no 1J9?- Garsias Loaisa Ordinis Praedicatorum turn Philippi III. Hispa-
nianim Regis praeceptor, postea vero Archiepiscopus Toletanus in Hispa-
niensium Coneiliorum editione eosdem fere codices, quos Perezius, ad-
hibuit. Sunt qui suspicantur, Loaisam ex Perezii Jibris profecisse. At eum
non vidisse hos libros, quaedam indicia nobis satis aperte manifestant .
Si enim illos euoluisset, haud affirmasset in praefatione Lucensem codi-
cem fuisse descriptum ac missum Romam, cum Perezius non totum eum
codicem,sed solas variantes, et quae erant inedita Coneiliorum Hispaniae
in suis libris Romam missis expresserit. Praeterea ex quatuor praecipuis
codicibus, quos Perezius laudat, tres tantum Loaisa agnouit, et in his
Hispalensem vocat, quern rectius S. Aemiliani appellasset, si Perezium le-
gisset. Alias animaduersiones praetermittimus, cum hae duae Loaisam a
plagii nota satis purgent. Quodsi in multis huius editio cum Perezii libris
conuenit, nihil mirum,quippe iisdem codicibus Hispanicis vterque
vsus est. Hinc autem sola Concilia Hispaniae ad codices Hispanae origi-
nis emendata,vel edita dici possunt. Reliqua vero sunt alia turn Grae-
ciae, turn Africae, turn Galliarum Concilia, quae ex Isidoro, seu ex codicibus
originis Gallicanae vulgata , lectionibus .exemplarium Hispanicae
originis carent: ac praeterea eamdem opem expectant pleraque decreta-
lia Pontificum, quae in secunda collectionis Hispanicae parte continentur*
Nos in Leonis epistolis hanc diligentiam adhibuimus . Alii germanas le-
ctiones turn in ceteris Concilijs, turn in epistolis Pontificum ex aliis opti-
mae notae collectionibus et exemplaribus edidere . At quae sint lectiones
codicum originis Hispanicae , ex quibus patefiat sincerus textus eiusdem
collectionis, in plerisque adhuc desideratur .
go. Nunc ex ms. Vat. 4887. appendenda sunt quae antea recepimus.
Gasparis Quirogae Episcopi Conchensis epistola ad Gregorium XIIISanctissimo
Domino nostro Gregorio XIII. Pontifici Maximo Gaspar Qui-
roga Episcopus Conchen. post humillima pedum oscula S. /’• DCum
multa quotidie beneficia a Vestrae Sanctitatis sollicitudine Eccle-
sia catholica accipiat, quae vestrae Beatitudinis nomen immortalitati con-
secrabunt; turn nihil , vt puto , erit apud omnem posteritatem illustrius ,
quam quod iuris canonici fontes, hoc est Gratiani collectionem et Romano-
rum Pontificum epistolas repurgandas curet . Cum enim eorum librorum
auctoritate omnis pene ecclesiasticae gubernationis discipline nitatur ; cum
nulli magis libri omnium manibus terantur , nulli frequentius in scholis
citentur; non sine magno nostro pudore audiebamus , infinitis mendis esse
refertissimos, quae vel ex rudis aetatis vitio , vel impressorum negligentia
contraxerant. Quanta porro sollicitudine eorum librorum emendationem ve-
stra Sanctitas faciendum curet, satis magno testimonio ilia sunt, quod do-
ctissimorum hominum Congregationem ad hoc ipsum Romae institutam ha-
bet ; quod exemplaria •cetera vndique conquirat , •vel illoyum exempla descript
a ad se perferri iubeat • Cum vero audisset exstare in Hispania aliquot
vetustos Coneiliorum codices in S• Laurentii bibliotheca , quam Philiovus
Rex Catholicus non minor's studio , quam Ptolemaeus tile Phsladel-
J u s , omni librorum genere in dies magis magssque instruityllico mths
Testra Sanctitas , Breui Apostolico de ea re misso , mandauit , vt ex ns
codicibus librum quemdam canonum exsersbendum , et Concilia cum investis
conferenda curarem , ad Vestramque Beatitudinem mitterem . Quod
statim est a me pro mea erga Vestram Sanctitatem Sedemque Apostolscam
obseruantia fieri coeptum, et iam tandem■ Deo tuuante ad finem perdu-
ctum In quo propter summas meat occupations magna ex parte vsus sum
opera domestic's ministri mei loannis Baptistae Perezii iuuems docti,etm
hoc eenere litterarum valde exercitati : qui ( ni fallor ) suam in hoc opéré
fidem et diligentiam egregie praestitit. Nunc Sanctitatem Vestram sup-
plex oro .v t hanc meam in se obseruantiam summumque obsequends studsum
benigne accipiat ; et quaecumque a me praestari posse vident , mi hi frequenter
pro suo hire imperet . Deus Opt. Max. Beatitudinem Vestram Ec-
clesiae suae quam diutisssme incolumem conseruet.
. Madriti xv. Kal• Aprilis mdlxxv.
loannis Baptistae Perezii Praefatio in tomum I. Collationum ,
quas in laudato ms. Vat- 4887. descriptas Romam misit.
Descriptor harum Collationum Lectori •
Reuerendissimus Dominas meus Gaspar Quiroga Episcopus Conchensis,
Generalis per Hispaniam Inquisitor, iussus a SS. Domino Nostro Gregorio
XIII• collationes Coneiliorum Hispaniensium faciendas curare, me inter
ceteros suos ministros elegit, cut id opus committer et. Quod munus etsi
scio me non satis pro dignitate implesse;sed fidem tamen et diligentiam
in eo meam , quisquis haec lege ris, »0» omnino improbable . VI vero quae
hoc volumine contineantur , vel a me praestita sint, cognoscas ; necesse est
me hoc loco paucis praefari . Quantum vtilitatis afférant vetusti codices
manu' script’s ad puros fontes omnium disciplinarum retinendos, frustra nunc
persequar, cum id tarn multi castigationum libri a viris doctis nostrae aetatis
in lucem edit's , cum magno litterarum fructu persuaserint ■ Neque vero
eius laboris summas vtihtates dlffitebuntur, nisi qui vel ita fuersnt cae-
ci ,v t non videant semper in deterius abire posteriora quaequae ab vno
exemplar's saepe descripta, vel ita excordes , vt nihilo plus ament lucem ,
quam tenebras ; nihil interesse patent, affirmeturne aliquid , an negetur .
Quae diligentia si in restituendo Cicerone, Galeno , vel Aristotele lauda-
■ tur ; multo quidem laudabilius in ecclesiasticos libros conferetur, et Conci-
liorum atque Romanorum Pontificum canonicas sanctiones ,quarum summa
est post Scripturae sacrae libros auctoritas. Multi quidem per Hispaniam
sunt Coneiliorum codices - vetustissimi j omnes litteris Gotthicis descripti, qui
magnum in primis adiumentum afferre postent ad hanc Coneiliorum emendationem
. Nam praeter quatuor codices veteres, qui in bibliotheca Regia
S- Laurentii studio Regis Catholic's Philippi constructa asseruantur ( de
quibiis ante Concilium Eliberitanum dicam ') et duos in Ecclesia Toletana,
multi praeterea alii in antiquis Ecclesiis adhuc exstant, vt in Ouetensi
A a a