44 D E N A T V R A R E R VM.
C A P V T XXX .
De fulrnlnibus .
i . iunt naturalium scrutatores cansarum , quod ex collisio-
n e , atque attritu nubium fulgura generentur ad instar silicum du-
riorum :quos qlium compulseris inuicem sibi, médius ex his ignis ela-
bitur , vel quemadmodum , si lignum ligno teras , ignem emittit.
Vnde et Papinius : Fulguraque attritis quoties micuere procellis .
Hac itaque ratione , quum nubila inuicem in se fuerint collisa , illico
fulmina mittuntur.
2. Dehinc sequuntur tonitrua : quae licet sonitu tardiora sint,
praecedenti concussi luminis claritate , pariter tamen cum fulgure
emittuntur. Sed eorum sonitus tardius pénétrât aures,quam ocu*
los splendor fulguris, ad instar securis arborera procul caedentis:
cuius quidem ante cernis ictum, quam ad aures perueniat sonitiis .
Ergo nubium attritu fulmina nascuntur . Numquam enim sereno
caelo fulgura micuerunt. Vnde et Virgilius : Non alias caelo ce-
ciderunt plura sereno - Fulgura .
3. Fit enim fulmen nube, imbre, et vento. Nam quum vem
tus in nubibus vehementer agitatUs est , sic inealescit, vt incen-
datur. Dehinc, vt praedictum est, fulgura, et tonitrua simul ex-
primuntur. Sed ill ud celerius videtur, quia clarum est. Hoc-au*
tem tardius ad aures peruenit . Post fulminis autem iactum ven-
Cap. XXX. n .i. Aiunt naturalium scrutatores
. . . perueniat sonitus . Concinna-
ait haec ex Lucretii versibus hisce 1.6.
Fulgit item nubes, ignis quum semina
multa - Excussere suo concursu, ceu lapidera
si - Percutiat lapis , aut ferrum :
nam tune quoque lumen - Exilit, et cla-
ras scintillas dissipât ignis. - Sed toni-
trum fit vti post auribus accipiamus
- Fulgere > quam cernant oculi, quia semper
ad aures, - Tardius adueniunt, quam
visum, quae moueant res . - Id licet hinc
etiam cognoscere, caedere siquem - An-
cipiti videas ferro procul arboris auctum ,
- Ante fit , vt cernas ictum , quam pla-
ga per aures * Dct sonitum : sic fulgorem
quoque cernimus ante, - Quam to*
nitrum accipimus, pariter qui mittitur
ig n i , -E simili causa , et concursu na»
tus eodem . GRIAL .
Ib. Compulseris al. expulser is . Forte
, compuleris . A REV.
2. Vnde et Virgilius . Non alias caelo
ceciderunt plura sereno -Fulgura. Ad quae
verba Seruius : Omen est (inquit) et in
eo quod sereno caelo fulgura missa sunt,
et in eo quod piura missa sunt. GRIAL .
Ib. Grialius , tardiora sunt . AREV.
Ib. Virgilii versus est487.L1.Georg.AR.
3. Post fulminis autem iact. Ex eo*
dem Lucretii loco . GRIAL .
Ib* A lii, erumpit violentia« AREV.
I torum erumpere violentiam , sicque furorem tempestatis, quem in
I nubibus conclus! agebant, exeuntes ad terras emittunt.
4. Lucretius autem dicit, fulmina ex minutis seminibus con-
I stare , ideo penetrabilia esse : vbicumque autem fulmen ceciderit,
I sulphuris odorem emittit . Virgilius : Et late circum loca sulphure
■ fumant ; et Lucanus : Aethereoque nocens fumabit sulphure ferrum.
5. In hilminibus Sanctorum accipiuntur miracula , claritate si-
■ gnorum , ac virtutiun micantia, atque ad intima cordis peruenien-
■ tia . Sublimia loca amplius sentire dicuntur ventorum, vel fulmi-
■ nis iniuriam , quam humilior terra. Vnde et Horatius : Feriuntque
Msurnmos - Fulgura montes. Nimis autem excelsiora loca a tempe-
■ staribus esse secura , vt Olympus , qui celsitudine sua nec impetus
B ventorum, nec fulminum ictus sentit, quia nubes excedit.
C A P V T XXXI .
De Areu .
i.V_ jlemens romanus antistes,et martyr ita scribit : Arcus enim
in aere ex imagine solis hoc modo formatur. Dum enim sol in nubibus
rarescentibus ex aduerso refulserit, radiosque suas directa li-
■ nea humor in nubilo transfundens impresserit ffit repercussio splen-
\doris eius in nubibus , e quibus fulgor emicans arcus speciem format.
\Sicut enim impressa cera annuli imaginem exprimit, sic nubes e contra
ex rotunditate solis figuram sumentes ,orbem efficiunt, et arcus
ejfigiem fingunt. Apparet autem hic non semper, sed quum rarescunt
nubila caeli . Nam rursus quum in se coeunt nubes , atque densan-
tur , eonfestim arcus forma resoluitur . In nubium enim densitate
arcus aerem in perfecto gyro complectitur. Denique sine sole, et
I 4. Lucretius autem dicit . Lib. 2.
lb. Virgilii versus est 6 9 8.1.2. A e n. A R.
IVx verbis : Perfacile est iam animi ra-
5. Fulgura montes. Ita omnes libri ,
Kione exoluere nobis , - Quare fulmi-
vt et Horatiani quidam . GRIAL.
Ineus multo penetralior ignis, - Ouam
Cap. XXXI. n. 1. Clemens roman.. . .
Inoster fluat e terris terre'stribus ortus .
species eius formatur , Sunt haec lib. 8,
I- Dicere enim possis , caelestem fulmi-
Recognitionum , sed apparet, Isidorum
his ' ignem - Subtilem magis e paruis
alia interpretation vsum , ac dubitari
Iconstare figuris. - Atque ideo transire
posse, an ea , quae circumfertur , Rufpni
[foramina, quae nequit ignis - Noster hie,
s i t . GRIAL.
le lignis ortus , taedaque creatus . GR.