgentius frenis eius vtitur
„ in praeuaricationem praesumptione incideret . Nec ex hac potuit erui,
„ nisi ei prouidentia regenerationis statum pristinae libertatis Christi Do-
,, mini reformasset aduentus ,, .
Quod omnia studia , et omnia opera, ac merita sanctorum ad Dei
gloriam , laudemque referenda sint, quia nemo aliunde ei placeat, nisi ex
eo , quod ipse donauerit: in quam nos sententiam dirigit beatae recor-
dationis papae Zosimi regularis auctoritas , quum scribens ad totius orbis
episcopos a it. ,, Nos autem i.nstinctu Dei, ( omnia enim bona ad aucto-
j, rem suum referenda sunt, vnde nascuntur, ) ad fratrum, et coepisco-
„ porum nostrorum conscientiam vniuersa retulimus „ . Hunc autem ser-
monem sincerissimae veritatis luce radiantem tanto afri episcopi honore
venerati sunt, vt ita ad eumdem virum scriberent : lllud vero , quod
„ in literis , quas ad vniuersas prouincias curasti esse mittendas , posui-
„ s t i, dicens: Nos tame» instinctu D et, etc. sic accipimus dictum , vt il-
s, Jos, qui contra Dei adiutorium extollunt humani arbitrii lihertatem,
„ districto gladio veritatis velut cursim transiens amputares . Quid enim
„ tam libero fecisti arbitrio ,-quam quod vniuersa in nostrae humiiitatis
„ conscientiam retulisti i et tamen instinctu Dei factum esse fideliter, sa-
„ pienterque vidisti, veraciter, fidenterque dixisti . Ideo vtique quia prae-
„ paratur voluntas a Domino, et vt boni aliquid agant, paternis inspira-
,, tionibus suorum ipse tangit corda filiorum . Quotquot enim Spiritu
„ Dei aguntur , hi filii Dei sunt; vt nec nostrum deesse sentiamus arbi-
„ trium,et in bonis quibusque voluntatis humanae singulis motibusjna-
„ gis illius valere non dubitemus auxilium „ .
Ita Deus ex cordibus hominum , atque in ipso libero operatur arbitr
io , vt sancta cogitatio, pium consilium , omnisque motus bonae volun-
tis ex Deo sit : quia per ilium aliquid boni possumus , sine quo nihil
possumus.
Cap. XXVI. Placiat: al. placet, et ac- numero rttulistis, vidistis , dixistis .
ttpimus pro accipimus. Et infra plurium
Cap.XXIII.Ne«
mo bonus per
se .C
ap. XXIV.
Perseuerantia
in bonis a Deo
Cap.XXV. Liberum
arbitrium
.
cap. xxvr.
Merita.
Prou. 8. 25,
sec. Lxx.
Rom. 8. 14,
Cap. xxvn.
Quidquid boni
ex Deo .