hymnî •
s i s i "d o R I A N A
num. 181. aduertit, in Escurialensicodice seculi xi. ineuntis inscri-
pto 3 Forum iudicum3 seu IVisigothorum leges, post librum tertium
esse poemation De gradibus consanguinitatis sub hac rubrica : Ver-
siculi Domini Isidori de adfinitate, vel gradus hominum : incipit :
Aspice pendentes ex iuris arbore natos. Hi versus, vt puto , exhibent
Isidori doctrinam de consanguineis, et affaibli! libr. 9. Etymol.
cap. 6. seq., similes aliis versibus, quos ego producam ex codicibus
bibliothecae Palatinae num. 2 8 a ., et 283. Existimo autem , alium
potius3quam Isidorum auctorem esse.
14. Fabricius cum Bollandianis ad diem J. februarii pag-59 6.
Isidoro tribuit duos hymnos in honorem S. Agathae, quorum vnus
incipit, Adesto plebs fidissima , alter, Testum insigne prodit coru-
scum . Extant quidem duo hi hymni iri breuiario Isidoriano , vt vo»
cant, sed non propterea ab Isidoro eos esse compositos dicendum
est, nisi aliunde constet, quum multi alii aliorum hymni in eo-
dem breuiario mozarabico sint. Hac de causa cap. 3. num. 6. dixi,
hymnum Vrbis Romuleae in die festo septem Apostolicorum teme-
re S. Isidoro a Constantino Caietano adiudicari. E t, vt aperte di-
cam, quod sentio,isti duo S. Agathae hymni neque Isidori sunt,
neque eius temporis. Hernandezius in notis ad conspectum éditions
Zaccarianae eos Isidoro abiudicandos pronunciat. Vterque rhyth-
micus tantum est: secundus omnino metri leges respuit:et quam-
uis nonnulli versus primi metrici sint ; quippe versum ïambicum
dimetrum facile est etiam sine studio effundere j alu etiam fortasse
correctione adiuuari possint : tarnen auctor metri curam habuisse non
videtur. Illud vero magis vrget, quod in primo hymno mentio fit,
vt ego quidem puto, mahometici imperii stropha 12. Quae ohm
conciues tuos - Magno ab igné eruis, - Tu redde nos iam libéras -lugo
remoto pessimo. Quodnam hoc est iugum pessimum ? Respondebunt
fortasse,qui post euersionem imperii gothici officia propria in bre-
uiarium, et missale mozarabicum non irrepsisse contendunt, ser-
monem esse de imperio gothico, antequam gothi ad fidem catho-
licam conuerterentur . Sed praeterquam quod iugum pessimum potius
Mahometanorum tyrannidem innuit, quum ante conuersionem
gothorum gustus aliquis bonae latinitatis in Hispama remaneret,
difficile est credere , eo tempore tam inscitos hymnos compositos
fuisse . Aliae mihi sunt rationes, quibus censeo, officia propria gothics
C A P V T L X XXI. 9
thica Mozarabum tempore nonnullum accepisse incrementum, quas
meliori loco exponam . Festum S. Agathae indicatur in Kalendario
Gotho-Hispano Francisci de Pisa, praeteritur vero inOrationali gothico
Yeronensi.
.1 5 . Hymnis S. Agathae antiquior , elegantiorque est hymnus aliushymnus.
in festo SS. Iusti, et Pastoris martyrum 'die 6. augusti: 0 dei pe-
renne verbum Patris ore proditum - Organum qui imbecille admo-
ues infantium etc. Hunc, siue latinitatem, siue metri regulas spectes,
iam Isidoriano aeuo, aut paulo antiquiori ascribere poteris. Blan-
chinus in not. ad Orationale gothicum cum Tamayo in Martyrol.
Hisp. hunc hymnum Asturio episcopo Toletano ,e t primo Complu-
tensi,cui corpora Sanctorum martyrum diuinitus reuelata fuerant,
adiudicat: idque satis veri simile Florezius censet tom. 7. Hisp. sacr. :
pag. 177. In officiis propriis Hispanicis nouem strophae eiusdem
hymni recitantur ad vesperas a tertia stropha : Ecce lustus, ecce Pastor
ambo iuncti sanguine , praemissa rubrica: Hymnus B. Isidori:
quod in aliis non accidit, etiamsi petiti sint ex breuiario Isidorian
o, siue mozarabico . Dixi etiam cap. superiori, lectiones eorum-
dem martyrum pro secundo nocturno extractas did ex lib. S. Isidori
, et lib. S. Ildefonsi de vir. illustr. Certe non magnam aucto-
ritatem in istiusmodi rubricis cönstituo; sed neque vllam video ra-
tionem,cur alteri potius , quam Isidoro hymnum adiudicem : qui,
vt dixi, aetatem Isidori redolere mihi videtur. Primus versus, 0 dei
perenne Verbum Patris ore proditum , initium est etiam hymni in
laudem S. Iacobi apostoli, qui in breuiario Isidoriano reperitur .
Nonnullos versus hymni SS. Iusti, et Pastoris ad rationem cantus,
et metri in Hymnodia hispanica reformaui.
1 6. Carmen quoddam astrologicum, quod incipit, Tu forte in alia c.irmina .
luco etc. , quale sit, et an sit Isidori, satis pro rei dignitate cap.7 6.
disserui. Eodem loco dixi de quodam compendio metrico libri de
natura Terum, quod S. Eugenio Toletano malim ascribere . Sane
primi poematis versus de septem diebus Eugenii sunt, vt ex eius
operibus, et ex nonnullis mss. codicibus Vaticanis constat. In codice
tarnen Palatino 930. titulus deletus est.Continet hie codex
plures virorum illustrium epistolas nondum editas; et quamuis rubrica
reeentiori notatum s it, pauca esse bona, pleraque inutilia, non
inutiliter tarnen excuderentur: adeoque nonnullis gratum, vt opi-
Tom.II. B