esse deprehendimus duos codices Vat. 63o. et djt-qui sunt plane inte-
eri • Tres autem Vat- Ottobon. 93- Florentinus S. Marei, et Casanatensis,
licet turn decretales epistolas, turn Conciliorum canones praeferant, cum
tamén mutili sint, iutegrae collectionis notitiam praestare non PossT ‘ '
Alius autem Vat- T j4°- « duo Veneti S-Marei plura documenta addunt
post S. Gregorium, quae cum Pseudo-Isidoro attnbui non possint ,_ua
additamenta referenda sunt, de quibus capite sequenti ent se™°
dicem Pataulnum ioo- S- loannis in Viridano etsi integrum , at poste-
rioris aetatis, diligenter euoluere per tempus non licuit • Itaque e
duobus integris et puris Isidori codicibus Vat. 630. et 63i- qu g
tius expendimus, totius collectionis Isidorianae descriptionem subuaemus ;
De ms. Vat.de aliis autem aliqua addemus postea. Inter hos autem duos Vaticanoj; n
jo. puro Isi- tegros codices in serie et ordine praecipue sequemur co ice i „j .
oriano,et om- praeferendus omnino est omnibus , quippe qui non solum est
ium vetustis-id est eius regionis, in qua haec collectio concinnata fort 8 verum
‘mo- vti antiquissimus omnium laudatur a
Aguirre - Gallicanum duo probant: M notatio recentiori charactere ïniti
scripts: Hic liber ipectat ad mum loannis Episcopi
stola Luitardi Venciensis ad Wenilonem Rothomagensem . An .q msunum
vero et ipsi Pseudo-Isidoro- supparem declarat catalogus
tificum qui in Leone IV. Benedicto III* et Nicolao L des'" t m g jS lg
hic codex sub Nicolao I. exaratus agnoscitur, id est lnter an" ^ et
867- quo quidem tempore documents hums co lection» ab H ncmaro e
aliis Gallis Episcopis allegari coeperunt - Hinc idem g— « ■
eiusdem collectionis exemplaribus habendus : quod
confirmant duae appendiculae quorumdam documentorum, quae cum p
sterioribus curis Pseudoisidorus addidisset, m hoe prittngeniae co
nis exemplo adiectae sunt in fine; cum m
tae inuemantiir • Huic ergo codici ,n constituenda ac M S K M P
collectione quantum prae ceteris sit deferendumg emotion | | | g *
iaeineo ms. Si. Ante collectionem praeter catalogum M M Ü ü M i
lemissa sunt quem in Nicolao I- desinere monuimus , affertur adnotatio d q
lectioni I- generalibus. Haec legitur apud Gratianum ex
S. IsiJoro Hisp alensi lib. 6. Onginum c. .ĥ sumta est I a
notatio de sex Conciliis, vti apud eumdem Gratianum g W E g - j B
turn alia adnotatio de aliis Conciliis vno et viginti | quorum octo p iora
sunt Ancyranum, Neocaesariense , Gangrense , Sardicense , ntioc «
Laodicenum , Carthaginense , et Afncanum , quae Ha “ a Hispaniseriem
referunt : cetera vero tredecim sunt Gallicana, nullum Hispanr
cum : quod hanc adnotationem in Galliis conditam indicat • Eadem apud
Gratianum exstat dist- .6. c. . . . vbi tarnen tna
adduntur, quae idcirco complent numerum xxiv. Tum in codice pos
mentionemqConcilii Maticensis propositam numero g j subiicmntur ahi
octo numeri a xxu. vsque ad xxix- qui tarnen g
nnnntur Dorro alii decem et octo numeri a xxx. ad xlvii- in qumus in
dicantur Concilia Hispanica,et reliqua quae in tabula Conciliorum^
C A P V T X C I. 209
recolenda iisdem numeris referuntur . Subiicitur Notitia prouinciarum y
quam Andreas Scotus, Petrus Bertius,et Emanuel Schelestratius publici
juris fecerunt; ac postea Notitia Galliarum, quae a pluribus vulgata est.
Hae omnes adnotationes atque Notitiae non solum exstant similiter in
ms. Vat- 631- aliisque exemplis, quae Isidorianam integram collectionem
continent, verum etiam in codice Vat. 1341. collectionis Hispanicae, ori-
ginis Gallicanae, ita vt dubitandum non sit , quin vel ex aliquo eiusmo-
di exemplo collectionis Hispanicae traductae fuerint in manuscripta Isido,
ri vel ex Mss. Isidorianis in eos codices collectionis Hispanicae transie-
rint • Haec autem omnia , quae praecedunt, et non pertinent ad collectionem
Isidori', claudit memorata epistola Luitardi Episeopi Venciensis ad
Wenilonem Rothomagensem scripta an. 868- quae solius mapusfcripti
Vat. 630. propria, ex eodem edita est tom. 10. Conciliorum edit- Vencol
1403. .
<2- Post haec collectio Isidoriana exorditur a praefatione hoc titulo :
Incipit praefatio S• Isidori Episcopi • Isidorus Mercator seruits Christ's le-
52. Inscriptio vetus codicis Vaticani
630. est : I n c ip i t p r a e fa t io I s id o r i epis
c o p i l ib r i h u iu s I s id o r u s M e r c a to r e s t .
In codice Vaticano veteri 4160. pag.48.
terg.est compendium praefationis pseu-
do-Isidorianae hoc titulo : I n n om in e
D om in i N o s t r i I e s u C h r is t i in c ip i t p r a e f
a t i o S a n c t i I s id o r i e p is c o p i . I s id o r u s
s e ru u s C h r is t i H e c to r i c o n s e ru o su e , e t
p a r e n t i in D om in o s a lu t em . C om p e llo r
a m a id s e t c . Desinit, s e c u l i leg e s p r a e -
c i p i u n t . Fortasse breuis haec praefatio
vberiorem aliam praecessit, quae nunc
in collectione pseudo-Isidoriana iam edita
conspicitur . Sequitur : E x d i c t i s S .B o -
n i fa c i i c a p u t 1. D e eo q u o d la i c u s 5 v e l
a d u l t e r e t c . Pro H e c to r i ceteri exhibent
le c t o r i , sed fortasse auctor voluit H e c
t o r i \ non enim satis congruit , quod
Isidorus episcopus quemuis lectorem
vocet p a r e n t em in D om in o . Et concilio
quidem Tarraconensi anno 516. subs
c r ip t H e c to r ep isco p u s C a r th a g in ie n -
s is : sed antiquior hic "est episcopus,
quam vt suspicari possimus , ab architect
© collectionis eum in mente habi-
tum , cui Isidori Hispalensis nomine opus
dedicaret. In codice Vaticano 631. hic
est titulus : In c ip i t p r a e fa t io I s id o r i in
s e q u e n t i op e r e . S e ru u s C h r is t i le c to r i
co n se ru o su o i e t p a r e n t i in D om in o f id e -
l i sa lu t em . In codice Vaticano 6 2 9 . , de<
quo infra cap. 9 4 ., titulus praefationis
T o m , IU
incipit, I s id o r u s M e r c a tu s s e r u u s , siue
intelligere malis I s id o r u s m e r c a tu s se ru u s
C h r i s t i . In quodam codice nomen p e c -
c a t o r , aut m e r c a to r dubio modo exara-
tum reperi . Controuersia nonnulla
es t, veriorne sit lectio I s id o r u s p e c c a -
t o r , an I s id o r u s M e r c a to r ? Hoc vltimum
suadere possunt mss. exemplaria, quae
ita habent : tum etiam quod seculo ix.
Isidorus mercator S. Eulogii Corduben-
sis frater vixit, cui nonnulli collectionem
supposititiam ascribunt. Verum re-
clamant codices , et auctorem episco-
pum fuisse dicunt : qui etiam nomine
M e r c a to r vocari potuerit , vt M a r iu s
M e r c a to r . Probability tarnen es t, falsa-
rium collectionis artificem, quum vidc-
r e t , episcopos, aliosque viros pios passim
sese p e c c a to r e s nuncupare, hunc
titulum Isidoro suo affinxisse . Elipandus
in epistola ad Migetium tom. 5. Hisp.
sacr. pag. *»50. cauillum haeretici huius
refellit : D e s a c e r d o t ib u s v e r o q u o d a s s
e r t s , c u r s e p r o n u n c ie n t p e c c a to r e s , s i
v e r e s a n c t i su n t : a u t s i c e r t e s e p e c c a to
r e s e s s e f a t e n t u r , q u a r e a d M in is t e r ium
a c c e d e r e p r a e s um u n t e t c . Quod satis ar-
guit , communero quodammodo vsum
fuisse, vt sacerdotes se p e c c a t o r e s no-
minarent . Exempla congerere non va-
cat . Nonnulla indicauit Nie. Antonius,
qui de collècticne pseudoisidoriana agit
et in not. Baycrius .
D d
Descriptio
collectionis I-
sid.
NOTAE
AD BALLE-
RINIOS .