S. Stephani I. duae , prior ad Hilarium Episcopum , secunda ad Episco-
pos omnes.
S. Xysti II* duae, prior ad Gratum Episcopum } secunda ad Episcopos
Hispaniae .
S. Dionysii duae, vna ad Vrbanum Praefectum, altera ad Seuerum Episcopum
.
S. Felicis I. epistolae très, prima ad Paternum Episcopum , secunda ad
Episcopos Galliae, tertia ad Benignum Episcopum.
S. Eutychiani duae , prior ad Boeticae, secunda ad Siciliae Episcopos.
S* Gaii vna ad Feiicem Episcopum .
S- MLrcellini duae, ad Salomonem Episcopum vna, altera ad Episcopos
Orientis. : !
S. Marcelli duae, prima ad Episcopos Antiochenae prouinciae, secunda
ad Maxentium tyrannum.
S. Eusebii très, prior ad Galliae , altera ad Aegypti, tertia ad Tusciae
et Campaniae Episcopos.
S. Melchiadis vna ad Episcopos Hispaniae.
In hac prima parte , quae ad priscos Pontifices pertinet a S. Clemente
vsque ad Melchiadem inclusiue , seu exclusiue vsque ad S. Siluestrum ,
Pseudoisidorus quinquaginta nouem epistolas finxit , et duas S. Clementi
olim affictas retulit, ac interpolauit.
5;. Sequitur ea pars, quae Concilia exhibet. Praemittitur opusculum
inscriptum de primitiua Ecclesia et Syttodo Nicaena . Hoc opusculum cum
subiiciatur litteris Melchiadis, eiusdem Pontificis nomine inscriptum a Gra-
tiano aliisque allegatur . Sed in codicibus nomine caret . Est autem veluti
prooemium ipsius Pseudoisidori in constitutionem sequentem . Incipit :
Nemo, qui d'tuinas Scriptures legit etc. vti tom. i. Concil- Ven. edit. col.
1562.
Subiicitur Constitutio Constantins ad Siluestrum . In nomine etc. Ea quae
Saluator et Redemptor noster etc. Ibidem col. 1J64. Apocryphum est hoc
documentum • Quidam istud Pseudoisidoro tribuunt • Balsamon quaedam
Graeca eius fragmenta récitât. Integrum autem documentum graece scri-
ptum inuenit P. Possinus in Vaticanis codicibus Graecis 614. fob 76. 789*
fob 18ÿ-973- fob g9* et 1416. fob 127. vti P. Labbeus notauit-Hinc non
imprcbabiliter suspicati sunt Baronius et Binius,hoc constitutum a Graecis
fuisse confictum , et postea latine redditum , atque a Pseudoisidoro ex-
eeptum-Illud quidem legitur latine in collectione Gallicana , quam primo
loco exhibet vetustus codex Colbertinus g 368. Vide quae diximus
part* 2. c-8* n* g-Etsi vero hoc documentum ibidem addititium videatur 5
cum tamen eadem collectio Colbertina sit Pseudoisidoro antiquior, nec
quidquam Isidorianum receperit; ipsum ex hac, vel ex alia fortassis ve-
tustiore Gallicana collectione hoc monumentum ebibisse satis credibile est.
Sequitur: ÿJ»o tempore Nicaenum Concilium habitum sit. Canones gene-
ralium Conciliorum a temporibus Constantin's coeperunt, etc. ac desinit in
verbis secundum post Apostolos symbolum tradiderunt. Est initium praefa-
tionis collectionis Hispanicae, quam integrant dedimus cap. 4. n. 14.
bscipit epistola, 'vel praefatio Nicaeni Concilii, Beatissimo Siluestro in
vrbe Roma Apostolicae Sedis Antistite etc. Est praefatio a Pseudoisidoro
sumta ex collectione hoc tomo édita • Vide cob 22-
Postea desçribuntur canones Conciliorum Graeciae, Nicaeni, Ancyrani,
Neocaesariensis, Gangrensis , Sardicensis, Antiocheni, Laodiceni, Constan-
tinopolitani, Ephesini, et Calchedonensis, ac Formata Attici . Item canones
octo Conciliorum Africae , septem Carthaginensium , et Mileuitani .
Dein canones Conciliorum Galliae, trium Arelatensium, Valentini, Tauri-
tani, Regensis, Arausicani, Vasensis, Agathensis , Aurelianensis . Tandem
canones Conciliorum Hispaniae , Eliberitani, Tarraconensis , Gerundensis ,
Caesaraugustani, Ilerdensis, Valentini, Toletanorum I* il- ul* et iv* initium
Bracarensis I. quo interrupto inseruntur aliae nouem Synodi Toletanae
a v. ad xni. quae vltima apud Merlinum in fine mutila, in Vat. 630. aliisque
Isidorianis integra legitur ■ Postea iterum subditur Synodus Bracaren-
sis I- sed integra ; et mox Bracarensis ib Dein Capitula Martini Bracarensis,
et Concilium Bracarense anni 675;. ac tandem duae Synodi Hispa-
lenses. Haec omnia Pseudoisidorus sumsit ex auction collectione Hispa-
nica originis Gallicanae, qualis est in ms. Vat. 1341. cum eadem repeti-
tione Bracarensis I. et cum iisdem lectionibus liberius emendatis, vti an-
tea monuimus . Solum in Nicaeno post symbolum omittitur Episcoporum
catalogus, qui in eodem codice collectionis Hispanicae legitur.
$4. Tertia pars sequitur, quae epistolas profert ceterorum Praesulum
Romanorum a S. Siluestro ad S. Gregorium vsque . Eadem praefatio his
praemittitur, Hactenus digestis Conciliis etc• quam in Hispanica attuli-
mus cap. 4. n- iS.
Primum autem documentum, quod producitur, supposititium est. Incipient
excerpta quaedam ex synodalibus gestis S. Siluestri Papae. Temporibus
S- Siluestri Papae, et Constantini piissimi August's factum est magnum
Concilium in Nicaena etc. vti tom. 1. Concib a col. 137J. vsque ad verba
eolumnae 1578. designates sit chirographus. Cum vero in editione Conciliorum
his excerptis subiiciantur ipsa synodalia gesta S. Siluestri cum ti-
tulo : Canon, siue Constitutum Siluestri, ex quibus haec excerpta Pseudoisidorus
decerpsit ; haec quoque gesta, quae aeque supposititia sunt, in
Isidoriana collectione intexta ibidem traduntur, Verum licet in aliquo codice
Isidoriano legantur ; absunt tamen a nostro codice et ceteris, quos
consuluimus. Inanem quidem laborem ille assumsisset concinnando excerpta
ex iisdem gestis, si ipsamet gesta suae collectioni inserenda putasset.
Haec tantum excerpta in suo quoque codice inuenta memorat Hincmarus
Remensis in saepe laudato opusculo contra Hincmarum Laudunensem c. 24.
vbi etiam gesta eiusmodi veluti apocrypha reiicit. Cum porro ea sub Sym-
machi aetatem vna cum aliis documentis apocryphis concinnata , inserta
fuerint qtiibusdam collectionibus Italicis, ac in Gallias etiam transierint,
vti leguntur in vetusto ms. Colbertino 784. de quo confer part. 2. c. 6.
n. 4. et g. Pseudoisidorus ex aliquo eiusmodi Gallicano exemplo haec excerpta
deduxisse dicendus est. Ceterum prae oculis habuisse etiam Pontificale
Romanum Damasi nomine inscriptum, cuius auctor eadem S. Silue-
Canones Concil.
ex Hispanica
sumti I
Epistolae Pon-
tificum a S.Siluestro
partim
spuriae , partim
sincerae,
aut interpola-
tae.