In l'ibro Con-secundum fomicatio, tertium philargyria, id est , auaritia, siue amor pe-
lationum (sei- cuniae , quartum ira , quintum tristitia, sextum acidia , id est, anxietas ,
licet Cassiani).seu medium cordis , septimum cenodoxia , id est , iactantia , siue vana gloria
, octauum superbia .
Cap. XXX. I. Quemadmodum enim flamma comburit siluam , sic visiones malas
Testimonia de extinguit-esuries . Item illic . Somniculosus monachus incidit in malis ;
Sententiis E- qUj autem vigilat, sicut passer erit . Item illic . Sicut ignis tabefacit
uagrii ad Fra-ceram } jta vigilia bona cogitationes pessimas . Illic. Qui amat argen-
tres ‘ tum, non videbit scientiam,et qui congregat illud , obscurabitur. Illic .
Sicut aurum , et argentum probat ignis , sic cor monachi tentatio . Item
illic . Melior paupertas cum scientia, quam diuitiae cum ignorantia . Illic.
Quemadmodum euolat coruus de suo nido , ita immunda anima de suo
corpore. Illic . Sicut africus ventus in pelago , ita furor e corde viri.
Item illic. Melior est secularis in infirmitate serniens fratri super mo-
nachurn, non miserentem proximo suo . Piger monachus murmurât mul-
ta,et somniculosus incusat dolorem capitis sui. Monachus bilinguis con-
turbat fratres, fidelis autem requiem adducit. Melior est secularis man-
suetus , quam iracundus monachus, aut animosus . Monachum mansuetura
diligit Deus, turbulentum autem repellit a se. Charitatem praecedit hu-
militas ,scientiam autem dilectio . Sicut enim lucifer in caelo, et sicut nix
in paradiso , sic in anima miti mens pura . Inttestiganti conuiuia extin-
guitur lumen , anima autem eins videbit tenebras . Statue in pondéré pa-
nem tuum, et bibe in mensura aquam tuam, et Spiritus fornicatiohis fu-
giet a te . Da senioribus vinum, et infirmis infer escas , propter quod
contriuerunt carnes in iuuentute sua . Vidi iracundum senem , et eleua-
tum in tempore suo , spem autem habuit magis iuuenis , quam ille. Qui
diligit apem , manducat fauum eius, et eongregans earn , replebitur melle.:
Cap.XXXI. i. Quamuis inualidum mox laudaueris, plus valebit . Si parum pon-
Testimoniade der;s portantem quasi admiratus fueris, succumbit. Si pigro dixeris,quia
libro S. Mar- ve]öx est } continuo euolabit. Quamuis generaliter mnltis haec superbiae
tini, non illius j;lkes infesta sit, non plus tarnen, aliis metuenda est, quam his, qui aut'
^ ® spiritualiter ac' perfectionem virtutum ,aut carnaliter ad vitiorum copiam .
va°erfuit mo- Ibi semper elationis fortior ventus est, vbi et honoris fortior altitudo.
aiachorum. Facile credimus , et antequam iudicemur, irascimur ; multi enim suspi-
cionibüs impelluntur, ex vultu, risuque alieno peiora interpretati in nocti-
bus irascuntur. Curiosus , qui inquirit, quod de se dictum s it, et mali-
gnos sermones, etiamsi secreto sunt dicti, eruit, ipse se inquiétât; dum
enim interpretantur, ad hoc perducuntur , vt videantur . Multas. iniurias
transit, et plerasque non accipit, quia aut eas nescit,aût si scierit, in
ludum eas , iocumque conuertit. Si bonus vir est, qui iniuriam fecit, noli
reddere;si malus, noli imitari, prudentiori cede, stulto remitte . Regis
quisque intra se animum habet, vt licentiam sibi in alios dari velit , in
se nolit. Non oportet, peccantem peccata corrigere : quod si tantum ira-
scatur sapiens, quantum scelerum indignitas exigit, non irascendum est
ifli, sed insaniendum. Nihil gloriosius, quam iram amicitia com mut are .
Irascitur aliquis ! tu contra beneficus prouoca, cadit statim simultas. Remedia
medicorum non in accessibus infirmitatum, sed in remissionibus
prosunt. Crebro siquidem faciem mendacii veritas retinet. Crebro men-
dacium specie veritatis occulitur. Nam sicut aliquoties frontem amicus ,
et blandam adulator ostendit ; sic verisimili coloratur. Lauda parce , vitupéra
parcius;nam similiter reprehensibilis est nimia laudatio, quam im-
moderata culpatio . Prudens numquam otio pascit animum , aliquando ha-
bet, numquam tames solutum. Humilitatis virtus non verborum elatio-
ne , sed mentis puritate requiritur. A verbis quoque turpibus abstine ,
quia licentia eorum impudentiam nutrit. Sermones subtiles magis ( sic )
quam facito . Omnes tibi pares facies . Si inferiores superbiendo non con-
temnas, superiores recte viuendo non timeas . Cunctis esto benignus,ne-
mini blandus ; paucis familiaris ; omnibus tamen aequus. Sapientia cupi-
do , et docili,quae nosti, sine arrogantia postulanti imperties , quae ne-
scisjsine occultatione ignorantiae tibi postula impertiri. lustus secreta
non prodit, tacenda enim tacet, loquenda loquitur ; atque ita alta illi pax
est, et secura tranquillitas , dum alia malis vincuntur ab ilio mala. Ma-
gnanimitas est nec timendum hominem , nec audacem .
1. In vite religio , in oleo pax, in rosa pudor sacrae virginitatis ino-
lescat . Prater meus candidus , et rubeus , candidus merito , quia patris
splendor, rubeus, quia partus est virginis, color in eo fulget,et rutilât
vtriusque naturae. Castitas etiam angelos facit,qui earn seruauit , angélus
est , qui perdidit , diabolus . Virgo est, qui Deo nubit ; meretrix, quae
deos facit . Hinc inuersis vestigiis filii Noe pudenda taxerunt. Quae pro-
cax vidit, modestus erubuit, pins texit offensuros , si et ipsi vidissent.
Quanta vini est vis, vt quern diluuia non nudauerunt, vina nudarent >
Debet enim is, qui docet, super eum , qui docetur , excellere . Tolerabi-
lius est, mentem virginem, quam carnem habere . Vmbra iudaeis carna-
libus , imago nobis, veritas resurrecturis.. Tria enim- haec secundum legem
esse cognouimus, vmbram, imaginent, veritatem ; vmbram in lege,
imaginent in euangelio , in iudicio veritatem , et ideo per Moysen lex per
vmbram , quasi_ per hominem , figura-per legem , per Iesum veritas . Quid
est gazophylacium ? Consolatio fidelium , sumptus pauperum , requies ege-
norum . Peccata autem aut donantur, aut delentur , aut teguntur; donan-
*ur Per gratiam , delentur per sanguinem , teguntur per charitatem £ Quod
Uauid dieu : Libera me de sanguinibus , id est, a peccatis mortalibus se
postulat hberari. Non te subiuges potestatibus carnis , quern Deus liberum
volult. Nulla tibi excusatio de ambitu nuptiarum est, voluptatis
sunt, non necessitatis. Si benignus siserga indigentes, magnus eris apud
Deum . Quod Deuin patrem vocas, hoc in actibus tuis ostende. Bona
mens chorus est Dei, mala mens chorus est daemonum . Quanta vitia
a et anima, tot et dominos . Fundamentum pietatis est continentia cul-
îüfn aUtf rn Pletat*3 e^t amicitia. Nulli suadenti te acquiesças facere, quod
Deccaiif b».nilm ' .^ SS-ImUn?. est Peccat°ribus in vnum conuenire , quum
peccant. Multi cibi impediunt charitatem , et incontinentia ciborum im-
Cap. XXXII.
De libro sancti
Ambrosii •