tpsius.
Hypocrisis,
Societas bonorum
,
omnesque in mansuetudine, et charitate complectere : praepara ampliuS
amare, quam ameris ipse : non sis in pace infidus,non sis leuis in ami-
citia , retine semper vinculum constantiae : odientes ad pacem inuita.
Cosmitîosui 7- Discerne te tuo, non alieno iudicio , nec ex alieno sermone » sed
ex tua te mente metire . Nemo melius , et magis scire potest J quid tu
scis, quam tu , quum conscius tui es . Quibus vero prodest, si malus,
si bonus praediceris, aut quae laus hominum pertinet ad te , si alius es,
quam laudaris >. Quapropter vita simulationem, vita hypocrisin , sub ob-
scuriori veste non simula sanctitatem . Qualis haberi vis , tail's esto profession
tua , et habitu : et in incessu tuo sit simplicitas, et in motu pu-
ritas : nihil dedecoris, nihil lasciuiae , nihil petulantiae, nihil insolentiae
in incessu tuo appareat : gestus enim corporis signiim est mentis, non
praebeas de te aliis spectaculum, nec aliis obtrectandi locum .
8. Non te adiungas leuibus personis, nec te admisceas vanis : vita malos
, caue iniques, fuge malignos , sperne ignaros, fuga a te turbas ho-
ininum , maxijne illius aetatis, qui ad vitia proni sunt . Bonis iungere ,
et sanctis indiuidue sociare . Si feceris, socius conuersationis illius eorum
«ris, et virtutum : periculum enim est pessimis sociari : melius est eorum
odium, quam consortium . . ' ! .
Turpiloquiuno o. Claude aures, ne audias aliquid impudicum : vanus enim sermo ci-
to polluit mentem,et facile laeditur turpibus , et malis omnibus, agitur-
que libenter, quod auditur. Nemo enim creditur odisse , quorum relation
ne non laeditur : nihil ex ore tuo procédât, quo turpescas , vel quod tur-
pe sit : sed haec erumpant ex ore tuo , et ex labiis, quae aures non polluant
audientium : sermo enim vanus conscientiae vanae est index . Mores
hominis lingua pandit, et qualis sermo ostenditur , tails animus conw
Sermo otiosus probatur. Ab otioso sermone com pesce linguam , nec inania verba loqua-
ris : sermo enim otiosus non erit sine iudicio . Vnusquisque enim reddi-
turus est rationem sermonum suorum : ante vniuscuiusque hominis taciem
stabunt verba sua. Qui verba mala non reprimit, ad noxia cito trans-
it: et qui minima non respuit, in maxima yal.de prorumpit ; minorum
namque culpa maiorem générât .
io. Particulatim crescunt vitia , et dum parua non cauemus , m matois
prolabimur : minora itaque deuita,et ad maiora non deuenies . Ea,
quae loqueris, grauitate, atque doctrina existant culta ,sitque sermo tuus
irreprehensibilis , ad expectationem audientium vtiHs : stude loqui omni-
no quodlibet, secundum quod oportet : discerne , quid loquaris , quid ta-
ceas. Intende, et loquere, et loquendo peritus esto. Multum autem de-
libera, quod loqui vis, ne reuocare non possis , quod dixeris : luge casus
linguae, nec pateat iniuriae iqculis os tuum . Cum am ico semper habeto
silentium, vide opportunitatem loquendi,et proferend 1 sermonem , et ex-
Detrartlo pendendi. Maneat in ore tuo mensura,in sermone tuo sit statera , ab-
scinde et a lingua tua vitium detrahendi, et de alieno malo os tuum non
coinquines : quod in alio detrahis, hoc m te pot lus pertimesce . .
Cdnositas. » « • Qu°d inter se loquuntur homines, hoc n umq uam scire desideres ,
N O R M A V I V E N D I .
nec quaeras aliquem,qui dicattibi, omitte causam, quae ad animam tuam
non pertinet,nec oblitus morum tuorum alienos perscruteris : tanto ani-,
no corrige vitia tua, quanto studio prospexeris aliéna.
- U. Omne genus mendacii summopere fuge, non Studium loquacium Mendacium ,
fratrum , nec qualibet fallacia vitam alicuius defendas, nullum mendacium
iustum , quod a veritate discordât, in quo etiam prohibetur duplex iuramentum
: assiduitas enim periurii assuetudinem facit. Fac bonum , quod
spopondisti, non in verba facilis, sed etiam factis, et operibus difficilis :
sine consideratione vmquam nil facias , vel praesumas : quando poteris facere
, non pollicearis facere . Multum Deo reus eris, si non reddideris
quod voues ; in malis autem promissis rescinde fidem . Non est promissio
, quae dolore adimpletur ,
yd- Si vis tuas adimplere virtutes , prodere noli : occulta virtutes pro Vanaglorla .
elatione, absconde bona facta pro arrogantia, fuge videri, quod esse me-
ruisti : qui manifestando poteras amittere , taoendo custodi. Vitia vero cor-
dis tui reuela , prauas cogitationes manifesta illico, peccatum enim reue-
latum cito curatur, simulata culpa crescit. Si patet vitium’, ex magno fit
pusillum : si latet peccatum, ex minimo fit maximum. Melius est autem,
vt vîtes vitium , quam vt emendes, ne forte quum incurreris , pessima con-
suetudine reuocare non possis . Consuetudinis vincula vix soluuntur et ino-
llta diu tardius corriguntur .
14. Incipientem diu délibéra sententiam , et quod vis diu agere , diu ex- Prudentia .
quire, proba , et age : ml enim in agendo praecipiti consilio , sed mora
menus est, in rebus autem bonis tarditas remoueatur : in bonis enim di*
latio nocet, et quod expedit, differre impedit. In bonis absit remissa se-
gnif.es, absit negligentia , carnis vitia cito captant inertes : per torporem
enim vires , et ingenium defluunt, et desidia natura corrumpitur : hebetu-
do scientiae lumen extinguit, solertia autem meliorem reddit : ardentiijs
fit ingenium subiunctö studio , et tardiora ingénia studiis acuuntur . Torporem
naturae wdustria excitât, spiritus tarditatem assiduitas acuit . Ex-
pergiscentia perficit spiritum, expergiscentia plus scitur, saepe namque con-
suetudinem superat, saepe ex consuetudine naturae est effectus , assiduitas
enim mores_ facit ,iugis vsus in naturam se vertit : quod cum difficultate
per vsuin sine difficultate perficies.
1 c]tlod nesÇÎs, ne doctor inutilis inueniaris : bonum autem, Doctrina.
quod didiceris, doce ; sapientiam quum ceteris impertieris , tibi hanc auges,
sapientia exmde longior fit, retinendo minor est, et dum plus confertur,
abundat. Verba tua quum praecedunt opus, quae ore promis , quae ore pro-
mittis, opéré adimple, quae verbis doces, executione exhibe , et ostende .
Esto non solum magister, sed imitator virtutum . Si doces , et facis, tune
glonosus eris . Non enim satis est laudare, quod dixeris , nisi dictis facta
commisceas . In doctrina tui ipsius ab humana te laude tempera : sic in-
strue alios, vt. teipsum custodias, sic doce, vt humilitatis gratiam non
«6. Caue, ne, dum alios docendo erigis , ipse laudis appetitione de