Cap. XXXIV.
D ç ieiunio •
Cap.XXXV.
D e lib ro S en -
ten tia rum .
J 0 8 A P P E NJO I X X I .
noui , mea remissione delectare contristo, abstinentia^ mea non est dicen*
da,sed vitium . Sicut virtus animum sibi veraciter inhaerentem, si fue-
rit vera, iustificat, ita simulata condemnat. Non potest mens regnum ha*
bere virtutum , nisi iugum prius excusserit vitiorum. Tantos inuidus ba*
bet iusta poena tortores , quantos inuidiosus habuerit lau da tores . Siquir
dem inuidiosum facit excellentia , erit inuilia poena peccati ; nec ei an
homine potest adhiberi remedium , cuius est vulnus occultum. Hoc enim
loquuntur quique , quod diligunt, delectabiliter audiunt j quod assiduis co*
gitationibus voluunt . Cogitatio quippe est , quae mentenn sicut turpis w-
quinat, ita , si fuerit honesta , purificat. Non sordidae cogitationes mentem
sordidam reddunt, sed ex mente sordida sordidae cogitationes existunt .
Auribus enim castis obscoeni sermones cum sono deficiunt , nec secretum
pudici cordis irrumpunt . Per os carnis non irrumpit delectatio gustus
ad mentem ; nec erumpit sermo turpis ex mente , nisi se yoluntarie mens
ante corrumpat. Eadem quisque nomina frequenter habet in ore , quorum
desideria vulnerato gestat in corde,ac turpitudinem , quam exercere ve-
recundatur in facto, tenet reus in animo, non humano iudicio, sed diui-
no . Considerate , obsecro , qualiter innidi puniendi sint malis suis, quos
etiam bona puniunt aliena . Quid prodest cuiquam,si foris, vbi potest
magnus credi, splendeat, et intus , vbi Deus videt solus , squaleat.
j. Ieiunia , abstinentiae , vigiliae, eleemosynae , et cetera huiusmodi au-
gere debent bonum . Nam non velare , peccatum (sic) . Nulla res nos,
ab omni peccato sic seruat immunes , sicut timor supplied, et amor Dei,
elati per supercilium vanae loquacitatis dicta sua magis cupiunt laudan ,
quam fieri; nec sunt de sanctitate operis , sed de sermonis elucubrati ve-
nustate soliciti . Ex ea enim parte quis peccat, ex qua minus diligit Deum ,
quem si ex toto corde diligamus, nihil erit in nobis, vnde peccati de si,
derio seruiamus . Sicut nobis subueniri optamus , ita aliis pro viribus sub-
ueniamus; aut si facultas defuerit, voluntatem subueniendi teneamus . Si
peccantem video , et non solum non arguo, sed etiam peccanti consentio, par*
ticipem me damnationis eius efficio , et in omnibus ^peccantibus pecco ,
quando eos , quos scio peccasse , quadam crudelis animi malignitate non
increpo . Qui amicum propter commodum quodlibet amat temporale , non
amicum conuincitur amare,sed commodum.
I. Innocentia vera est, quae nec sibi, nec alteri nocet, et nemo prius
in se,quam in alium peccat. Sic diligendi sunt homines, vt eorpm non
diligantur errores, quia aliud est amare, quod facti sunt, aliud, odisse ,
quod faciunt . Vera est confessio benedicentis, quum idem sonus est et
oris , et cordis; bene autem loqui, et male viuere, nihil est aliud, quam
se sua voce damnare . Bonum intellectual hajiet , qui quod faciendum
recte intelligit, qualis sine timore sapientiae ( s ic ) . Mala mors putanda
non est, quam bona vita praecesserit . lustis quidquid inalorum ab lniquis
Dominus irrogatur, non poena est criminis, sed virtutis examen; nam
bonus, etiam si regnet, seruus est. Diabolus superbus hominem super-
bientem perduxit ad mortem ; Christus humilis hominem obedientem re*
doxit ad vitam . Qiiia, sicut ille elatus cecidit, et iecit ob et consêntientem ;
sic iste humiliatus surrexit credentem ( sic ) . Perfectum odium est, quod
nec iustitia, nec scientia caret, id est, vt nec propter vitia homines ode-;
ris , nec .vitia propter homines diligas. In magna egestate sunt, qui in
iniquitate sunt, iustitiae opus , et sapientiae thesauros non habentes ; qui
autem seruiunt Domino, ea bona acquirunt, quae perire non possunt.
Bona est peccati confessib , si et curatio consequatur . Nam quid prodest
detegere plagam, et non adhibere medicinam . Prima mors animam do-
lentem tenet in corpore, ab vtraque parte communiter habetur, vt quod
non vult anima , de suo corpore patiatur . Quum bonum operaris, bilans
operaré ; nam siquid boni tristis facis , fit deterior magis, quam fa-
cis. Melior est enim in malis factis humilis confessio , quam in bonis su-
perba gloriatio. Nemo iniustus benefacit , etiam si bonum est, quöd facit
, quia nihil prodest Spiritus timoris, vbi non est spiritus charitatis.
Melior est animi aequitas, quam corporis sanitas . Finis enim legis Christus
est, in quo lex iustitiae non sumitur, sed impletur. Sicut terra de
caelo expectat pluuiam, et lucem, sic homo de Deo expectare debet mi-
sèricordiam , et veritatem . Prima salus est declinare peccatum, secunda
est non desperare de venia ; nam ipse in aeternum périt, qui apud mise-
ricordem iudicem ad poenitentiae remedium non recurrit . Virgo fidei
christianae tribus temporibus incitatur; vespere , mane , et meridie ; vespere
enim Dominus in cruce , mane in resurrectione , meridie in ascensio-
ne . Vnum ad patientiam oqcisi ; aliud ad vitam resuscitati ; tertium ad
gloriam pertinet maiestatis in Patris dextera considentis . Ad hoc exa-
gitant homines tribulationes, vt vasa electionis euacuentur nequitia, et
impleantur gratia . Melior est tristitia ■ iniqua poenitentis, quam laetitia
iniqua facientis. Bonum est a veritate vinci, ad correptionem superet veritas
voluptatem . Nam et inuitum ipsa superat . Sic sunt, qui colunt ido-
la , quomodo qui in somniis vident vana . Si autem vigilent animae ipso-
rum, intelligit, quando facta est , et non colit, quod ipse fecit. Qui Deo
sitiunt, tota sua debent sitire substantia , id est, et anima ,et carne , quia
et animae Deus dat panem suum , id est , verbum veritatis , et carnis nec-
essaria Deus praebet, quia vtraque ipse pascit, quia vtraque ipse fecit.
Duas in toto mundo ciuitates faciunt duo amores ; Ierusalem facit amo-
lem Dei ; Babylonia amorem seculi. Interroget se ergo vnusquisque, et
inueniet, vnde sit ciuis. Non est in carendo difficultas , nisi quum est in
habendo cupiditas , et ideo id solum recte diligitur, quod numquam bene
admittitur. In primo homine patuit, quod hominis arbitrium valeret
ad mortem', in secundo autem , quod Dei adiutorium valeret ad vitam .
Primus enim homo non is homo , secundus vero Deus, et homo, peccatum
vero factum est relicto Deo, iustitia non fit sine Deo . Dominus
ait: Ego sum via , et veritas, et vita, hoc est, per me venitur ad me,
in me peruenitur, permanetur in me, Odor bonus fama bona est, quam
quisque bonae vitae operibus habuerit, dum Christi vestigia sequitur,:
pedes quodammodo eius pretiosi ingenti odore perfundit. Labor piorum
Q q a