45é I S I D O R I A N A
pui is huius foramina, vel istias ligni canales facts fueruttt • Cui millier ,
Lapis iste ( ait ) frequents instillatione guttavum fuit perforatus , et lignum.
hoc frequenti c h o r d u r u m d t t c tu in aquis hauriendis extitit canalatum • Puer
autem diuino repletus spiritu, ad se reuersus dixit : Et si lapis durissi-
mus mollis aquae frequenti instillatione cauatur, et lignum chordarum se-
ctionibus cedit secatum, quanto magis ego homo , Dei gratia praeueniente,
discendo quotidie paruissimis increments , valeo ad augmentum scientiae
persuadetur vt peruenire ! O venerande Isidore , huius euolutionis cogitatio non pueri est
ea résumât, iuniorisjsed viri perfect! et sapientissimi senioris. Quis iile^ , qui etiani
ante litterarum disciplinam in teneris annis sic te docility nisi ille Spiii-
tus veritatis, qui tibi suggerens omnia, etiam vas sanctificatum elegit ,
vt .portes nomen filii.Dci coram Regibus, et Principibus, et filiis Israeli
Post hoc puer concito gressu reuertitur Hispalira , seque magistrorum
disciplinis subdidit cum humili deuotione .
5. Tanta denique gratia caelitus ei infusa, quidquid a magistrispro-
ponebatur ex Scripturis, sitibundo pectore. auide retinebat ; et non auditor
obliuiosus factus , armariolo memoriae multis profuturum fidelibus
resernabat ; et ipsos doctores suos, quasi praescio intellect« , praeuenie-
bat : qua nouitate miraculi tam magistri quam omnes, qui aderant, stu-
eruditus in pore admirationis reddebantur a ttoniti. Sic namque Diuino inflammatus
septemartibus spiritu, Latinis, Graecis,et Hebraicis litteris instru c ts , omm locution«
liberalibus : genere formatus, («) in triuii eruditione conspicuus , in quadriuii inuestigatione
perfectus, in doctrinis philosophorum praeclarus, diuinis et hu-
manis legibus eruditus ,-suauis eloquio , ingenio praestantissimus, vita
quoque atque doctrina pro temporis aetate in multorum admirationem
extitit clarissimus. Sic namque de virtute in virtutem proficiens refulsit
doctor ita eximius, vt secundum qualitatem sermonis omnibus, videlicet
Latinis, Graecis, et Hebraeis, sapientibus ac minus intelligentibus , in
eruditione existeret aptus, et incomparabili eloquentia strenuus . Cum
igitur B* Isidorus omnibus fere mortalium praefulgeret scientiis ^, quod
nostris temporibus contigisse recolitur inauditum ; non, vt ilia iuuenilis
aetas assueuit, delectationem amplexus est mundi, sed totus in logicali
contemplatione , vel actualium inuestigatione , aut diuinarum theoriarum
' comparatur mecljtatione et studio insistebat. Denique in tantum hunc insignisit na-
cum eruditis- gratia ditauit, extulere mores, studia prouocarunt , vt Platonem
simis viris. ’ ° inge-
5. Quod editum fuerat in q u a d r iu ii
in s t ig a t io n , e t similiter paulo post
a c tu a lium i n s t i g a t i o n , mutaui in q u a d
r iu i i in u e s t ig a t io n e , et a c tu a lium in u
e s t ig a t io n e : nam mendum darum vide-
tur , et num. 8. occurrit in q u a d r iu ii
in u e s t ig a t io n e . De t r i u i o , et q u a d r iu io ,
aut q u a t r iu io multa Cangius in Dictionary
. Epistolae S. Isidori ad Grego-
rium M. missae apud alios nulla mentio
extat, vt dixi cit.cap. 1 H.ntim.p.TDITOR.
(a) D e h o e triuio e i quadriuio i s ta
in d i c a t N i c . A n to n iu s : Triuium olim di-
ctae tres artes, Grammatica , Rhetorica »
et Logica . Sicut quadriuium quatuor
aliae, Arithmetica, Geometria, Astrolo-
gia , et Musica : quae omnes chorum
septem liberalium artium componunt,
vt Vossius ait in lib. 1. de Vitiis sermonis
cap. 26. BOLLANDIANI.
A P P E N D I X II. 457
ingenio , Aristotelem studio, eloquentia Tullium, copia (a) Chalcenterum,
eruditione Origenem , graiiitate Hieronymum , Augustinum doctrina , Gre-
gorium sane prosequeretur exemplis • Qui cum eidem B. Gregorio, ius-
su fratris ac nutricii sui Leandri, epistolam quamdam de Beatitudine ,
tam de philosophorum sententiis quam sanctarum Scripturarum floribus,
miro studio decoratam, delegasset ; ac B. Gregorius perlegisset eamdem ;
tam de sermonum disertitudine, quam de sententiarum connexione ac
scientiarum exuberatione admirans , eumque in spiritu , qualis futurus
e ra t, intuens, fertur dixisse, Eccs alter Daniel ; e t quidam alius, Ecce plus t
quam Salomon , hic •
c a p V T m
Notitia cum S, Gregorio Magno , Liber Etymologiarum conscript#?.
Seientia sacra aduersus haereses, imprimis Arianam exerta .
6. Ex tunc itaque B* Gregorius, amore visendi B» Isidorum delectatus,
sanctissimo Antistiti Leandro, caritatis vinculis sibi annexo , sui animi
voluntatem certis indiciis declarabat . Harum amicitiarum causa extite-
r a t , (£) cum Arianae haeresis feruorem tempore Leouegildi confutare
Leander radicitus non posset, pro confirmandis sanctae et immaculatae
Trinitatis capitulis, ad Constantinopolitanum Praesulum (c) coetum trans-
meauit.Ibi aderat Gregorius, tunc Cardinalis, vicem Romani Antistitis
agens, cum quo ipse Leander amicitiae foedus pepigit, et ab eo postu-
la u it , vt moralia lob sibi exponeret, quod postea in Apostolatu ille de-
uota mente compleuit • Cum autem Gregorii desiderium Venerabilis Isidorus
comperisset, ( quod mirabile est auditu ) nocte Natiuitatis Domin
i , (d) vt fertur, in ecclesia Hispalensi prima lectione perlecta , extra
(a ) I te rum is ta o b s e ru a t N i c . A n to n iu s :
Intelligit Didymum Alexandrinum Gram-
maticum , qui inter alia cognomina, teste
Suida a dictus sit C h a lc e n te r u s , hoc
est, aereorum viscerum, ob studiorum
et scribendi patieritiam : eo enim nemo
alius plures libros scripsit, vt ait Fab.
Quintilianus lib. i. cap. 8. , ipseque Isidorus
lib. 6 . Etymol. cap. 7 ., si pro C a li-
t e r u s , ( quod est in vulgatis editionibus
ante Matritensem ) C h a lc en te ru s legeris,de
quo Hesychius de Viris illustribus, Sui-
das et S. Hieronymus. H a e c i l l e . BOLL.
6 . Iter istud romanum Isidori com-
mentitium iudicaui cit. cap. 18. EDITOR.
(b) Q u a e s e q u u n tu r , e d id im u s a d V i -
tam S . L e a n d r i 13i M a r t i i n um . 3. e t
e x a n t iq u is B r e u ia r i i s d e sum p ta e t e x
ip s iu s I s id o r i C h r on ico . BOLLANDIANI.
T o m , I I ,
( c ) N u l lu m tu n c d ix im u s C o n s ta n tin o -
p o l i fu i s s e C o n c ilium , s e d v e r am ca n s a m ,
q u a i s t i c co n u en e ru n t L e a n d e r e t G r eg o r
iu s y e x n o s t r i non s u i tem p o r is v s u Cardinalis
h ie d ic tu s 9 c o n t in e r i in ip s iu s
S . G r e g o r ii e p is to la , e x p o s i t io n i l ib r i Io -
b i p r a e f ix a , P lu r a leg e in v t r a q u e V i ta
S . G r e g o r ii y a d d iem xn. M a r t i i é lu c
id â t a . BOLLANDIANI .
(d ) N ic o la u s A n t o n iu s i s ta a n n o ta t :
Miraculum hoc non facile probauerunt
aliqui ex nostris : maxime Morales lib. 12.
cap. 5. Mariana lib. 6 . cap. 7, Alii nec
referre id voluerunt, Vasaeus, Gariba-
ius, Marieta , et Morgadus in Historia
Hisp. lib. 1. cap. 9. ; sed concessisse Ro-
mam, vt videret Gregorium et ab eo
videretur , verosimilius e s t. T am a iu s S a la
z a r y e t s i a l le g a t Lucam Tudensem.
M m m
ob S. Leandri
congressum
cum S. Gregorio
,
huius videndr
auidus, an subito
Romani trans-
latus ?