tus Dominant Zosimum Papam . Cabas-
svtivs .
40. Cap. x. 'Q u is q u is ergo S a c e r d o -
tum . Dominicam orationem in Sacri-
ficio Missae vel publico, vel priuato,
esse dicendam , Christus docuit, Aucto-
re D. Hieron-ymo Lib. 3. aduersus Pela-
gianos : S i c d o c u i t , inquit, C h r is tu s A p o -
s to lo s su o s , v t q u o t id ie in C o rp o r is i ll iu s
S a c r ific io c r e d e n t e s a u d e a n t l o q u i : P a te r
n o s te r , q u i e s in C a e lis . Gregorius Lib.7.
Epist. Lxiii. M o s f u i t , inquit, A p o s to lo -
rum , a d ip sam o ra tion em D om in icam
im m o la t io n is h o s t iam co n se c ra r e . Tertul-
lianus idem videtur sentire Lib. D e o ra -
t io n e , Cap.9. Deinde Ecclesia post Con-
secrationem , et Canonem , Dominicam
orationem dici praecepit , vt testatur
Ambrosius , D e S a c r am . Cap. 4. et August.
Serm. D e v e r b i s D om in i, 28. Loaisa.
I b id . Q u is q u is erg o S a c e rd o tum e t c»
o r a t io n em D om in icam q u o t id ie e t c . Cum
magnis rationum momentis constituis-
set I inseri Diuinis officiis orationem
Dominicam, abdicationis poena percel-
lit denique eos, qui illam , vel publice ,
yel priuatim in recitando cursu canoni-
co praetermiserint: Q u isq u is ergo S a c e r d
o tum , v e l su b ia c e n tium C le r ic o ru rn , h a n c
o ra tion em D om in ic am q u o t id ie , a u t in
p u b li c o , a u t in p r iu a t o o f fic io , p r a e t e r ie -
r i t , p r o p t e r su p e rb iam i u d i c a t u s , o rd in is
s u i officio m u lt e tu r . Disertius nihil optari
potuerat. Istud enim priuatum officium,
quod a publico hie secernitur , non
potest aliud fingi, quam priuata recitatio
horarum canonicarum , cui frequens oratio
intertexitur Dominica . De celebra-
tione Missae nemo sobrius id intellexe-
r i t , turn quod non quotidie ea a quo-
libet recitaretur, saltern ex officio ; turn
quod hac poena implicantur, sicut et hoc
statuto , non soli Presbyteri, sed Clerici
prorsus omnes: v e l su b ia c e n t ium C le r i-
co rum .
Si abdreantur autem gradu , et di-
gnitate quicumque deinceps praeterie-
rint orationem Dominicam in priuata
recitatione officii, quid si totum officium
praeterierint ? Si possunt enim impune
in totum supersedere ab officii recitatione,
possunt et abstinere a recitanda
oratione Dominica . Thomassinvs , D e
B e n e fic iis , Tom.i. Lib.2. Cap.76. num.
8. et 9.
41. Cap. xr. A l l e lu i a . De huius vo-
cis vsu in Ecclesia Romana , et signi-
ficatione consule D.Hieronym. Epist.vir.
etxxvn. et ad Marcellam Epist.cxxxvn.
et Gregor, in R e g is t . Lib. 7. Indict. 2.
Epist. Lxiii. Augustinus in Psalm. 106.
testatur , vti in Ecclesia Alleluia , esse
antiquam Ecclesiae traditionem; et ad
Ianuarium Epist. cix. Cap. 17. et laetis
dumtaxat temporibus cani iam ab Apo-
stolico saeculo , vt in Paschate ; idem
in Epist. ad Casulanum . Erat Alleluia
carmen musicum rusticorum , et cum
operi agresti incumberent , Alleluia can-
tabant; inde in tonis musicis Ecclesiae
vsurpatum. D. Isidorus Lib. E tym o l. 6 .
Cap.19. A l l e lu i a d u o r um , inquit 9 v e r b o -
rum in te r p r e ta t io c s t , h o c e s t , L a u s D e iy
e t e s t H e b ra e um . S ig n if ic a t ig i tu r la u d a -
r e D e um cum iu b i l o , e t la e t it ia , et ca n -
tu , v n d e in ca e lo a u d i tu r , v b i om n ia
c a n t i c a s u n t la e ta , e t p e rp e tu um A l l e lu
ia . Apocalyps. 19. Iustimis Martyr.
Quaest. 50. ad orthodoxos Alleluia co l-
la u d a r e fnterpretatur. Idem Ang.2. D e
d o c tr in a C h r is t ia n a , Cap. 10. Et Theodo-
retus ad Psalm. 146. Hinc illi Psalmi, qui
ad laudem Dei , et laetitiam animi ordi-
nantur , Alleluiatici vocantur a D. Au-
gustino Psalm. 105. Vnde aliud significat
Alleluia , quam Laus tibi Domine ; nam
Alleluia est laus Dei cum laetitia , et
cantico ; quare certis diebus canitur-,
et non omni tempore, vt inquit Augustinus
Psalm. 106. Quod vero Alleluia
non cantetur in Quadragesima , Isidorus
est Auctor Lib.i. D e E c c le s . offic. Cap.13..
vbi inqnit: V e r um a p u d nos , se cu n d um
a n t iq u am H is p a n ia r um tr a d it io n em p r a e t
e r d ie s ie iu n io rum , v e l Q u a d r a g e s im a e *
om n i tempoYe c a n itu r A l l e lu i a . Idem
Gregorius Lib. 7. Epist. lxiii. Augustinus
in E n a r r a t io n ib u s in Psalm. 118.
fuse hoc argumentum prosequitur ,
Loaisa .
I b id . Tempore hurus Concilii A l l e l u i a
nondum intermittebatur a Dominica
Septuagesimae , sed ab initio Quadrage-
simae vsque ad Pascha. Sic etiam fuisse
seruatuitt saeculo quinto , colligitur
ex S. Augustino ' in Psalmum n o . ac
saeculo sexto ex Sancto Benedicto in
R e g u la sua , Capite 15. Alleluia porro
non est vna aliqua simplex dictio, sed
composita ex duabus, nimirum H a l le lu ,
et la b ; significatque laudare Deum , non
qualitercumque y sed cum exultatione,
laetitia , et cantu . Plura de hoc lege apud
Sanctem Pagninum in T h e s . lin g u a e s a n -
c ta e 9 Lorinum in Psalmum 114* Alca-
sarem in Apocalypsin , Cap. 19. ac re-
centius apud piissimum, et eruditissimum
Cardinalem Bona To mo 11. Tract. D e D i -
tiin a P sa lm o d ia , Capite 16 . vbi et allegat
Canonem hunc pag. mihi 461. Cardina-
Lis de Agvirre .
43. Cap. xii. L a u d e s p o s t A p o s to -
lum . Laudes vocat Hymnum trium pue-
rorum , de quo infra Cap 14. Berno
Abbas facit Gregorium I. Auctorem Hy-
mni trium puerorum dicendi in fine
Missae . Estque Hymnus vox Graeca,
laudes significans ; vnde illud H ym n o d i t
t o , Matth. 26. quo laudes Deo decantatas
post cibum significat. Hodie , di-
cto Euangelio , dicitur a Sacerdote : Laus
tibi Christe ; verum Laudes more Romano
post Epistolam leguntur . Bona .
I b id . P o s t A p o s to lum non L a u d e s , s e d
E u a n g e lium a n n u n c ia r i . Plerique Missae
expositores, tarn veteres quam recentio-
res de Gradualis antiquitate agentes, gra-
ui se difficultate inuoluunt, propter De-
cretum Concilii iv. Tolet^ni , quod ce-
lebraturn fuit sub Honorio Papa ann.
DCxxxili* In eo siquidem Canone xii.
non obstante quod dudum Gregorius
Magnus Rcsponsorium post Epistolam
cantari statuisset ; sancitum fuit, vt immediate
post Epistolam Euangelium le-
geretur , pulla facta Responsorii inter-
positione . Putat Berno Augiensis Cap. 1.
tempore huius Concilii Gradualia fre-
quentari coepisse , et Hispanos nouitate
rei perculsos restitisse ; post vero Ro-
manae Ecclesiae auctoritate constitutum
fuisse, vt R e s p o n s o r ia , et A l l e lu i a ante
S. Euangelium canerentur . Idque ait
Walafridus Strabo Cap.22. vsu Romano
commendatum , ad omnes deinde Lati-
norum Ecclesias peruenisse . Sic omnes
fere ignorantia facti hunc nodum eua-
dunt, sed non soluunt. Ad ritum enim
Moz-arabicum , quo tunc Hispania vte-
batur , et longo post tempore ibidem
viguit, pertinet iste Canon *, quern ritum
cum quidam Sacerdotes peruerterent,
merito in illos Toletani Concilii Anti-
stites, Isidoro Hispalensi in eo praesi-
dente , animaduerterunt . Sunt autem
Laudes , quae post Euangelium prisco*
more Hispaniarum dicuntur , non Hymnus
trium puerorum , vt ait in Notis
ad praecitatum Canonem Garsias Loaisa,
sed versiculus cum A l l e lu i a ei prorsus
similis, qui ritu Romano post Responsorium
cantatur . Ipsum vero Responsorium
cantabant Hispani post Lectionem
Veteris Testamenti, quae in eodem Mis-
sali Epistolae praemittitur . At post Epistolam
Chorus respondet A m e n , et sequitur
immediate Euangelium . Eodem
fere ritu vtuntur Ambrosiani; nam post
Lectionem Veteris Testamenti sequitur
Psalmelius, quem vocant instar Gradualis
Romani . At versum cum A l l e lu i a
concinunt post Epistolam . In Liturgia
Maronitarum post lectam Epistolam di-
cit Sacerdos haec verba : G lo r ia D om in o
P a u l l i , e t P r o p h e ta r um , e t A p o s to lo 'rum .
M is e r i c o r d ia D e i s i t su p e r L e c to r es , e t
su p e r C iu ita t em h a n c , a tq u e om nes hab
i t a t o r es e iu s in sa e cu la , A m e n . A l l e lu
ia , A l l e lu i a . F e r t e e b la t io n e s , e t in -
t r o it e in A t r i a D o m in i , e t A d o r a t e eum
in T em p lo s a n c t i ta t i s e iu s ye t c o n fitem in i
e i , a c b e n e d ic it e N om in i e iu s , a q u o
v i t a d a tu r . A l l e lu ia . Card. Bona Lib.2.
R e r um L i tu r g . Cap. 6 . $ .4 .
45- Cap. xijj. B e a t is s im i D o c to r e s .
Hymnos componere, et canere in Ecclesia
, antiquis Christianis in more fuit
positum , vt testatur Philo Iudaeus in
Libro, D e su p p licum v i r tu t ib u s . Eusebius
Lib. 2. H i s t o r . Cap. 26 . Dionysius
Areopag. D e d iu in i s n om in ib u s , Cap. 4.
Sacratissimum Corpus Beatae Virginis
Mariae cum Hymnis delatum scribitNi-
cephorus Lib. 2. Cap. 22. In Concilio
Antioch, ante annos mille et trecentos,
damnatus est Paullus Samosatenus, qui
Psalmos, et Hymnos in honorem Christi
decantatos explosit, et eiecit. Hoc
I I