inter solem ,e t terram,quod aspectus nostri infirmltas, et quaedatn
ae^ritudo vix valet intendere. Hunc autem ampliorem aliquot par*
tibus , quam terram , esse sapientes describunt.
3. Lunam minorem esse dicunt,quam solemromniaenim,quae
proxima sunt nobis, maiora videntur: longinquitate autem locorum
visus languescit. Lunam ergo videmus prope nos esse, nec earn
maiorem aspeetul nostro, quam solem. Ideoque quum sol longe
supet\/7Viit a luna, tarnen nobis maior videtur : iam, si prope nos
accesserit, multo maiorem futurum .
C A P V T X V I I .
De cursu soils.
x. I J \m n t antiqui Aratus,et Hyginus,solem per seipsum ma*
ueri, non cum mundo verti vno loco manentem . Nam si fixus ma*
neret , necesse erat eodem loco occidere , et exoriri, a quo pridie
fuerat exortus: quemadmodum cetera siderum signa oriuntur, et
occidunt. Praeterea, si ita esset, consequens erat, dies, et noctes
omnes esse aequales, et quam spatiosus hodiernus dies esset, tarn
longus semper esset futurus.
2. Nox quoque simili ratione semper aequalis permaneret, sed
quoniam inaequales dies aspicimus, et solem alio loco eras occasu*
rum, alio occidisse hesternum videamus, ideo qui diuersis locisoc-
c id it, et exoritur, putant eum philosophi nequaquam cum mundo
fixum volu i, sed ipsum per se moueri. Qui postquam ardentem
Lunam mmorem. . . maiorem futurum
. Verba sunt Hygini, lib. 4. cap.
i e luna . Sed corrigendus ex Isidore Hyginus
. GRIAL. *
lb. Hyginus lib. 4. cap. de luna 14.
in editione Munckeri: quae proxima sunt
nobis, maiora necesse est esse ( legendum
videri) quam quae longo dissidente in-
tcruallo viiemus . . . quam solem . Illud
quoque necesse est, quum sol longe absit
a luna , et a nobis maior videtur , si prope
accesserit, multo maiorem futurum :
jcilicet aspectui nostro . AREV.
Cap. XVII, p. 1. Dicunt antiqui A rams
, et Hyginus. Arati interpres capit.
penultimo . Et Hygin. lib. 4. capite do
sole . Cuius sunt haec omnia verba : Solem
per seipsum moueri * vsque ad ilia ,
nequaquam per seipsum fixum volui, sed
ipsum per se moueri. Nisi quod ea, quae
illi sine cunctatione pronunciant, ea Isi-
dorus ipsis tribuens veluti addubitans profir
t . GRIAL .
2. Qui postquam ardentem tinxerit
Oceano rotam . Mirum , ni haec Lucrctii
sunt . G R IA L .
Ib. Cras occasurum : al. eras oritu-
rum. AREV.
rotam oceano tinxerit, per incognitas nobis vias ad locum, vnde
exierat, regreditur , expletoque noctis circulo , rursus de loco suo
festinus erumpit : obliqua enim, et fracta linea per austrum per-
git ad boreäm , et ita ad orientem reuertitur. Hiemis autem tempore
per plagam meridianam currit. Aestare vero septemtrioni vi-
cinus est. Sed quando per austrum currit, vicinior terrae est;
quando vero iuxta septemtrionem, sublimis attollitur .
3. Cui ideo Deus diuersa cursus constituit loca,et tempora,
n e , dum semper in iisdem moraretur locis, quotidiano ea vapore
consumeret. Sed, vt Clemens a it, dluersos accipit cursus , quibus
atris temperier pro ratione tempvrum diipensetur, et ordo vicissi-
tudinum , permutationumque seruetur . Nam diem ad superiora con-
scender'it, ver temper a t : vbi autem ad summum caelum venerit,
aestiuos accendit calores . Descendens rursus, autumni temperiem
reddit : vbi vero ad inferiorem redietit circulum , ex glaciali corn-
page caeli rigorem nobis hiberni frigor'is derelinquit.
a . Ex ipso enim sunt horae : ex ipso dies , quum ascenderit,
ex ipso etiam nox , quum occiderit: ex ipso menses , et anni numerantur
: ex ipso vicissitudines temporum fiunt, et quum sit iste minister
bonus, genitus ad vicissitudines temporum moderandas , tarnen
vbi secundum voluntatem Dei correptio mortalibus datur , in-
candescit acrius, et vrit mundum vehemcntloribus flammis , et per-
turbatur aer , et plaga hominum , et corruptio terris iniicitur, et lues
animantlbus, et pestilent per omnia mortalibus annus inducitur .
5. Quod autem sol oriens per austrum,id e s t, meridianum,
iter habet, et decursa australi parte inuisibilis vadit in locum suum
rediens;ad instar quippe ecclesiae fabricatus est hie mundus, in
quo Dominus Iesus Christus, sol aeternus, partem suam percur-
r i t , vnde et meridianum vocant. Aquiloni vero, id est, aduersae
parti non oritur, sicut iidem , quum in iudicio venerit, dicent: lu-
stitiae lumen non illuxit nobis, et sol non est ortus nobis. Timentibus
autem dominum oritur sol iustitiae,et sanitas in pinnis eius, sicut
scriptum est . Malis vero meridie nox est, sicut legitur : Dum sus-
3. Cui ideo Deus . . . consumeret.
Verba sunt Ambrosii, lib. 2. cap, 3. GR.
lb, Sed vt Clemens a it, diuersos ac-
oipit cursus . . . annus inducitur . Verba
sunt Clemcntis lib. 8. Recognitionum . GR,
5. Verba Malachiae sunt : Et orietur
vobis timentibus nomen meum sol iusti-
tiae, et sanitas in pennis eius . AREV.
Malach. 4. a;