xtra hoc ipsum Concilium , volunt aliquot
Viri eruditi , probatum fuisse Volumen
illud Legum Gotthicarum , quod
F o rum l u d i c u m , siue F u e ro Iu x g o , dici
consueuit. Alii id accidisse volunt tempore
Cinthilae in Regno successoris.
Credibilius autem est , id Volumen mul-
to antea inchoatum , ac successu tempo-
rum additum , aliquam maiorem aucco-
ritatem nactum fuisse intra hoc Concilium
, et postea sub Rege Cinthila pa-
riter nouis Legibus auctum fuisse . Quod
ipsum fere de Collectione Conciliorum*
siue potius de Codice Canonum legi
solito coram Patribus, et successu tem-
porum adaucto , iam saepe monuimus .
Card, de Agvirre .
IOSEPHI CATALANI ADDITIO .
Saepe iam, ac saepius nos in variis
Operibus nostris , vbi sese nobis dedit
occasio, Can ones hosce Concilii iv. To-
letani, sicuti et caeterorum explicuimus,
sed ne videamur eadem hoc loco repe-
tere , opportunum censuimus in noua
hac editione Conciliorum Hispaniae, ea
describere , quae ad eosdem Canones
Concilii huius Toletani adnotauit Auctor
Delectus Actorum Ecclesiae vniuersalis »
9. Ergo ad Canonem 2. nota, Officio-
rum indictam hie vniformitatem earn
fuisse , quam Isidorus Hispalensis insti-
tuit ».quaeque vndecimo saeculo iam exo-
leuerat ; nam ex Epistolis Gregorii VII,
ad Alphonsum Castellae , et Sancium
Aragoniae Reges constat, initio concor-
dem fuisse tam Hispaniarum , quam Ro-
manae Ecclesiarum Diuini Offici ratio-
nem ; nec Hispaniarum Ecclesiae ritum
a Romano discrepasse, nisi cum irruen-
tibus Gotthis , ac demum Sarracenis
mixtum prodiit Officium , quod per aliquot
saecula fuit in vsu , et Mosarabicum
dictum est , cui Romanum Officium successif
9 eo modo , quem refert Roderi-
cus Toletanus , D e r eb u s H is p a n . Cui
narrationi licet Mariana videatur aduer-
sari , hanc tarnen ex parte subiiciendam
duximus .
De Officio Gallicano Toletani loco
introducto . E x R .o d e r ic i T o le ta n i H i s t o -
r ia 9 q u a e a p u d S e ru ium A d u o c a t u m R i~
g ium P a r i s ie n s em , L a b b e um , ç t a l io s re-
p e r i tu r .
» Gregorius autenv Septimus , de
99 quo diximus, ad petitionem Regis Al*
» phonsi misit quemdam Richardum Ab-1
yy batem Sancti Victoris Massiliensis, vt
» Ecclesias Hispaniae tot persecutionibus
yy perturbatas Ecclesiastico moderaminé
jj ordinaret . Qui minus religiose Offi-
yy cium peragens , coepit irregularius se
yy habere . Quod attendens Toletanus
yy electus per maris, et terrae pericula
5, se Romani Pontificis conspectui prae-
yy sentauit ; et Gregorio VII. viam vni-
yy uersae carnis ingresso , inuenit Vrba—
yy num II. in Sede Apostolica substitu-
yy turn , a quo gratanter, et benigne
j> susceptus , consecrationem » Pallium y
yy et priuilegium obtinuit , et Primas
yy institutus Hispaniarum , Apostolicae
yy Sedis benedictione suscepta, et per
yy Tolosam rediens ibidem cum Episcoi-
yy pis Gotthicae Galliae , et Narbonensi
5, Archiepiscopo Concilium celebrauit.
yy Ideo per Pyrenaeum in Hispanias
55 transiens , omnium Ecclesiarum Hispa-
yy niae curam gessit, et statuto die in
55 Festo scilicet Sanctorum Crispini, et
yy Crispiniani, octauo Kalendas Nouem-
yy bris , in honore Beatae Mariae semper
yt Virginis , et Beatorum Apostolorum
„ Petri, et Pauli 9 et Sanctae Crucis y
yy et Beati Stephani Protomartyris, To-
yy letanarn Ecclesiam conuocatis Episco-
s, pis dedicauit, et in maiori Altari mul-
5, tas , et pretiosas Reliquias , quas a Sede
,, Apostolica attulerat, et quas Rex , et
j, Regina de suis | et Patrum suorum
yy thesauris obtulerante, collocauit , quo-
yy rum hodie beneficiis laetatur populus
yy Christianus . Verum quia Richardus
5, Legatus se gerebat in aliquibus minus
yy caute, religione, et auctoritate cora-
„ pescuit attentata, adeo quod file Ri-
yy chardus Legatione priuatus , fuit ab
yy Vrbano Summo pontifice reuocatus.
yy Verum ante reuocationem Clerus, et
9y populus totius Hispaniae turbatur, eo
yy quod Gallicanum Officium suscipere
yy a Legato 9 et Principe cogebantur , et
yy statute die j Rege, Primate ».Legato*
» Cleri, et populi maxima multitudine
yy congregatis , fuit diutius altercatum ,
y9 Clero ,, militia , et populo firmiter
yy resistentibus , ne Officium mutaretur,
»» Rege a Regina suaso contrarium mi-
99 nis 9 et terroribus intonante , Ad hoc
9j vltimo res peruenit militari pertinacia
yy decernente , vt haec dissensio duelli
yy certamine sedaretur . Cumque duo
yy milites fuissent electi 9 vnus a Rege 9
yy qui pro Officio Gallicano , alter a mi-
99 litia , et populis , qui pro Tolerano
99 pariter decertarent, miles Regis illico
99 victus fuit 9 populis exultantibus 9 quod
99 victor erat miles Officii Toletani. Sed
99 Rex adeo fuit a Regina Constantia
99 stimulatus 9 quod a proposito non
99 discessit , duellum iudicans ius non
99 esse . Miles 5 qui pugnauerat pro Offi-
99 cio Toletano , fuit, de domo Matantiae
99 prope Pispricam, cuius hodiê genus ex-
99 tat . Çumque super hoc magna seditio
99 in militia,et populo oriretur, demum
99 placuit, vt Liber Officii Toletani , et
99 Liber Officii Gallicani in magna ignis
99 congerie ponerentur . Et indicto o-
99 mnibus ieiunio a Primate, Legato, et
99 Clero, et oratione ab omnibus deuo-
99 te peracta , igne consumitur Liber
99 Officii Gallicani , et prosiliit super
99 omnes flammas incendii, cunctis vi-
99 dentibus , et Dominum laudantibus,
9> Liber Officii Toletani illaesus omni-
99 n o , a co'mbustione incendii alien us .
99 Sed cum Rex Magnanimus , et suae
99 voluntatis pertinax executor , nec mi-
99 raculo territus, nec supplicatione sua-
99 sus voluit inclinari, sed mortis sup-
99 plicia, et direptionem minitans resi-
9, st^tibus , praecepit , vt Gallicanum
99 Officium in omnibus Regni sui fini-
99 bus seruaretur. Et tunc cunctis flen-
99 tibus , et dolentibus inoleuit prouer-
99 bium . Q u o v o lu n t R e g e s , v a d u n t L e -
>9 i§||i • Et tunc Gallicanum Officium tam
yy in Psalterio, quam in aliis nunquam
99 ante susceptum , fuit in Hispania ob-
99 seruatum, licet in aliquibus Monaste-
99 riis fuerit aliquanto tempore custo-
99 ditum, et etiam translatio Psalterii in
99 plurimis Ecclesiis Cathedralibus , et
99 Monasteriis adhuc hodie . Richardo
99 itaque Legatione priuato , Primas Ber-
99 nardus coepit in Hispaniis Ecclesias
99 ordinäre „ .
3 0 . Ad Canones vn. e tv u i. nota 1.
abusum , ex quo arguitur * quam leuis
tum foret populorum Religio, cum hac
die adeo sacra , et solemni nulla de Christo
patiente mentio haberetur ; immo
ieiunium soluentes epulis vacarent, et
Iudaeorum perfidiae quasi assentirentur .
Pro poena ergo non celebratae, vt par
c ra t, Feriae Passionis Domini, et soluti
ad horam nonam ieiunii, negatam fuisse
Resurrectionis die sacram communio-
nem • At hoc Toleti singulare forsan
fuit; nam in Hispaniis hac Passionis die
praedicatio vulgo habebatur cum Officio
Diuino pro Parasceue obseruari solito,
et cum solemni peccatorum indulgen-
tia ; cuius Ritus habetur in Missali Mo-
zarabico , in hoc ab Ordine Romano inter
alia discrepante, quod hac die iuxta
illud communio a laicis non celebrare-
tur . De praedicto impio abusu Atto
Episcopus etiam scripsit , vt legitur in
Spicilegii Acheriani Tomo 7. Viget adhuc
hodie in Germaniae plerisque locis vsus,
quo in Coenae Domini die sub Vespe-
ram paullo largius compotationibus vacatur
; adhibitis siccis quibusdam cibis,
quibus putant vim ieiunio non inferri .
Nota 2. per P a s c h a le g a u d iu m , intelligi
facultatem comedendi ^ ita vt in poenam
soluti per hebdomadam sanctam ieiunii,
a carnium vsu , sicut a communione in-
fractores iili abstinere per aliquot dies
tenerentur , Nota 3 . quoad pueros , et
senes, qui a ieiunii lege hie eximuntur,
voluisse tarnen Basilium Serm. 2. pueros
velut plantas laetiores, aqua ieiunii
irrigandcs; et ita obseruatum a piis pa-
rentibus , Humbertus notat contra Ni-
cetam scribens . Sic , iuxta quosdam , de
ieiunio Quadragesimali loquebatur Gregorius
Magnus, cum angi se plurimum
quereretur, quod ieiunantibus infantibus
ipse prae infirmitate non ieiunaret . Cum
autem idem Basilius de senum ieiunio
loquitur , non tam ad illud eos adstrin-
g it, quam hortatur, vt obseruent si va*
leant . Nota in hoc vn, Canone citari
locum ex S.Marco 5 qui nullibi reperitur .