et Azeuedi tera Iosephi Aloysii Assemani edi coepta fuit, sed abrupta , atque
collecnones . jmperfecca mansit, altera tantum promissa P. Emmanuelis de Aze-
uedo,agit Zaccaria tom. i . bibl. liturg. cap. 2. lib. 1. Assemanus in
praemissa epistola ad Clementem Argenuilliers, postea Cardinalem,
sic a it : Occidentaies porro ecclesiae , quarum liturgias damns , sunt
Romana omnium mater, caput, et magistra , Gallicana vetus , Hispa-
nica, sen Mozarabum , Mediolanensis , seu Ambrosiana, singulares-
que aliae. Azeuedus prospectum suae collectionis hoc titulo edidit:
Synopsis thesauri liturgici antiquiora monumenta complectentis, ad
sacres ritus pertinentia. Tertio tomo liturgias praecipuas a romana
diuersas inserere parabat,et in his Hispanam, Gothicam, Isidoria-
nam , Mozarabicam . Ipsum vero , ait, missale mozarabum , v t mu l-
torum votis obsecundemus, quod rarissimum est, et liturgiam anti-
quissimam continet, dabimus integrum . Quam occasionem nacti , hi-
spanorum hominum pietatem , doctrinam , studiumque diuini cultus
estendemus. Liturgiae mozarabicae psalmodiam, et breuiarium adiun-
gemus, quale editum olim est a Cardinali Ximenes : indicabimus ta-
men in libri margine orationes , quae S. lsidori aetatem vel proxime
attingunt, vel sunt fortasse antiquiores . Curam etiam , diligentiam-
que nostrum profitemur in erratis emendandis non typographi qui-
dem vitio, sed exemplorum Ximenianae editionis : ad quod praestan-
dum maximum nobis subsidium positum est in Veronensi Orationa-
rio gothico hispano, a cl. Blanchino edito tom. 1. in fine part. 1. in
comment, ad opera Ven. Card. 'Thomasii. Accedent etiam ea, quae
nobis viros eruditissimos ex Hispania allaturos speramus . Subscri-
bit Azeuedus Ex Collegio Romano kalendis ianuarii 1748. Quod
Azeuedus de missali mozarabico edendo cogitauerat, perfecit Les-
Ieus Romae 1755.
. , 88. Orationarium ritus gothici Orationale go- hMis1rp ani , . q1uod idem Azeuedus
tbicmn Blan-commemoratjBlanchinus notis sins lllustrauit, quas alicubi corrigi
chini. oportere , Hernandezius in suis obseruationibus ad prospectum ms.
editionis Isidorianae 3 a Zadcaria promissae, monuit. Praemisit autem
Blanchinus non solum Pinii tractatum de liturgia antiqua hispani-
ca ,sed etiam ordinem diuini officii gothici Mozarabum ex Roblesii
libro De vita Cardinalis Ximenii, specimen characterum codicis an-
tiquissimi Veronensis? quo orationes gothicae continentur 3 et Ca-
ietani Cennii indicium de hoc libello orationum ex tom. 1. Antiquit.
eccles. Hisp. pag. 2 8 . , et seqq., quod a Florezio iure reprehensum ,
castigatumque fuit t. 3 . Hisp. sacr., vbi hymnum officii mozarabici
in laudem S. Iacobi inuasione maurorum antiquiorem esse tradit.
8 9 . Habeo in schedis Zaccarianis iudicium ms. Marchionis Maf- MafFe! iudi.
fei de eodem codice Veronensi orationum officii gothici, quod cum cium •
aliis communicare placet. Descripturus Maffeius codicem 1 8 4 . Ca-
pituli Veronensis haec annotauit.
90. Christianorum sacerdotum erga omnipotentem Deum religionis codex Vero-
testificatio , et cultus duobus praecipue constat, Liturgia, et Officio : qui- nensis Oratio-
bus administrandis a vetustissimis vsque temporibus duo praesertim libri na^ s g01*1'0* •
adhibiti su n t, quos nunc Missale , et Breuiarium nuncupamus. Quam remotae
aetatis in hac Bibliotheca missalis liber supersit, vidimus ; videa-
mus modo, aut aequali, aut maiori vetustate praestans in eadem Breuiarium
superesse . Ille quidem vncialibus Jitteris conspicuus est ; hie autem
forma pene quadrata, vbi lemmata excipias , cursoriis characteribus cons
ta t, minusculis paucis admixtis; nihilominus sexto, vel septimo elabora-
tum seculo argumenta comprobant omnia • Hunc olim cum percurrerem
codicem, magnaque ex parte exscriberem, in celeri scriptura intelligenda
tirocinium me ponere memini. Ecclesiasticum officium exhibet non in Ve- -
ronae , nec in Italiae vsum concinnatum , sed Hispanicum • Illud ipsum
e s t,cu i mozarabici adhaesit nomen . Codicis antea ignotissimi notitiam
communicaui anno 1732- in Veronae iilustratae Parte 11I- pag. 2 3 0 ., vbi
haec inter alia * Contiene il Breuiario Mozarabico, quale per le notizie ,
ehe si hanno , non si esede altroue nella sua antica puritä essendone piu
volte stati ricercati indarno dai dotti in ogni parte esemplari .Lo stampa-
to per ordine del Cardinal Ximenes e pieno di*aggiunte, ed accommodate
0 diuini vffic] posteriori. Quae deinde inter opuscula Ecclesiastica Histo-
riae Theologicae adiecta protuli, ostendere non piget . In hoc libra etc.
91- In eodem volumine scripturae specimen repraesentaui tab. iv. emsdescrl-
num- XVIII. B. pro V consonante in hoc ms- fere semper , vt in aliis ptio.
ab Hispania profectis . Post annos aliquot a vulgata per me codicis
notitia eius exemplum ad Cl* Pattern Blanchinium Romam trans-
missum fuit, qui integrum diligenter edidit , Cardinalis Thomasii operi-
bus adnectens, et amplum Pinii ds Liturgia Hispanica Tractatum ibidem
recudens, in quo tarnen de missa, non de Breuiario erudite disseritur .
Collectionem hanc libellam editio denominat, cum tarnen orationes plus
mille contineat, quarum trecentae circiter in vulgato Mozarabico deside-
rantur. Has tantummodo emittere constitueram , sed omqes P. Blanchi-
nium emisisse, magis approbo, praecipue ob summam iibrorum , Ximenii
Cardinalis iussu cusorum , paucitatem , et infrequentiam . In editione diph-
tbongus ae perpetuo repraesentatur, at in codice exulat, et e semperscri-
b itu r. Quomodo ab Hispanis hae membranae multis ab hinc seculis Ve-
ronam accesserint, quis diuinet r Ad Tarraconenses pertinuisse, S.Eructuo-
s i, quae memoratur, Ecclesia videtur innuere , sed ad Sanctam Leocadiam
S 2