rissime elicit Apostolus , Si in lege iustitia est, ergo Christas gratis meat-
Gal. c. 2. 21. tuas est : sic eis , qui gratiam , quam commendat, et percipit fides/ Christi,
putant esse naturam, verfssime dicitur, si per naturam iustitia est ,
eVgo gratis Christus mortuus est. lam hie enim erat lex, et non iustifi-
cabat : iam hic erat et natura, et non iustificabat . Ideo Christus non gra-
Matth.5.17. tis mortuus est, vt et lex per ilium impleretur, qui dixit , Non men's soluere
legem , sed implere-.es. natura per Adam perdita per ilium répara-
retur, qui dixit , venisse se quaerere , et saluare , quod perierat .
Cap 33LIX Re- Secundum stiprascriptas sanctarum Scripturarum sententias, vel anti-
petitio supe- quorum patruro definitiones , hoc, Deo propitiante , et praedicare debe-
riorùm . mus . et credere, quod per peccatum primi hominis ita genus humanum
sit inclinatum , vt nullus postea aut diligere Deum , sicut oportuit, aut
credere in Deum , aut operari propter Deum , quod bonum est, possit ,
nisi eum gratia misericordiae diuinae praenenerit. Vnde et Abel iusto,
et Noe, et Abrahae , et Isaac , et lacob, omnique antiquorum sanctorum
multitudini illam praeclaram fidem , quam in ipsorum laude praedicat apo-
Hebr.n.seqq. stolus Paulus, non per bonum naturae , quod prius in Adam datum fue-
rat, sed per gratiam Dei credimus fuisse, collatam . Quam gratiam, etiam
post aduentum Domini, omnibus, qui baptizari desiderant , non in libe-
ro arbitrio haberi,sed Christi nouimus siinul, et credimus largitate con-
fern ; secundum illud, quod iam saepe dictum est, et praedicat Paulus apo-'
Philipp, i. 29. stolus , Vo bis donatum est pro Christo, non solum mt in eum credatis , sed
Ibid. v. 6. etiam mt pro eo patiamini : et illud, Deus, qui coepit in nobis bonum opus ,
Ephes. z. 8. perficiet msque in diem Domini nostri : et illud, Gratia salui facti estis per
fidem, et hoc non ex mobis,Dei enim donumest. Et quod de s.'ipso ait
1. Cor. 7. 25. Apostolus , Misericordiam consecutus sum, mt fidelis essem . Non dixit ,
quia eram , sed mt essem : et illud , ®tgti habes , quoi non accepisli i et il-
Iacob. 1. 17. lud , Omne datum bonum , et omne donum perfectum desursum est, descen-
Ioan.3. 27. de ns a Pâtre luminum : et illud, Nemo habet quidquam , nisi illi datum
fuerit desuper .
Cap.L.Volan- Hoc etiam secundum fidem catholicam credimus , quod post acceptait»
tas hominis baptismi gratiam, omnes baptizati, Christo auxiliante, et coopérante, quae
post bapti- a‘(j salutem animae pertinent, possunt , et debeant, si fideliter laborare
smut». voluerint , adimplere . Aliquos vero ad malum diuina potestate praede-
stinatos esse , non solum non credimus, sed etiipn , si sunt , qui tantum
mali credere velint,cum omni detestatione illis anathema dicimus.
Cap LI ïnî- In omni opéré bono non nos incipimus, et postea per Dei miseri-
tium merito- cordiam adiuuamur, sed ipse nobis nullis praecedentibus bonis meritis et
rum vnde . fidem, et amorem sui prius inspirât, vt et .baptismi sacramenta fidelner
requiramus, et post baptismum cum ipsius adiutorio ea, quae sibi sunt
Luc. 23. 43. placita, implere possimus . Vnde manifestissime credendum est, quod et
illius latronis, quem Dominus ad paradisi patriam reuocauit, et Cornell»
Act.io. 1 ,seqq. Centurionis, ad quem angélus Domini missus est, Zacchaeique , qui ipsum
Dominum suscipere meruit, ilia tam admirabilis fides non fuerit de na»
Luc.» 9.6. tura,sed diuinae gratiae largitate donata.
Baptisma vnum est ,sed in ecclesia, vbi vna fides est, vbi in nomi- Cap.LU. Qu!
ne Patris,et Filii, et Spiritus sancti datur. Et ideo siqui apud illos hae-sint habendi
reticos baptizati sunt, qui in sanetae Trinitatis confessione baptizant, et Pro baptizatis.
veniunt ad nos, recipiantur quidem, vt baptizati , ne sanetae Trinitatis
inuocatio vel confessio annulletur : sed doceantur intégré , et instruan-
tur, quo sensu sanetae Trinitatis mysterium in ecclesia teneatur : et si
consentiunt credere , vel acquiescunt confiteri , purgati iam fidei inte-
gritate confirmentur manus impositione . Si vero paruuji sunt, vel hébétés
, qui doctrinam non capiant, respondeant pro illis , qui eos offerunt
iuxta morem baptizandi : et sic manus impositione, et chrismate commu-
niti, eucharistiae mysteriis admittantur. Illos autem,qui non sanetae Trinitatis
inuooatione apud haereticos baptizati sunt, et veniunt ad nos,
baptizari debere pronunciamus, non rebaptizari. Neque enim credendum
est, eos fuisse baptizatos , qui non in nomine Patris, et Filii, et Spiritus
sancti iuxta regulam a Domino positam tincti sunt ; vt paulini, prochain
, borboritae, siphori, qui nunc vocantur bonosiani , photiniani, monta-
ni, et manichaei, variaque impietatis germina : vel ceterae istorum origi-
nis, siue ordinis pestes, quae duo principia sibi ignota introducunt, vt
Cerdon, et Marcion ; vel contraria, vt Manichaeus; vel tria, et barbara ,
vt Sethianus, et Theodosius : vel multa, vt Valentinus ; vel Christum ho-
minem fuisse absque Deo , vt Cerinthus, Hebion , Artemon , et Photinus.
Ex istis , inquam , siqui ad nos venerint, non requirendum ab eis , vtrum
baptizati sint, an non : sed hoc tandem , si credant ecclesiae fidem , et
baptizentur ecclesiastico baptismate .
Quotidie eucharistiae communionem percipere nec laudo , nec re- (-ap
prehendo . Omnibus tarnen dominicis diebus communicandum suadeo , et eucharistia.
hortor, si tarnen mens sine affectu peccandi sit . Nam habentem adhuc
voluntatem peccandi, grauari magis dico eucharistiae perceptione , quam
purificari . Et ideo quamuis quis peccato mordeatur , peccandi non habeat
de cetero voluntatem , et communicaturus satisfaciat lacrymis, et oratio-
nibus,et confidens de Domini miseratione , qui peccata'piae confessioni
donare consueuit, accedat ad eucharistiam intrepidus, et securus . Sed hoc
de illo dico, quem capitalia, et mortalia peccata non grauant : nam quem
mortalia crimina post baptismum commissa premunt, hortor prius publica
poenitentia satisfacere, et ita sacerdotis iddicio reeonciliatum commu-
nioni sociari, si vult non ad iudicium , et condemnationem sui eucharistiam
percipere. Sed et sécréta satisfactione solùi mortalia crimina, non
negamus ; sed mutato prius seculari habitu, et confesso religionis studio
per vitae correctionem , et iugi, immo perpetuo luctu , miserânte Deo ,
ita dumtaxat, vt contraria pro iis, quae poenitet , agat, et eucharistiam
Cap. LII. Hoc est caput 22. Maurinae
editionis , in qua omittuntur, vt dixi,
praecedentia . Pro Paulini alii Pauliani-
stae , et montanitae pro moniani, et Thco
dorus, scu Theudotus pro Theodosius .
Cap.LIII. Quotidie etc. Confer cap. 18.
lib. i. de oflic. cedes, cum notis , Mau-
rini, si tarnen mens in affectu peccandi
non sit.
T t 2