•rat Xoyov x<u ««rat , o>; cyax^iv
to» trpoî ««>Aw«p trtttwS’KPTOP u)î ftctltuoi
| H H -o'|t*»w " SgaaEaSg
* t u S ’to r e ßm ; m * o â u o «vSpurov a r a -
®M«»™ Jti?u top x pm rm w , avSupxtJpioii
Se raw vmpomv W *Tr)3w, jmpt& J ïp a?
EJ. «jttïl%«v/oc $»$><« ra “ T(Ç « vQpum ; „
® « 7W , “ 05 eA ^ t e t m a n t r a rts 0 « A u s J
w « T s j t o p o î iriwtitrm r a u n t ; „ y«x « esov
m r a /a r a p « s ™ W y«x«eAor/pn; f x î f g * -
pîooï moy.tt.lom;. , «rat tpjjow o E**^oiât-
& ex fa£tis, exercitationfis illas falutares
elfe, atque e contrario vanitatis ftudia ad
perniciem compellere ; hinc probitatis
pietatifque cultores, qui plcrofque homi-
num meliora negligere, & pejorum pof-
fefiioni inhiare videant, quodara qnafi ftu-
pore opprefli , Quis eft bomo, exclamant,
qui ingvedietur poft confilium ? & ^w/s ftt-
piens, & intelliget ea? atque hune homi*
nem, quod ea in fe uno complexus fit,
quæ beatitudinis propria funt , bcatum
denominant. addit deinde Ecciefiaftes,
§
V.
Ta trotpx èi otpS-mhyoi a *e®*Aîi
^ à tttppm m <rxorm rop&terai.
n P0Tl%u; «.mar^ & « 5 T)| TOtpttf. W «-
tpponwlw , i t * rts trotpt« ; tnyMVM
rlwtfipoiyitnv, a s a pS y tfo n r o m s , ^ t n r y -
x om ; «WP«. a™ y
W m r l w t ts fo s ra x p m r m s ^ a r v s o«-
p o y j j u ' w ; tfeM s y M \js;m7\r,'p(ttij. y t i r u y -
K c s tm m m rtt mpr)$>ov , «Wt* raw ««pus
ejwmsw t a r t t s ^ a ^ s t m , x « $ u s t s t fo t r a Ä -
7\î)Kot r e tp v x e ra <pa; âpjA«3ü W ra trJto-
■ rar. «mw}-«?, ®S tiïfc tt*™ * T t s tp a n ç <&£?
n t r x o n s , aras «>«t sfeur««? < J t tp ■ /««
« t p p o t n w lw r lw tro tp n v X«royymtev, «
*£/»s» è x « n p « i /oe f@ * fWfptw , «TA« r l t o
« x p x i cujtop t n m a m e n & j& m ï tm m iM t -
,uv. rotunt ni»w «™»' »«" */*s<r" s
Xu-u-Sstt« Tas T a p a s v u a ; o v o y «< & fv r « ; , raw
f j jv o-otpov e x r t s t r o tp t« ; , « tro Se r t s «tppo-
t r u m ; raw « V p o v « , XsM x a m y y e i ^ m w S n -
m t e r t u m ffy> tro p o r e t r r i xetp«Xtp ras
o t p $ « h y X ; t y m t , - n t « tp p o n S e y n U y a r
a ï ) , à s « o p i y x r w i@J x«tnjs «treçe e,np»fiot
o p x r i x v ; o-j/EUS , e t r a n o r m tropA,f«0J =
S tih o v o r t r t s « y x p r i « ; ■
Tt SifTon Se rara îmtn W ri&ytnt us
«Ç/o» Sioeyvutréu; > trtt.vvtt «iSpairw rxpv-
mt et rri xetpxhtf rats o-^/«s raw otp§«K-
fj.av, e n top «Wtuy ^uwe top TEtpuxo-
top rap «pâ’puoeop. «pra yttp xtrm
atpo-
Sapimtis oculi in capite ejus: & flultus
in tenebris ambulst. ( i )
SApientia modo ftultitiae oppofica, &
prudentia, utt jam diximus, eo nomine
defignata , utramque inter fe com-
paravit. quamquam prudentiie ea quum
(it excellentia atque bonitas , quacum in-
ftitui comparatio nulla poifit, noftra quo-
que opinio eft, non tam comparationem
hanc efle, quam rerum disjunihffimarum
oppofttionem: quemadmodum lux etiam
& tenebrse magno utique diferimine op-
ponuntur. nam quum ait, qualis fit lu-
cis copia prs tenebris, talem efle in fa-
pientia prffiftantiam fupra ftultitiam , ita
rem enunciavit, ut non alteram cum altera
conferret, fed fummam utriufque op-
pofuionem demonftraret. ( « ) enimvero
his prolatis, eos jam aggreditur, qui nomen
inde ducunt, a fapientia fapientem ,
a ftultitia ftultum , palamque contendit,
fapienti quidem oculos in capite effe, at
ftultum & oculis & omni videndi facul-
tate ita carere , ut perpetuis in tenebris
verfetur , in iis nempe , qua a peccato
funt.
At cur tandem hoc ille profert , Sc
quad cognitione dignum proponit ? quum
omnes homines ipfaque animantia , quae
hominis cauffa funt condita , oculorum
aciem in capite praefeferant. nam de quin-
que
ri> Ecclet. c. il- n. 14. XXX. habenr, Si 0tP»cat*n uvr, it xi$«X>î «»ru. ■ ■ •
(a ) Gregorio Neocaefarienfi adftipulari v i-
detur, qui preffe , ut folet , loquutus, fenten-
tiam eaudem verbis conclufit perpaucis : ait
enim, Opop»«»< w w tntai m p i tn ,
Stump« S‘ « W tttttutm , ouitrsp »>P«< «?®i
vvxmt. id eft , Prudentia enim & dementia ma-
gno intervallo disjuncia funt , nec minus inter
utramque eft diferiminis, quam inter diem & ri°~
ftem . ( in Metaph. Eccl. )
u0 ovto9‘&<rct)i> tü (Hy/MUpyx (vote
oui&rirecov , tuç nofctpuç i x.eQci'hr) <ra0(»ç
6Tl<t>epST<M, r lw OpATlKtlw SriKovori xow llw
(iXtHTlldw KM r lw QT<PpcLVTlK.lw XtM TloJ
ydjT tx Jw, cJç srtv AjfyXov toltiv. a 'tqmw
t<rart ram s iris , rt Iy\ttotz rtd’nrtv o
Ex^Ajjr/str«? coç escape toi» ti ma %evov ; etA*
Äci <Gtfo$n7\.ov eri kh xcctk^ i>ss , w? ^
Kvejorepuç SuxnfA&s trçç 7\oyix.ijç ngj voep&s
\|ywvnç m <t,v$çü)n s , iw vxv SyKovort ^
r lw àicivonv oQd’ctX/uisç' ra troQX assforyyopdjTEV
, ctTE $tOpcLTl)C(t)V 1{eJJl 'GSfoßKETTDCW
r/\ç e<p' ix.ocra (pureoç toi> (atfityfjMVJ» tço-
èyXüts otmv' t?f 0 AQpcov ax tyt* , r lw
rspycnv Trsrovd'cog exam®* tï\ç (ppovyrew^
5(^1 S/tf t «to fj.y$s tvv vat ofcviïopxavm ^
42rf&* t Ij j j Stmyvumv mv urrox&tjfyjvv otuf-
fw? eTTiß*?<i\ov n t, ycfj\ r lw tuv àeàey/Jfyjvv
zx.mXyyl’tv ' an fjJw r lw àtavotav diro t/\;
r a va d^ecoe/as <rutt\oyttp/jfy)!w. , t/\<; *-
r lw S/ayvvnv e^âj2A<rxara,v.
Pccpetâ’o^yç av ro TTctçov pyrov ^/e.uQp0atre lyy
fyeo/yuMTHrev d (ropoç EiXXtKyTi&ryç , t tru v ,
<c T a irotpa dt o^d'aX/Aot ev xepxXti <wla, , ,
r a ; voyraç otpd'x.XfJiaç àyX&iïy <p*rx<ov, ca;
£<pd'yfjfyi &rovnç, a ; a fjeovov vx Xonrci tuv
aXcaycov ^ejeav ax s y a n v , * 7X «â ot t à «-
rot 7uv avd’pcüTw} as ou/Scupew; jAUr&vn;
cujra; , v$j) <Gsf®* tu.? oSas rt\; curaXe-ect;
KP^c/urvpsvn;. fAOVQt 5? <ra.Q(o; eyartv di <ro•
0oi T([; ocvcad"fv rîÇiatftfioi <ro0t&; 5 St y; r/\v
(pVTixlw Qpovymv etXaßy'TOv $/e<puXct^v ‘ ca;
xr/A St djjro rav> <ro0O( , St a to
<ro0(i>; TQAmi»ecO£ xva xm fjt,ySoc[&u>; asforipoirretv
ev rtufs iropcrtaA; c/juvav’ xa9caç raç
rotara; (UvtTmijfy}®* Kontos s0y<re^ ccrictj
d <P*j jXa /Qftoryv fAtrea to (pus , tv* f*y
eX e y y ^ y m epy* *u ta . d Se tfokov r lw
*Xyd'e**v EpyETtfJ- Tp®> to Q.us , tv* <p*~
vepad’y cwra v* ep y * , ori ev Gets e-ttrtv np-
y*rfjfy)*. „ o totvwj ras •ntaras ofpd"otA-
f*a; x,*&* pas eycov * to toirys ejur*9as Xy-
f*ys, *XUfjt,*VTu; rUv hpoytapov txVt Iw ra
ßta km f*ey*X^w \T*X*os*v St*irXe« , p*y-
ts Tuts AiSyvms ra ßta km this djyfj.ee/Ms
XM THIS *V&p(OTTtVMÇ KM TI/J.MÇ
KM
( x ) Joann, c. xil. n. jo.
( a ) Nihil ab his diferepat Bafilii Neocæfa-
nenfis interpretatio , cui fapientis oculi funt
ibpoopetmxoi> irto/.ta-/.tnnt9ov to xpvirrov <ra 009«,
five providentia circuwfpeßioque occulta fapientis.
( homil. in Pf. x x x n l. ) at Ghryfoftomus de
ftudio potius rerum cæleftium, quo fapiens flaque
illis fenfibus , qui a rerum omnium
auftore animantibus tributi funt, quatuor
manifefto caput oftentat , vifum nempe
& auditum & olfadlum & guftum, ut nemo
ignorât, quod igitur omnes æque fei-
unt, quid, inquam, Ecciefiaftes quafi præ-
cipuum aliquid ac peregrinum proponit?
verum plane liquet , potiores rationalis
intelligentifque animi hominis potentias
abeo efle oculos fapientis appellatos} quip-
pe hi funt, qui naturam cujufque rei di-
fpiciunt atque intuentur. nec vero eos
habet ftulcus, qui prudentiam voluntaria,
privatione amifit. itaque nec mentem acri-
ter intendens, ad eorum, quæ fubje&a funt ,
cognitionem, aut ad eorum, quæ edoilus
fuit, intdligentiam adhibet » & nulla ra-
tioçinandi verique inveniendi exercitatio-
nc excultus, ipfam intelligendi facultatem
quo pa^o expromat, non tenet, ( a )
Quare efFatum hoc , Sapientis oculi in
capite ejus, tamquam paradoxum aliquod
fapiens Ecciefiaftes expreflit aptavitque,
oculos fcilicet mentis fignificans, uti fu-*
perius diximus , quos non folum cetera
animantia rationis expertia, fed plerique
etiam hominum non habenc 5 quum in
vias interitus pertm&i , ultro ipfi clau-
dant: at uni fine dubio ii habenc fapien-
tes , quibus data divinitus fapientia eft,
cujus ope naturalem prudentiam illæfam.
fervaveruntj hac ipfa de caufla fapientes
nuncupati , quod avura fuum fapienter
agentes , nufquam in vitæ curricuio im«
pingant. quo pertinent quæ de hujufmo-
di hominibus dixit Dominus, O.mnis, qui
male agit, odit lucem, & non venit ad lucent,
ut non arguantur opera ejus: qui au-
tem facit veritatem, venit ad lucem , ut ma-
nifeftentur opera ejus, quia in Deo funt fa-
( i j ergo tales oculos qui habet, pu-
ros nempe atque ab omni cupiditatum
lippitudine immunes , is vaftum iftud &
ingens vitæ pelagus placide enavigac: non
vitsç çommodis & rerum profperitate, noa
G 2 pograt
, accipere maluit: fic enim di&um explica
t: TvTefi , tuv mow tt«vt<ov cemj&etxTcu , xeei
upccvoirohfi, ngt (itTeapet Id eft y liberatus
eft ( fapiens ) ab omnibus infimis rebus ,
per calum vagatur , & contemplatur fubltmia,
( Expof. in Pf. cxx. n. 1. )