I I 2
Elipandi testimonium
.
S Julianus To-
letanus .
I S I D O R I A N A
3 6. At certe in breuiario ipso Isidoriano sermo extat expresso
Isidori nomine inscriptus , vt cap. 72. exposui.Huc facit etiam ,
quod Elipandus in epistola ad Alcuinum ait : Nam et ipsi can't-
mus in vigilia paschae, beato lsidor0 dicente : Induit carnem etc.
Reponit Pinius, id ab Elipando ita dictum, vt maiorem auctorita-
tem verbis illis conciliaret. Sed quum Elipandus alia testimonia
proferat nomine Eugeni!, Ildefonsi, et Iuliani,aut Patrum venera-
bilium ‘toleto deseruientium , in officio vigiliae paschae quiddam peculiar
inuenisse videtur, cur Isidorum auctorem nominaret . Flo*
rezius tom. 3. Hisp.sacr. png. 266. putat, Elipandum missale suae
ecclesiae corrupisse, et ideo aliquando allegare suos tantum prae*
decessores Eugenium, Ildefonsum, Iulianum, quin Isidorum nomi-
n e t. Corruperit sane Elipandus libros liturgicos: sed vt- ego qui-
dem puto,eo tempore vel in libris ipsis ecclesiasticis apposita ap-
rebant nomina auctorum, quibus singulae partes debebantur , vel
ex aliis documentis id notum erat; quamuis fortasse antiquiores quae-
dam preces a quo essent compositae , ignoraretur .
37. - Accipe huius rei non leue argumentum. Samson abbas
CordubenSis, qui seculo ix. Apologeticum suum , a Florezio tom. xi.
Hisp. sacr. editum , conscripsit, lib. 2. cap. 13. sic ait: Quod sequent
•venerabilis doctor lulianus in missa quotidiana dicit : Accepturi ,
Jratres cbarissimi, infra mortaha viscera caeleste sacrificium etc.
Verba sunt ex missali gothico in oratione, quae extat ante oratio-
nem dominicam missa.e Dominicae ante ieiunium kalendarum no-
uembrium . Rursus idem Samson lib. 2. cap. 23. Quod etiam his
verbis sanctus lulianus in missa quotidiana nobis insinuat , quum
dicit: Dignum , et iustum est, nos tibi gralias agere , omnipotens deus:
cuius diuinitatis immensitas etc. Extant haec in eadem missa mis-
salis gothici in illatione, quae nostri missalis praefationi responded
Quid quotidianae missae nomine Samson intelligat, quaeritur
in Monito ad has orationes torn. 2. Patrum Toletan. pag. 3 25* 5
neque causa satis idonea reperitur, vt auctor Moniti ingenue fa-
tetur. Ilia fortassis magis arridebit coniectura , eas orationes con*
tentas olim fuisse in missa aliqua multis feriis communi, quae eo
sensu quotidiana dicta fuerit? cui coniecturae fauet Missale gothi-
cum^siue Gallicanum vetus,a V. Thomasio editum,in quo post
plures missäs de communi martyrum , et confessorum, et missam
C A P V T L X X X V I I I . II3
propriam S. Martini episcopi sunt sex missae Dominicales, et ini-
tium missae quotidianae hoc titulo : Missa Cotidiana Romensis :
Deus, qui culpa ojfenderis etc. Annotât Vezzosius , extare eandem
hanc missam Cottidianam Romensem in Sacramentario codicis Bo*
biensis, licet ab eadem oratione non incipiat : ex eo codice lique-
re , ad gallicanum ritum accommodatam fuisse earn missam , quamuis
Mabillonii opinione ex ordine Romano, seu Gregoriano de-
sumptam . In Sacramentario veteri Gallicano laudati codicis Bobien-
sis praeter missam quotidianam Romensem sunt aliae missae quotidianae
, et missae Dominicales quotidianae . Quid, quod in codici-
bus antiquis adhuc Toleti asseruatis, vt infra dicam, missae quoque
extant quotidianae ? Neque dubito , quin hae missae quotidianae
respondeant hymnis quotidianis, qui in breuiario Mozarabico re-
centis editionis post psalterium describuntur .
38. Illud interim exploratum, Samsonem non ignorasse, quis- antiphona in
nam fuerit auctor earum orationum, quae in ea missa recitaban- fest° Annu'1'
tur 3 siue in nonnullis missis <ippic£um fuerit auctoris nomen5 siue
ex aliis documentis id tunc constiterit. Idem tarnen Samson ne-
sciebat, quisnam esset auctor antiphonae cuiusdam in festo annun-
Ciationis Deiparae , et compositam suspicabatur , quo tempore aria-
na haeresis in Hispania grassabatur. Hostegesis episcopus Malacita-
nus docuerat, deum , quum incarnatus est, in corde Virginis in-
clusum fuisse : deinde a Samsone ex parte co.nuictus, Verbum carnem
factum in vtero Virginis concessit, sed ita vt dici debeat in-
clusum in vtero Virginis. Verba male latina Hostegesis haec sunt
lib. z.Apolog. Samsonis cap. xi. Psalmodiam, quam ab anterioribus
Patnbus hactenus inter ecclesiasticis regulis canuerunt, hi incaute,
immatureque damnauerunt . Nec praetereundum est huius antiphonae
textum exprimer« , vt illico ex ea ostendatur fidei meritum , quae
tunc recte express» est contra Nestorium-.O quam magnum, inquit,
miraculum inauditum ! Virtus de caelo prospexit, obumbrauit vterum
Virginis -.potens est maiestas includi intra cubiculum cordis , ianuis
clausis. Credimus , credimus, Verbum dei omnipotentis illapsum in
vterum Virginis, et iuxta vnionem personae fuisse, ianuis clausis .
Vt cedat Nestorii dogma, non ambigimus esse inclusum etc.
3 9- Memo Samson soloecismos Hostogesis irridebat, et me-In comrouer-
temp0ra auDurabatur lib. 2. cap. 7. Nam ere de mi- siam vocata