in Hispanicae collectionis mss. libris desunt, vt palam fit ex editione Loai-
sae, quae ex puris Hispanicîs exemplaribus sumta fuit : qua de re vide
torn* 2* huius editionis col* 1270. et ibidem nostram notam J* Cum porro
hae interpolationes non inueuiantur in praesenti collectione Vat.
banc ex Hispanicis, non vero ex Isidorianis codicibus canones Cohciho-
rura Africae, Galliae,et Hispaniae récépissé manifestum est.
34. In secunda parte j quae apostolicas constitutiones continet , hae ex
sola Hadriana collectione transcriptae fuerunt. Cum vero codex in fine
sit mutilus, desinit in Leonis epistola ad Anastasium Thessalonicensem.
De collectione Isidori Mercatoris .
§• l ‘
De spuriis huius collectionis documentis• Quam sero impostura détecta .
Num Nicolaus 1. eittsmodi collectionem approbarit.
Potiora suppositionis argumenta proponuntur.
CAPVT VI. 35. V_>ollectio Isidori Mercatoris praecedentium locupletior eo praesertinj
APVD BAL- titulo distinguitur , quod pluribus supposititiis documentis referta est •
LERINIOS . Vetustissimorum Romanorum Pontificum a S* Clemente ad S* Siluestrum
vsque,quorum nulla exstant decreta, plures epistolas praeferty aliisque
Pontificibus vsque ad Gregorium Magnum aliquas item imponit, ac ge-
nuinis interserit • Mirum est tarn insignem imposturam , quae non sensim,
nec per partes , sed vno in libro tota simul prodiit, non statim fuisse de-
tectam * Aliquid suspicionis suboluisse creditor Hincmaro Remensi aliisque
Gallicanis Episcopis, qui ad Nicolaum I. scripserunt - Verum hi nullam
falsitatis dubitationem in animum induxisse videntur ; sed eo tantum nomine
ipsis epistolis auctoritatem adimendam putarunt, quia, inquiebant,
Nicolaus I ep .in codice canonum non haberentur adscriptae : nimirum quia non erant
a,2. ad Episc. in collectione Hadriana , quam hoc tempore Ecclesiarum vsu receptam Go-
Gall. Ibidem. dicem canonum appellabant. lure autem Nicolaus ad eosdem rescnbens
banc solam rationem nihili faciendam credidit , cum non omnes Romanorum
Pontificum sincerissimae ceteroquin constitutiones , sed admodum pau-
cae in ea collectione legantur; iidemque Gallicani Episcopi, vV suae in-
ientioni haec ( priorum Pontificum decretalia ) suffragan conspiciunt, tilts
indifferenter vtantur . Cum vero illi easdem decretales epistolas , etsi in
canonum codice non descriptas, ac minus acceptas traderent , non tamen
spurias , sed genuinas haberent, adeo vt ipsis , cum libebat , vterentur ;
idem Pontifex, qui illas ex sola Gallicanorum relatione cognouerat , nihil
de impostura suspicatus , ( quamdiu nihil aliunde affulgeret ) repudiare
NOTAE 35* Aduertendum j quod iam monulj
AD BALLE- ante pseudo-Isidorum fuisse alios 1 qui
RINIOS • vetera monumenta confingerent, et col-
lectionibus canonum insererent. Non
ergo valde mirandum 5 si fraus eius non
statim patuerit , quum collectio ab eo
confecta multis documentis constaret,
quae, etiamsi supposititia essent, tamen
tarn ante ipsum in aiiis collectionibus
reperiebantur.
non
non potuit ; nec eius verba, quibus eas quodammodo videtur approbasse,
ei praesumtioni subnixa , quam Gallicani Episcopi ingesserant, pro vera
ac légitima approbatione accipi queunt, quae sine ipsarum epistolarum,
ouibus carebat, Iectione praestari non poterat* libs autem Nicolaum ca-
ruisse euidens ex eo fit, quod in suis epistolis, vbi eas allegandi multiplex
fuit occâsio , alia documenta sollicitais exquisita laudet, quae m ca-
nonum codice non inueniuntur ; et laudet etiam quaedam apocrypha , quae
olim confiera atque vulgata in antiquiores collectiones irrepserant, vti sunt
Svnodus S* Siluestri, alia Sinuessana, gesta de purgatione Xysti 111* et de
Polvchronio ; numquam vero pseudoisidorianis decretalibus vsus sit . Has
sanê Leoni IV* immediato eius praedecessori cogmtas non fuisse patet ex
eius epistola ad Britannos, in qua decretalia in codice canonum contenta
recensens, a Siluestro exorditur, et cetera Hadnanae collectionis ita
commémorât , vt siquid negotii incurrat, quod illis dirimi nequeat, ad
Sanctorum Patrum Hieronymi, Augustini etc* scripta confugiendum tra-
dat ; nec de aiiis vulgatis decretalibus indicium praebeat.
36. Plures quidem imposturae characteres in his decretalibus, aliisque
Isidorianis mercibus continentur, quae ad earum falsitatem in ipso ortu de-
tegeildam attentos et peritos homines facile inducerent. At^ ea erat 1II0-
rum temporum et sequiorum conditio , vt pauci essent, qui puram remo-
tioris antiquitatis haberent notitiam, et sanioris critices vsum facere vel-
lent, aut possent • Primus, qui earum suppositionem praesensit et mdica-
uit, fuit Cardinalis de Cusa in opere Concordantia catholica lib* 3. c* 2.
Wiclefus enim, qui ante ipsum efuitiuit : Decretales epistolas sunt apocry-
phae, et seducunt a Christi fide , et Clerici sunt stulti, qui student eas :
non solas decretales ab Isidoro confictas in suspicionem adducere , sed
omnium decretalium auctoritatem euertere nitebatur. Post Cusanum vero
sensim alii plures excitati, adeo multa et firma ad suppositionem pro-
bandam attulerunt in medium, vt nemo iam de imposturis eiusmodi iu-
re possit ambigere.
37. Nonnulla imposturae argumenta satis sit hie delib'are . Non leue
est illud ; quod ex ipsa praefatione proditur . Haec in titulo inscribitur
Sancto Isidoro Episcopo, quern quidem Episcopum etiam declarat ilia ipsa
formula praefationi inserta, qua Episcopos fratres nostros appellat • Hispa-
num vero praeferunt ilia eiusdem praefationis verba : In principio vero
voluminis huius qualiter Concilium APVD NOS celebretur , posuimus :
subditur autem post praefationem ordo celebrandi Concilii sumtus ex Sy-
nodo Toletana iv* c. 4. Quis autem alius lsidorus Hispanus , et Episcopus,
et Sanctus nisi Celebris ille S* lsidorus Episcopus Hispalensis ? cui quidem
earndem collectionem vix editam , id est nono saeculo , ex eadem vtique
praefatione vulgo fuisse adscriptam satis cognoscitur ex Hincmari Remen-
sis epist. 7. c* 12. Quae autem maior impostura, quam S. Isidoro Hispa-
lensi Episcopo collectionem tribuere octo Toletana Concilia continentem
a.v. ad xiii* et vnum Bracarense, quae post ipsius mortem celebrata fuerunt
; et eodem anachronismo in ipsa praefatione mentionem facere Concilii
vi* oecumenici, quod S* Isidoro viuente nondum habitum fuerat !
Tom. II. B b
S. Isidoro Episcopo
Hispal.
afficca.