39 * APPENDIX XXL
baptisms, charitas , spes, pax, panis, ecclesia catholica, et alia multa, quae
modo causa breuitatis praetermitto. In his tamen,quae praediximus, id
est, homine , et anima, et ceteris, quae sequuntur, etsi non est secun-
dum ordinem, tamen in suis Iocis, vt donauerit Deus, narrabimus .
J. Vttde factus sit homo 1 Vnum itaque hominem a Deo factum in
principio inuenimus. De cuius costa vnam feminam factam legimus , v-
nam linguam loquendam, id est, hebraeam vsque ad aedificationem turris
Nembroth fuisse testatur . Quae turris in campo Diram aedificabatur. Vnus
Abraham fuisse testatur, qui et caput fidei fuisse dicitur,quia ab Adam
vsque ad natiuitatem Christi vllum hominem Abraham vocatum non in-
uenitur; de quo Abraham dicitur , Credidit Abraham Deo , et reputatum
est ei ad iustitiam . Nonne Abel credidit, et coronari primus martyrio
meruit i Nonne Enoch credidit, qui adhuc in corpore viuit ? Nonne Noe
iustificatus credidit, quern Dominus cum area, et omnibus , quae in ea fue-
runt, liberauit ! et nec Abel, nec Enoch nec Noe caput fidei vocati sunt.
Quare hoc! id est, etsi in istorum tempore iustorum fides apparuit, tamen
rara, et semper defuit . Abraham autem vsque adhuc, et vsque in finem
fides nec defuit, nec deest, nec deerit. Ideo caput fidei Abraham appel-
latus est. Vnus Noe fuit,qui a ream fabricauit ,.et si alius inde, Scriptu-
ra tacuit . Idem vero Noe primus post diluiuum in inontibus Armenia«
altare Domino construxit, quia ibi inter montes aqua diluuii arcam de-
reliquit. Vnam feminam , id est, Lot vxorem in statuam salis Jiterae
tradunt conuersam . Quae statua vsque hodie stat, vt omnis , qui earn vi-
deat, Deum timeat , et omnipotentem eum credat. Vna femina in mun-
do apparuit, cui altera talis numquam nata fuit, quae solem , et ignetn
nouem mensibus in vulua portauit, nec ei aliquatenus vflo modo nocuit.
Vnam virginem Jegi leonem lactare, credere non dubito, et non cesso
mirari. Vnus mediator maximus inter homines, et Deum, qui ex parte
hominum verus factus est homo . Ideo veraciter mediator dici potest,
et potuit, quia nec diuinitas humanitati nocuit, nec humanitas diuinitati
contraria fuit. Vna ciuitas in caelo , quae est omnium sanctorum mater ,r
quae lerusalem appellatur, et visio pacis interpretatur . In quam ciuita-
tern nullus intrauit, nec intrat, nec intraturus omnis, qui est indigrtus,
et superbus, et impurus . Hucusque de vno diximus, modo de duobus di-
eturi sumus.
4» §>uot substantiis constat homo ? Duabus substantiis constat homo»
imagine, et similitudine Dei factus, id est, anima tantum , et corpore,
sed in his duabus substantiis in vnum inter se coniunctis, multae viden-
tur esse species • In corpore etenim humano nouem sunt mensurae sine
dubio compositae : id est mi. principals, quae sunt terra , aqua ,'aer, ignis,
et aliae qninque subsequenter species, id est, sal , foenum , (lores , lapi-
des, nubes, et vt in melius de his omnibus intelligas , lege sic : terra in
homine est crassitudo, et grauitas carnis,aqua autem sudor, et saliuae .
Aer vero ipsa anhelatio humida, frigida, atque calida , spirans per os,
et nares. Ignis in homine, qui in stomacho coquit cibos, et in calorfc
liber de nvmeris. 39s>
sanguinis , sal in salsitate sanguinis , et sudoris, et lacrymarum , et vrinae,
quia haec omnia in homine salsa sunt . Foenum autem in capillis , et ni.
lis , flores in vanetate oculorum, lapides in grauitate, et duritia, quia lapides
ossa terrae dicuntur. Nubes instabilitas mentis, et cogitationum.
Et de h‘s nouem mensuris compositum corpus, et compaginatum ossibus"
roaionbus, et minonbus constitutum, coniuncturis principalibus numéro
ccctxv. Allis vero minonbus vix inuenitur numerus . Similiter et venis
principalibus cccixv., minores vero venae innumerabiles sunt. Neruis ouo-
que, et sanguine, carne , et cute, medullis, cartilaginous , capite, et cere-
bris tribus, prirnum vocatur memoria , secundum sensus , tertium anoel-
Iatur motus . Sensibus v. id est, visus, auditus, odoratus, gustus, ta-
ctus. Aetatibus vero vi. , id est, infantia, puerita , adolescentia , inuen-
tus , senium, senectus . Infantia, quae vn. annis finitur, pueritià, quae xim
annis terminatur, adolescentia, quae xxviii. annis protenditur . Iuuentus,
quae i. annis finitur . Senium , quae septuagesimo anno concluditur. Senectus
vero, quae annorum temporibus,et numéro non expletur,sed la-
bore , et dolore, et morte . In homine itaque x. sunt fenestrae fabrefa-
ctae . In prima fenestra verba profert, aerem suscipit, et spirat , cibos su-
, ’ „ 8 ’ 'n duab“ s fenestns- videt procul, et prope , in duabus aliis
odorat, et spirat . In duabus aliis inferioribus necessaria corporis foris
mimstrat. In décima fenestra vmbilicus nominata ventrem ornat. Homo
i j f l l S COrder7,teneCtum’ e? cogitatum, consilium , et timorem ,
splene nsum , in felle iram , in lecore amorem , et flatum , et leuitatem
in cursu , et natando . Naturaliter his omnibus , et aliis multis , quae causa
breuitatis praetermitto, hominis corpus constat. Natura vero eiusdem
sonoraT E f î 8 diuersitates • Id est, esurit,. sitit , concupiscit,
doP hfhVnJ erg° b“ lus “atu.raV m- rebus expletur ,id est, manducan-
do, bibendo , generando , dormiendo . Haec corporis ratio breuiter dicta •
mine autem animae origo dicatur •
î . Anima quid est ( et si est aliqua res ,vnde animae fiant I Quid ipsa
est, quod nomen eius, quern vsum in rebus conditis. Viuit, an non > si ’
nnUseramq“ onn ert Vfliuersita‘ ia affectibus ? beatamne vitam ducit, an
miseram. Quid ergo anima est ? Caelum non est, neque terra, neque aer,
mie rnàfrn;lS’ n°n aqua’ T * Deus’ non «deration de anima patris, ne-
mus no ’ Vt ,maItl aestImant • Noa vis"s i non auditus, nonodoin
caèlo siueUSinSt5 Cf tera ’ ^ ™emorare longum est, quae sunt
Va’ q'10d 3nAma n°n 6St- Vnde e,'g° a" i™ « Deo
T e l - n T fac£a 5 a Deo creata * vt "P56 dicit Omnem flatum ego feet, id est, omnem aniDmoammi n:,uets ipne rP sIasalmiaom sida
horn;31' ! a TH Sig,llatim corda eorum > ^ est, animas, quia cor-
ter Ca"delabra aalma'-“ '" sunt . Quid itaque est animl, breui-
||f eendum est. quod Deus tacuit in suis scripturis . Anima vero est
et sensibilis, viuificans spiritualiter, et inuisibiliter , et
susuiCré,.-0^ " 12 Vlsc.era’ membra totius corporis intus , et foris ius-
Creatoris , et miro modo mimstrans quinque corporis sensibus quia
I,If