
15. Cap. iv. P r e s b y te r i a t e r g o eo -
r um r e s id e a n t . Nullus Presbyterorum
Vocem decisiuam in Conciliis habebat \
quicquid Michael Thomasius commen-
tetur; neque laid , licet Imperial! digni-
tate praefulgeant ; solis enim Episcopis
causa Fidei est concessa, vt veris Iudi-
cibus . De qua re vide Osium Lib.2.aduer-
sus Brentium, De legitimis Ecclesiae I11-
dicibus , Basilius etiam Imperator in vin.
Synodo id attestatur. Et si Regum , et
Imperatorum subscriptiones in Conciliis
reperiuntur, perpende eas diuersas esse
a verbis subicriptionum Episcoporum ,
neque reperiri, nisi in causa communi
Fidei, vt eorum auctoritate, et imperio
Decreta Patrum aptius custodiantur . Vn-
de Theodericus Rex Catholicus dicebat,
nee aliquid ad se pertinere de Ecclesiasti-
cis negotiis , propter reuerentiam • Cap.
C o n c i lia S a c e rd o tum ■, Dist. 17. Loaisa .
18. D ia c o n u s A lb a in d u tu s C o d ic em
C a n o n um in m e d io p r o fe r e n s , C a p itu la
d e C o n c i lii s a g e n d is p r o n u n c ia t . Nimi-
rum , Codicem ilium antiquum , quo Ecclesia
Hispaniae vsa fuisse creditur a tempore
Concilii Eliberitani, et deinceps,
facta ipsi additione receritiorum Canonum
, prout decursu temporis condeban-
tur . Eius indicem nunquam hactenus
editum , damus initio T om im . Card,
de Agvirre .
I b id em . A r c h id ia c o n u s . Pro officii
mei honore et dignitate, non grauabor
apponere aliquid de eius functionis cu-
ra . Non instituitur Archidiaconus ,
nisi fuerit Diaconus , vt Vrbanus Papa
decreuit in Concilio Aruernae celebra-
to , et Callistus, et Innocentius II. Debet
enim is esse 9 qui prudentia , et me-
rito vitae clarescat . Estque coadiutor
Episcopi in ordinatione Clericorum . De
hoe Isidorus Hispalensis ad Laudefredum
sic inquit: A r c h id ia c o n u s im p e r a t S u b d ia -
c o n i s e t L e u i t i s ; a d q u em i s ta p e r t in e n t
m in is te r ia : o rd in a t io v e s t i e n d i A l t a r i s
a L e u i t i s ; cu ra in c e n s i , e t S a c r i fi c ii n e e -
e s sa r ia s o li c i tu d o ; q u is L e u ita r um a d
p o p u lum E u a n g e lium le g a t ; q u is p r e c e s
d i c a t 9 s eu R e sp o n so r ia in D om in ic is d ie -
b u s 9 a u t s o le n n ita t ib u s d e c a n t e t . S o li c i tudo
q u o q u e P a r o e c ia rum 9 e t o r d in a t io ,
e t iu r g ia a d e iu s p e r t in e n t c u r am ; p r o
r e p a r a n d is d io c c e s a n is B a s i li c i s ip s e su g-
g e r i t S a c e r d o t i ; ip s e in q u ir i t P a r o e c ia s
cum iu s s io n e E p i s c o p i e t c . Quae haben-
tur Dist.25. et adducuntur ab Innocen-
tio III. D e officio A r c h id ia c o n i , Gap. 7.
Officium etiam Archidiaconorum tradit
Isidorus Lib. 2. D e E c c le s ia s t . o f f i c ii s ,
Cap.8. Subscribunt Archidiaconi in Conciliis
voce consultiua et decisiua ; vt pa-
tet ex suSscriptionibus Concilii xi. To-
letani : G u d ila A r c h id ia c o n u s T o le ta n u s
h a e c g e s ta S y n o d ic a a n o b is d e fin ita su b s
c r ip s i : Rege Wamba Era Dccxiu. et
Quirico Archiepiscopo Toletano . Similiter
in XIII. et XV. subscribit Vbisan-
dus Archidiaconus . Coeperuntque ita
subscribers Archidiaconi in Conciliis To-
letanis, a Concilio Tolet. vin. et deinceps
. L o a is a .
Praeter haec officia a Sancto Isidoro
indicata habebat olim alia Archidiaconus,
tondendi comam , et profanas vestes au-
ferendi Clericis, quamuis inuitis, vt palam
statuitur Can.xx. Concilii Agathensis ce-
lebrati anno d v i . Quod postea instaura-
uit Concilium Londinense anno Christi
m c c l x x x v i . Can.v. C a r d , d e A g v ir r e .
23. Cap. VI. T r in am q u id am , q u i d
am s im p lam m e r s io n em fa c ia n t . Trina
mersio cum inuocatione Patris , et Filii
, et Spiritus Sancti in principio Ecclesiae
Celebris, et a Patribus in vsu posi-
ta , ad Fidem Sanctae et indiuiduae Trinitatis
, vnitatem , et distinctionem sta-
biliendam , et populos docendam . Insi-
gnis est locus Ambrosii Lib. 2. D e S a -
c r am e n t is , Capite 7. I n t e r r o g a t e , inquit,
e r e d i s in D eum P a tr em om n ip o ten tem ?
d i x i s t i : C r ed o ; e t m e r s i s t h o c e s t s e p u l-
tu s e s . I t er urn in t e r r o g a t e es : Cr e d is in
D om in um n o s trum l e s u C h r is tum 9 e t in
C ru c em e iu s ? d i x i s t i : C r ed o ; e t m e r s i s t i ,
id e o e t C h r is to es c o n s ep u ltu s . T e r t io
in t er r oga tu s ■ e s : C r e d is in S p ir i t urn S a n c
tum ? C r e d o ; e t t e r t io m e r s i s t i %.vt m u l-
t ip li c em la p sum su p e r io r is a e ta t i s a b lu e -
r e t t r in a co n fe s s io . Haec Ambrosius.
Idem comprobat Canon Apostolorum 50.
S i q u is E p is c o p u s . Tertullianus L \ b .A d -
u e r su s P r a x e am Cap. 26 . Athan. Quaest.
125. Augustin. Ho mil. 3. apud Gratian.
Eist.4. et Hieronym. A d u er s . L u c ife r ia n .
S. Chrysostomus Homil. 24. in Io a n n .
Omnes hi Patres in ea sunt sententia, vt
trina mersione conferendum sit Bapti-
sma . Verum in Hispania simpla mersione
confertur, infundendo aquam supra
caput baptizati, ex Decreto S. Gregorii
Magm Lib.i. R e s i s t . Epist.xtl. ad Lean-
drum Hispalensem 4 et habetur, D e con-
s e c r . Dist. 4. Cap. D e t r in a m e r s io n e .
De hac re vide quid statuat S. Thomas
3 . Part. Quaest. 6 6 . Art. 8. L o a i s a .
I b id . Luculenta est ad dilucidandum
hunc Canonem Epistola quaedam Martini
Episcopi Bracarensis , D e t r in a m e r s
io n e , quam ineditam penes nos habe-
mqs ex Codice Toletano, cum aliis eius-
Praesulis monumentis . Licet autem
alibi monuerimus , nos ilia omnia in
aliud tempus, et locum destinasse4 tarnen
quia nonnihil lucis aflert ad hunc
Canonem illustrandum , visum hoc loci
earn publicae luci committere . At quia
nimis Notarum seriem interrumperet, in
earum calcem reiieere decreuimus. Vide
ergo lector et fruere . C a r d .d e A g v ir r e .
3 t . Cap. vii. V e n e r a b ilem d iem .
Antiquum Ecclesiae morem obserua ce-
lebrandi hebdomadam Sanctam in Quadragesima
,,et. praedicandae Crucis my-
sterium , ^ et confitendi peccata , eaque
absoluendi , accipiendi denique Corpus
et Sangmnem Christi in die sancto et ve-
nerabili Dominicae Resurrectionis. Quem
morem etiam nunc Catholica Ecclesia
sanctissime , et religiosissime colit. In-
deque statutum est in Concilio Latera-
nensi, Cap.21. vt omnis vtriusque sexus
suscipiat reuerenter ad minus in Pascha
Eucharistiae Sacramer.tum . L o a is a .
I b id . In d u lg e n t iam c r im in um c la r a
v o c e e t c . Quaeso , l e c t o r an omnis po-
pulus erat poenitens , nullusque Adens
. constabant Hispaniarum Ecclesiae
solis poenitentibus f Solebant igitnr sacris
libs diebus peccatorum remissionem non
modo poenitentibus proprie dictis , sed
etiam fidelibus concedere . Criminum
ergo minus grauium erat confessio, poe-
nitentia , et absolutio priuatim concessa,
sen postremam non secus, ac si publica
imssetj Christiana plebs illis diebus potissimum
sibi procurare satagebat,vt
non semel animaduersum e s t. Hue etiam
referri potest vulgatum S.Innocentii dictum
in Epist. i. Cap. 7. D e & r a u io r ib u s
e t le u io r ib u s p e c c a t i s , q u a e in Co en a D o m
in i r em i t t i s o l e n t . Mo r in v s . D e p o e n i -
t e n t i a , L i b . v. Cap. 31. num. 21.
3 2- Cap. vin. le iu n ium ta n t i d ie i
p o i lu u n t . Ita loquuntur PP. Toletani de
lis , qui Feria sexta ante Pascha vesce-
bantur ad horam nonam, siue iuxta alia
mss. ab hora nona . Nemini enim tunc in
diebus Quadragesimae vesci licebat vsque
ad vesperaminimirum vsque ad transacta»
mtegre tres horas post nonam ; id e s t, vsque
ad sex horas post meridiem.Multo autem
magisid debebat fieri sextaFer'ia ipsius
Dominicae Passionis, qua , vt inquit Bern
a rd s , v e l s c e le r a to r um h om in um c o r -
d a a d p o e n it e n t iam p r o u o c a n tu r . Licet
autem post saeculum xn. paullatim magis
ac magis anticipata fuerit hora pran-
dii, vti hodie fieri videmus , in diebus
Quadragesimae 4 semper tamen habetur
ratio aliqua diei Veneris Sancti, vt vo-
cant 4 nam innumeri eo sacratissimo die
m pane et aqua ieiunant, quamuis horam
solitam aliis diebus seruent in ve-
scendo . C a r d , d e A g v ir r e ,
3 4 - Cap. ix. B e n c d ic im u s . In Ce-
rei, nouique luminis benedictione Tbeo-
dortis PP. 73. sub Petro, et D.Ambro-
sius , D. etiam Augustinus , et Petrus
Diaconus Cassinensis elaborarunt . Earn
autem, qua nunc Romana Ecclesia vti-
tu r , a D. Gregorio Magno compositam,
musicisque tonis ornatam ferunt. L o a i s a .
I Praecipit per omnes Hispaniae Ec-
clesias in peruigilio Paschae nouum
ignem , et Cereum benedici. Huiusce ritus
, qui nocte ipsa , quae Dominicam
Paschae diem antecedit, peragebatur so-
lenniter circa dimidium noctis; mentio
quoque est apud Albinum Fiaccum, siue
Alcuinum , Libro, D e d iu in i s o j f i c i i s , sub
iltulo , D e S a k b a th o S a n c t i P a s c h a e . Me-
mmere pariter Amalarius Fortunatus
Episcopus Treuirensis Lib. D e E c c le s ia s t .
o ffic its Cap. 118. et Walafridus Strabo,
D e r eb u s E c c t e s . Cap.30. Rabanus Mau-
rus , Lib. 2. D e tn s t itu t io n e C le r i c o r u m ,
Cap. 38. qui omnes Auctorem istius ri-
E e e e 2