roseris. Quum autem instruis eos, obscuritate noli vti , sed ita die , v«
intelligaris , ne loquendo simplicibus disphceas, ne prudentes offen das.
iuxta spiritum audientium erit sermo doctorum . Secundum mores tncl-
pienda est doctrina ; iuxta vulnus adhibenda sunt remedia , vanae entm
voluntates, diuersam disciplinam desiderant. Vnusquisque igitur secundum
suam professionem est docendus . Inspicienda est vUlitas personarum,
vnumquemque taliter in erudiendo tracta. Commttte omnibus secrcta professionis
tuae5 loquere aperte. ? . -jjJ __cf3
17. Cunctis operta paucis annuncia: ne erubescas loqui , quod nosti
defendere : et quod tibi scientiae sends deesse, ab alus quaere : quaeren-
do enim obteeta clarescunt, et difficilia conferendo apenuntur. Nulla sit
tibi curiositas sciendi latentia, nec vltra quam scriptum erit, quaeras
sciendam. Non cupias , quod scire non licet . In disputatione n0“ c° “ '
De perfeetio- tradicas iustitiae : nec contendas euacuare, quod rectum est: m omm cs -
ne.P ' putatione rectum tene, et plus dilige audire , quam loqui. In PrlDC1P‘°
audi, in fine loquere. In omni re finis attendatur , extrema quaerantur,
meliorque est sermo nouissimus > quam primus •
• . * q Venerare omnes scientia, et vita meliores, et vnumquemque pro
Obsequium. ^ meHto sanctitatis potiori gradui competentem reuerentiam tribue,
nec te aequalem sanction exhibeas . Senioribus praesta obedientiam , et
eorum senio obsequio obedi . Cunctis in praeceptis sic obtempera , vt ob.
temperando hominum votis Deum non offendas. Malum visus facere, non
consuescas , nec adhuc si poenae immineant , peccanti .cuiquam non ao
quiescas : melius namque est pati mortem , quam perniciosa mala adim-
plere . Non solum quippe factorum , sed conscius pecCati tenetur obno,
xius: neque immunis est a seelere , q u , yt faceret male | obedimt Simi-
lis est, qui obtemperat malo,ei,qui faeit malum s facientem , et obse-
^ ^ ^ su b d u Tm a g 'is 11 venemi, quam timed stude , vt tibi plus dile-
ctionis officio, quam contradictionis necessitate adhaereant . Subiecti te
plus reuereantur, quam timeant: ex reuerentia enim amor procedit, et
odium tremor confert,fidem metus tollit, affectus resmmt i timor non
«eruat diuturnam fidem : vbi timor audet, eumsequitur robur : vbi timor,
audentia sequitur , et vbi metus, desperatio occurnt . Qjiapropter tempera
oris sementem, summaque bonitate subditos conuemt regere : non
sis terribilis in subiectis, sed sic dominare , vt tibi delectent seruire.
20 Tene modum in omni tempore , vt nihil intemperatum agas , nec
20. lene muquiu m -- ---- ^ » w -
minus , nec vltra, quam oportet, nec in bonis nisi moderatus esse non
debes . Omnia enim medicamenta vtilia sunt, et cum tempore omnia
fiunt vtilia: recta enim immoderato vsu corrumpuntur, omnis nimietas in
vitio est: prospice igitur, quid upturn sit tibi, et tempon , et vbi, quan-
do, quare, quamdiu facere debeatur , causas rerum , et tempora «spice,
et sineulorum operum discretiones diligenter distingue .
21. Disnosce omnia , quae agis, quare bonum incipias , quare peragas
... __ • «Id Modus in remAflpratnQ
psse nfm
bus .
: in omni operatione discretionem tene , nec in aliquo mdiscretusjis.
N O RMA V I V E N D I . 34J
Quum bene discreueris opus tuum, multa sunt consuetudin® vitiata, multa
prauo vsu praesumpta , et multa contra pudicos mores vsurpata, tunc minime
consuetudinem serua , et legem , vsus auctoritati cedat, prauum vsum
lex, et ratio vincant. Testimonio tuo nulli noceas,nec ad alicuius nc.m .
nculum vocem testificationis adhibeas . Sermo tuus nec animam cuius- es in*01iu,,n«
quam, nec res impediat, nullum contra veritatem defendas.
22. Quum iudicas , ne vllius personae affectu deflectaris, a viro pau-
pere, aut a diuite causam prospice, non personam. Sperne munus, ne per hoc *
lustitia corrumpatur : munera enim semper veritatem praeuariçant, et cito
a viro violatur lustitia. De iusto iudicio temporalia lucra non appetas, pro iu-
stit,a nullum tibi praemium quaeras, dum iudicas , pro futuro serua mer
cedem, nec quaeras in terra rependi, quod tibi in futuro debetur . Ex-
cute manus tuas ab omm munere, si in caelis velis habitare j in iudicio
quoque sine misencordia sedeas. Custodi iustitiam discretions , et noli
plus Justus esse, quam oportet. Omne enim, quod nimium est, vitium est.
§■ Impia lustitia est fragilitati humanae non ignoscere : non igitur
ames damnare, sed emendare potius, quam corrigere . Tene rigorem in d‘ s-
cretione iustitiae , îudicn examen sequatur pietas discinlinae rienrem
temperet mdulgentia , ita Clemens esta in alienis delictis, sicut i/tuis
nec quemquam distnctius «dices, quam sicut teipsum . Sic alios iudica!
vt te ludican cupis : dum enim indulges aliéna peccata, tibi misereri!
indicium , quod alus impoms,ipse portabis . In eo enim , in quo iudicas*
es ludicandus ; in qua mensura mensus fueris, remetietur ttbti I
24. Omnia , quae inquisieris , cum iustitia definias, numquam indices
susp cionfs arbitno: ante proba,tunc iudica : non enim , qui accusatur
sed cnminator reus est : periculum est aliquid praesumptuose indicate ’
tduiuuiinnoo ssefrrufaa Ôiudîicfioc. XnoHn m"t a Snesn td«namtianmar e’ i.uQd-uiic ioB hum taunao^, qouuaondd oD enness csi,s,«,'
examini seruat : incerta non iudicemus, quoadusque nouissime veniTt Do
«M &
v X f Ï Ï i d ï
sideat humilitas culmen sublimitatîr Tamo eXto,Jat honor, sed prae-
SmtileitTere xepxplUieea,n eett traditum tibi ministerium mente subdita suscine
potestatis adeptae n°n.af eas ’ Iura
tranquillo corde dispone Cane 1,0 o ’ non turbll,(«to , sed
X x
Iudîcîum re<
ctuna •