circulo Mercurii Stella collocata, soli celeritate par : sed vi qua-
dam,vt philosophi dicunt, contraria . Tertio circulo Luciferi cir-
cumuectio est, inde a gentilibus Venus ita dicta, quod inter quin-
que stellas plus lucis habeat. Nam , vt praediximus, quemadmo-
dum s o l, et luna, ita et haec vmbram facit.
2. Quarto circulo solis cursus est collocatus , qui proinde,
quia omnibus est lucidior, médius est constitutus, vt tam supe-
rioribus, quam inferioribus lucem praestet. Ratione autem diuina
sic constitutus e st, quia praeclara omnia in medio esse debent.
Porro quinto circulo pyrois sidus dicitur collocatum : quod illi
Marti assignant. Sexto Phaethontis stellam , quam louis appellant.
Iam summo caelo,id est, in mundi vertice, Stella Saturni est po-
sita, quae quidem dum summum caelum teneat, sublimiorque sit
omnibus, natura tamen eius frigida fertur, approbante Virgilio :
Trigida Saturni sese quo Stella receptet.
3. Haec autem sidéra errantia appellantur, non quod ipsa er*
rent ,sed quod nos errantes faciant : quae sidéra graece planetae
dicuntur . In sole enim, et luna omnibus notitia est ortus, et oc«
casus, ideoque sol, et luna directo cursu vehuntur . Ista vero re-
trogradantur, vel anomala efficiuntur, id est, quando particulas ad*
dunt , et detrahunt : ceterum quando tantum detrahunt, rétrograda
dicuntur : stationem autem faciunt, quando stant.
4. Anni autem singularum stellarum hi sunt, qui in sphaera
subiecta continentur. Quibus peractis,ad reuersionem circuli soi
iisdem signis 5 et partibus vêniunt. Nam luna octo annis fertur
explere circulum suum . Mercurius annis xxm. Lucifer annis îx.
lib. 2. cap. 8. de Venere : claritatis qui- deyû non videntur errantes . Vt neque
dem tantae , vt vnius huius stellae ra-
diis vmbrae reddantur . GRIAL .
2. Quarto circulo sol . Ciceronem sequitur
, nam Plato secundo circulo col-
locabat. Vid.Macrob.lib.i. in Sown.Scip,
cap. 19. GRIAL.
1b. Porro quinto circulo pyrois . Men-
dose libri omnes hoc quoque loco vesper
pro pyrois habebant . GRIAL .
3« Non quod ipsa errent . Cic. 2.
de nat. Deor. Errantia appellantur > quum
omnium minime errent . GRIAL.
Ib. In sole enim, et luna omnibus
notifia est ortus, et occasus. Itaque Isi-
Arato ,quinqtte tantum numeranti : Nam
quae per bis sex signorum labier orbem
- Quinque soient stellae . GRIAL .
3. Retrogradantur : al. retrogradun-
tur. Melius esset retrogradiuntur . Dg
planetis confer not. ad lib. 3. Etymol.
cap. 57. n. i.'A R E V .
4. Nam luna octo annis. Ita mss.a.
etiam lib. 3, Etymolog, praeter malaci-
tanum , in quo xix. annis reeentiore manu
videtur hoc loco repositum . Hoe portasse
octennium illu d , de quo Plutarch,
exit emo lib, 2. de Placith. GRIAL,
D E N A T V R A RERV. M : 37
Sol annis g g | Pyrois annis xv. Phaeton annis xn. Saturnus annis
xxx. Quorum orbium, atque stellarum positionem subdita demon*
strat figura ( fig. 5. ):.
C A P V T XX I V .
De lumine stellarum .
1. O te lla s non habere proprium lumen , sed a sole illuminari, di-
cunt, nec eas vnquam de caelo ascendere, sed veniente sole ce*
lari. Omnia enim sidera obscurantur, sole oriente , non cadunc.
Nam dum sol ortus sui signa praemiserit, omnes stellarum i^nes
sub eius luminis fulgore euanescunt: ita vt praeter solis ignem nul-
lus sideris splendor videatur . Hinc etiam etsol appellatus, eo quod
solus appareat, obscuratis cunctis sideribus . Nec mirum hoc de
sole, quum etiam plena luna, et tota nocte fulgente,pleraque astra
non luceant. Esse autem etiam per diem in caelo stellas probat
sohs dehqumm, quod quando sol,obiecto orbe lunae, fuerit ob*
scuratus , elariora in caelo videantur astra .
2. Stellae autem secundum mysticum sensum sancti viri intel*
hguntur . De quibus dictum est: Qui numerat multitudinem stel- ps. 1a6
larum . Sicut enim omnes stellae a sole illuminantur , ita sancti a
Christo gloria caelestis regm glorificantur. Et sicut prae fulgore
sohs, et vi maxima luminis eius sidera obtunduntur, ita et omnis
splendor sanctorum in comparatione gloriae Christi quodammodo
obscuratur . Et quemadmodum stellae sibi differunt claritate , ita
mstoruin diuersitas meritorum discretione .
i'F.,
C A P V T XXV .
De lapsu stellarum .
alsa autem opinio I et vulgaris e st, nocte Stellas cadere, quum
sciamus, ex aetheee lapaos ignkuios ire per caelum . pomri,«”
. n> I1; Stellas omnes non
habere lumen . Macrobius lib. i . in Somn
top- I l lunar» warn alieno lumine, ceteras
omnes stellas suo lucere a it . GR.
Ib. Celari : al. celare dicimus . AR.
Cap. XXV. n. 1. Falsa autem opinio.