û o r e in novum Monafterium jam vacuum deducli funt, & e duabus una do-
mus eft faéfa, quod aitera alteri proxima effet, id oüm adeo certum habeba-
tur, ut opinio etiam obtinuerit, quam Diaconus idem réfutât, Gregorium
ipfum Graecum monachum fuiffe. poftquam enim ille de liujus fepulcro dixit
& de fefto anniverfario, quo die popuIusif>, Gregorii pallium & phylacteria&
•baltheum ofculari folebat, hæc addit: ( i ) Torro in exilitate baltbei, qux unius
poliicis menfuram nunquam excedit, fpeciem propofni regu/aris olim a fando Benedido
ftatuti, cujus ipfe vitam defcribens in dialogo regular» quoque iaudaverat, eum fervaf-
f e , luce clarius manifeflat : prtfertim quum idem venerabilis DoBor Gregorius Grxcam
linguam nefeierit , if fu i momflerii Monacbos Benedidi utique regu/is mancipatos in
Saxoniam deftinarit.
Atque hanc quidem Græcorum monachorum fubftitutionem fatis quoque indicant
ipfae Præfidum mutatæ deinceps apud eundem Diaconum appellationesu
quum eos, qui ante Abbates audiebant, jam Hegumenos aut Præpofitos appelâ
t : (2) verum nihil magis demonllrat, quam inferiptio ilia, quæ, ut dixi
fuperius, in templo fandfci Sabae infra altare maximum a tergo legitur:
% * G G S _ Ë P S S E R V V S S E R V O R V Ö T D I L E E T O
FILIO NRO EVGENIO ._A NOBS CSEERATO EGVMENO. î SVBSERIP
TO LOCO Q_ NOMINAT LELLA MVRONIANA ■ SVPRA PORTA BE
ATI PAVii APü VBX E ÆCELA RECDÏTA. AD HONORE IMAGING DÊÏÏDÏ
défunt cetera , quod fortaffe atramento tantum inferipta fuerant: nam in lapide,
qui admodum grandis eft, linearum veftigia adhuc apparent, quæ ideo
duftas videntur, ne manus feribentis in pingendo aberraret. enimvero inferi-
ptionem hanc ab Odericio editara invenies: (3 ) at is de Gregorio magno\ ie
cögitavit quidem; ratus feilicet, Graecos monachos multo férius in urbem con-
fluxiffe : itaque earn ad Gregorium IIII. pertinere duxit , aut ad unum aliquedi
e ceteris Pontificibus maximis, qui confequuti funt, ad ieptimum ufque ejùf-
dem nominis, quippe demum poll hune monachi Latini, ut Joannes Diaconus
optaverat, in monafterium illud redierunt. verum in hoc titulo Gregorium
magnum defignari, ex Joannis Diaconi diélo, quod fuperius attuli, manifeftum
fit. nimirum in verbis illis fandi Sabx conftjjbris Cbri/li Monafterium, cujus laus
eft in text a o feptima Symdo, hie latet fenfus, ut infra oftendemus, ex eo Mo-
nafterio virum effe deleéfum, qui adSynodum fextam, ac rurfum alium, qui
ad Synodum feptimam Legatus a Pontifice maximo mitteretur, atque utrum-
que legatione fua cum laude defunctum. quia vero Synodus fexta five Concilium
Conftantinopolitanum III. anno d c ix x x . vocatum eft, id eft annis xxxv.
ante quam Gregorius II. Pontificatum maximum caperet, liquet profeélo, qui
primus Monafterii novi s. Sabæ Hegumenus fuerit, eum ab alio, quam a primo
Gregorio confecrari non potuiffe, atque adeo magnum Gregorium ejus Monafterii
conditorem atque conftitutorem fuiffe. primum autem novi Monafterii
Hegumenum fafturn effe Eugenium, Diploma ipfum indicat, cujus initium eft
ea inferiptio: indicat illata mentio Ecclefix reconditx, indicat etiam omiflio nominis
s. Sabas, quod pofteriores in eo Monafterio appellando nunquam omife-
runt. verum multo luculentius teftimonium a Lucio 11. Pontifice maximo ha-
bernus, qui anno Mcxxxxml. Græcis deficientibus, Monafterium illûd monachorum
Cluniacenfium effe voluit. fie en ha is ad Petrum Cluniacenfem Abbate
m fcripftt : (4) Monafterium s. Sabx a temporibus fandijfimi Tapx Gregorii in re-
' ^ ________ / li-
( i ) Ibid; n. 80. (2) Ibid, n. 85. 88. 97.
(3 ) Syll. vet. infer, p. 27e. ». ioâ. 4) Hard. Cone. T. VI. p. 1238.
WÊ & boneftate fundatum, atque magnis if amplijfimis pofeftonibusditatumjuifie
dignofeitur. quibus ille verbis deiignat fortaffe Diploma Eugenio Hegumeno datum,
in quo feriptum fuiffe, quidquid Gregonus monachis adlignaffet, non
eft ambigendum: f i ) quamquam, infcnptione ilia magna ex parte deleta
nihil de his aliunde refeirç nunc poffumus. (2) nee vero B B antiqu-
tati litterarum forma refragatur, de qua etfi m u l t a quæfiyit Odenc.us, non file
tarnen quidquam exprompfit, quod monumentum filud feqmons ætatis effe
demonftret quin nexus quidam iis fim.les funt quos m veter, marmore ad
s Paulli via Oftienfi videre licet, epiftolam referente ejufdemGregon, adFe-
Iicem Subdiaconum & Reftorem patrimonii Appiae, quam inter ceteras Gregoeft,
utili plane ac falubri confilio Græcos monachos
a Gregorio magno bene habites, & Roman perennare juffos: quum to-
tiusOrientis cauffa maxime opus effet, non defideran Ron» pios ac fideles
interprètes Græcarum epiftolarum, quæ inde fæpiffime ob frequentes contro-
verfias & variorum hæreticorum fraudes mittebantur. rari quippe tune erant
inter Romanos, qui Græce feirent, nec taies femper, ut fides lis haberi po-
fet: ut ipfe Gregorius fe expertum effe, Eufebio Theffalon.cenfi Epifcopo tefta-
tus eft. f 4) qui vero poft eum pontificatu maximo potiti funt, illud quoque
commodi ex eo Monafterio ceperunt, ut probos inde ac doctos viros delige-
• re potuerint, quosConciliorum cauffa tuto atque utiliter in Orientem legarent.
VIII. Age nunc, tam antiquo Monafterii Sabaitarum Hegumeno invento,
de ceteris inquiramus, quo fuus Leontio etiam noftro, fi fieri po it, ocus tri
buatur. in Concilio Lateranenfi, quod anno nq. xxxxvml. Martino L Pontifie
maximo coaéfum eft, Acfione five Secretario II. hæc a Theophylacto P -
cerio notariorum prolata legimus: ( 5 ) Suggéra, -oeftrx beafttudm, , qumamprxParibus
venerabilis pereti formatas veftrx adftant plurimi reverentifm abbates, presby-
teri i f monacbi Grxci, jam per annos habitantes in bac Romana enttate, nec non m
prxfenti adventantes, Joannes, Theodorus, Th aUftltts.,. Georgius H cum H B B j
M ü pe,entes, ut confpeSiui veflro prxfententur 6c . h, omnes a Mart.no
admiffi libellum obtulerunt, quo catholicam doéfrinam profeffi rogabant, ut
aPatribus commun! confenfu Monotheletarum errores. damnarentur. m fine au-
tem fubfcriptiones funt hujufmodi :
Joannes abba presbyter monafterii patrie noftri fandi Sabbx,
poftulans manu propria fubfcripfi.
Tbalaflius mifericordia Dei abba presbyter fonda Dei gemtricis
is beati Mndrea, poftulans propria manu fubfcripfi.
Theodorus gratia Dei abba presbyter monafterii vencrand* laurx
Candi Sabx, poftulans manu propria fubfcripfi.
1 b Geôrf
i v Ann. Camald. T. I. App. n. 24. ubi in Donatione Baldnmi Comitis an. 9St.
rnentib fit fundi monaft. S. Sabæ Via Appia ad milliar. VIII porro Gregorius idem , ante
qaam Engenium Hegumenum faceret, eodem modo apud templum S. Pancratu MaurumAb-
batem conftituerat : C Üb. IIII. ep. 18. ) I« quo ettam monaftem, ( verba îpfius font \uMa»
■ B H i pravidimus præponendum : ftamentes, at terras prxfatx Ecclefix,
M m È Ê È M de redit-,bus ejus H ante d.Bo monaftem lu\ dcb’ af "P f^ 2 L fiën-
ihk fine diminutions cliqua pertinere : êta fané, ut quxeumque m ,pfa fuprafcnpta Ecclejta pen
da reparandaque funt, per te fine dubio reparentur . I j * Tr r P IVT de Monafterio S
(a ) Quædam tarnen de hïs tradita puto in lictens Alexandr. UL P. M. de Monade s.
Sab* cum pertinentiis fuis, quarum initium eft Etfi Ecclefiarumommum cura, exftant hæ nBi
bliotheca regia Parifienfi God. Colbert. 723. r.nnc.