apud eumdem in Concilio ToJetano 1. deteximus tom* '2- col. 1379" ac
1380. not* y. quorum alterum quatenus collectori obrepserit, congruen-
tiori ratione explicabimus in Obseruationibus ad Dissert, xiv* Quesnelli
§■ 2* n* 3* Alium errorem in eo. episcoporum catalogo , qui perperam
attributus est Concilio Arelatensi i l * , cum ad Arelatense r* pertineat ,
indicauimus in obseruationibus ad dissert, v. Quesnelli tom. 2* col* 1018*
et ioicj* not* 14. Concilia autem Hispanica ex codicibus Ecclesiarum Hi-
spaniae colligere perfacile fuit •
Codices huius ]2 , Antequam vero ipsam collectionem describamus , codicum , ex
collectionis. quibus eius descriptio pendet > breuis notitia praemittenda est • In Italia
rara sunt huius collectionis exempla • Vnum reperimus tn bibliotheca Vaticana
signatum num. 1 3 4 t* quod ex Heduensi, seu Augustodunensi Gal-
licana Ecclesia traductum manifestât haec professio Theotardi Abbatis
S* Martini, quae paullo post initium recentiori charactere scripta legitur.
Theotardi Ab. Ego Theotardus S. Martini coenobii nunc ordinandus Abb at subiectionem
professio. e t reuerentiarn a SS- Patribus constitutam, et obedientiam secundum prae-
■ ceptum S. Benedict's S• Dei Heduensis Ecclesiae in praesentia D* Episco-
Ag.ino Episc.pi Aganonis (q u i floruit sub medium saeculum xi. ) perpetuo me exhi-
Heduensis • biturum prowitto 1 et propria manu firmo • Et dein : Istud legat super al-
tare . Duos alios codices videre licuit, alterum Vat* Palat. 57y* confusum
et mutilum,qui quondam pertinuit ad coenobium S* Martini Moguntiae,
alterum in bibliotheca Eminentissimi Card* Passionei, q u i-pariter muti-
lus saeculo x. et fortassis etiam ix. scriptus videtur . Omnium vero prae-
stantissimum et vetustissimum exemplum 3 quod in Leonis epistolis con-
ferendum curauimus , est Caesareum Vindebonense signatum num. xti.
quod Lambecius lib. 2* Comment* Biblioth. Caesar, c* 8. pag* 932* n* ®8i*
appellat volumen membranaceum admirandae vetustatis in folio, totum an-
tiquis litteris Gotticis 3 siue Toletanis anno dccxxxvi* exaratum . Plura sunt
eius modi manuscripta in Galliis et in Hispania. loannes Baptista Perezius
inter multa Hispanica quatuor praesertim describit 3 Lucense 3 Hispalen-
s e5 Alueldense 5 et S* Aemiliani 3 de quibus inferjus plura . Garsia's Loaisa
in praefatione ad Concilia Ilispaniae duos alios Toletanos codices lau-
dat ; Vigilanum autem vocat eum 3 qui Alueldensis a Perezio appellatur 3
eo quod a Vigila Presbytero scriptus fuerit. Quern vero Hispalensem no-
minat, ex notatione anni 962. ac ex documentis in eo contentis eumdem
esse cognouimus ac ilium, quern Perezius »V. Aemiliani codicem nuncu-
pauit . Petrus de Marca et Stephanus Baluzius mss* libros Riuipullenses
duos, et Vrgellensem memorant, nec non Calbertinos , et Lugdunensem,
NOTAE 12. Plurima mss. exemplaria colle-
AD BALLE-ctionis canonum gothicae recenset Bur-
RINIOS . rielius supra cap. 40. num. 19. Florezius
tom. 7. Hisp. sacr. pag. 163. ex codice
Toletano correctius, quam äpud Nie.
Antonium , Moralesium , et Comitem de
Mora , profert hanc subscriptionem :
F in it lib e r ca n on um c o n c i l ii s sa n c to rum
P a t r um , seu d é c r é ta p r a e s u lum rom a n o -
rum f é l i c i t e r . D eo g r a t in s . lu l ia n u s in -
d ig n u s p r e s b y te r s c r ip l i t : c u iu s e s t ,
a d iu u a n t e d e o , h a b i ta n t in A lk a la g a ,
q u a e s ita e s t su p e r cam p um la u d a b ilem ,
in i. fe r ia , x v t t . K a l. iu n . , era mcxxxiii.
Scilicet anno 1095. Codex Card. Passio-
nei nunc extat in bibliothec a Angelica,
C A P V T X C 1. 163
qui cum iisdem Hispanicis exemplis conueniunt . P* Coustantius laudat
Hispanicum exemplum Gerundense, et quatuor Gallicana Laudunense ,
Nouiomense , Beilouacense, et Suessionense . Indicat etiam Coislinianum ,
atque vnum Colbertinum , quae ad huius collectionis codices Hispanicae
magis, quam Gallicanae originis videntur accedere : de quorum discrimine
§• y* dicetur .
§* I I .
De primigenia huius collectionis editione » Tabula eorum, quae in ea
continebantur • Epistola Innocenta ƒ• ad Aurelium a nota suppositions
Isidorianae exirnitur •
i3 * C ^ u m inter tôt codices alii aliis locupletiores sunt ; tum vero nullus Primigenise
primigeniae collectionis exemplum posterioribus additamentis expers re- collectionis
praesentat • Primigenia autem collectio ex indice seu tabula capitulorum nulli codices
colligi -solet-j ita vt si quae capitula praeter eamdem tabulam in corpo- supersunt.Vn-
re inueniantur descripta,ea posteriori additamento accessisse_ noscantur. de roliigatur
Quod si inter tabulas diuersorum codicum eiusdem collectionis aliae pau- 9“aen m
ciora , aliae plura capitula praeferant ; tabula quae ex paucioribus capitu-
lis constat, primigeniae collectionis indicium exhibet • Inter memoratos
autem codices collectionis Hispanicae pauciora capitula Ieguntur in tabula
codicum Vindebonensis , Hispalensis Perezii, Riuipullensium , Vat. 1341.
aliorumque Gallicanorum , qui etsi aliqua capita corpori habeant inserta,
nullam tamen additionem in praemissa capitulorum tabula receperunt ,
vt quibusdam aliis Hispanicis exemplaribus accidit • Hinc illorum intacti
indices, seu tabulae ad primigeniam huius collectionis editionem pertine-
re iure creduntur • Primam igitur ipsius collectionis editionem in primis
descripturi, harum breuiorum tabularum indicio vtemur : de additamentis
auteur* quae postea accessere , deinceps dicetur .
14. Primae partis tabula in xlV. capitula distinguitur ■ Praefationem
huius partis integram praemittiinus*
14. In codice Vaticano 1341. ,quêm
Ballerinii memorant, tabula indicat sex
concilia generalia, 44. synodos non generales
. Additur titulus 45. S e n t e n t ia e ,
q u a e in v e t e r ib u s e x em p la r ib u s non ha -
b e n tu r e t c . ; et titulus 4 6 . D é c r é ta R o -
jn a n o r um p r a e s u lum 3 et titulus 47. S y -
n o d u s T o le ta n a ep iscop orum txvni. Post
tabulam S i tu s d iu e r sa r um p r o u in c ia r u m .
Turn in n om in e D om in i N o s t r i le s u C h r is
t i in c ip it ordo d e c e le b ra n d o c o n c i lio :
H o r a d ie t p r im a etc. v a le am u s v e r b um
cum om n i f id u c ia l o q u i . E x p l i c i t : Illico
sine titulo ; C a n o n e s g en e ra ltum etc.,
quae est praefatio a Balleriniis descripta, NOTAE
cum hisce variis lectionibus ‘ fa c u l ta s . AD BALLE-
D e in d e . . . . t e n e t e c c le s ia e . . . . q u am RINIOS .
p r a e d i c t i . . . . a s s e r e b a t . C o n su b s ta n t ia -
lem . . . . . t e r t ia s y n o d u s e s t E p h e s ia n a
p r im a cc . . . . . v t in v n a su b s ta n t ia
e t d iu in a e , e t h um a n a e co n fite a n tu r natu
r a e . Fortasse , v t in v n a su b s ta n t ia
( hoc est, s u b i s t e n t ia ) e t d iu in a , e t h u -
m a n a c o n fite a tu r n a tu r a . . . . sy n o d t
f id em ca th o lic am com p le n te s . . . p r o p t e r
a u c to r ita t em . Varias lectiones extremae
partis praefationis proferam ad lib. 6.
Etymologiar. cap. 16. num. 12. Post
X 2