20 E X P L A N . S U P E R E C C L E S .
A ia tx-id < pw i A ot$/5 4 /©/wpjjmj * -C( Av-
&PCOTOS fJATAtOV]Tl QfJOtCO d'y) * CW Y/AS p AA CW-
TX û/cr« T Kl A Gt^cfyX'Tl . „ Tû)
opt/ T/]P AKC/ßoXoytAv t/\ç Xefyuç <ê&t T/\Ç
avd'pvrti (purew 6 dWfoprjT/K^* nrotrjTATO
X o y © k a j y a p €Te*ln top ©-^$? Qex y e -
yovoiuv KAA KATXTIAV KAA QWJvdw t Iw JjTAp-
Ç/p XaRovvav xlev ÀjpyiTcu ysyot&> [aoltIw *
KAA TXt X ’X&&V x l s fAATAAOTi)Ç WOfAA(rlAA Xtf,-
TO TO Ct^OÄy-9'OP’ J/fl{ T«TO KAA TOP Apd'pW
vov xy^t [aataaot^t i fGsfornyop&jTEp * etMot
jaataaotsiti sGtfQrrptovvjs (LV&KcLre ItA tmj
x <*tm <rat fx ß e ß w ^ * ajjtcù rGtfanrAp&rKEKSA-
ßfyiAS e fy oS ev , kc(A trufj.irApvQirAufyiAç a sfoç
ßpayv ‘srovrjpaç axtfA^ytç aRxXia; . ô yap
[AYilAfjcoç txç (pujvpxç opxç aXcoRvtxç QuActp
g A Ç y <X.ft\(%S~WX.<ùÇ TÜT Z3V TToLVTi), KAA CD^ÿ-
TpAT&Ç ÔXCOÇ W 7MÇ <PU<TlV EVEpyHCC?
KAA TTOVYipOTrptify&Ç , fAATAAOT/)Ç fjS/) XK OVOfAA-
<rd'r)<reTOU Koctm top ttomtikov vkottov t X
I ia^X atavtos ajjtov kaa lyfAixpyrxrAVTOç 5
XOU T/JP XctTHcm? X&J (pvuvçlw UTApfyv E^E-
TM^O/ltJu^ JCCCt X^J'O/ltjo©'*, 3/flC TD jWJjâfP
£%«V TctpfTOjt^OQP TKlÇ «pUTUCOU? xctTOrctirecn
XcW rw ßx7\Y\ TX TTOiriTClLVTOÇ £pyOV TUfAtpCi)-
tov kaa k a t&TXyiX ov , ÔjUO/xjÔÇ f o y e r s / l i steUCOÇ
TYI fAATAAOTYjTl, «J? ySyOVQJÇ fJAT?
JP s Ct>?0 6)? fAATAACOÇ , XcU {AyUe fJUAV
ttyc&Snç fjLVTjwnç EfjpA'Tiv too ßics katxXp t w .
*c MpyfjLV) yAp I ikaax jast eyKcouicov„ , <pr,nr
z :u ir&Aiv 5 ç- E tç fAvn[Ao<rvvlw ouwp/op s- oa
^/ÂCCiO>.„ CtVfp f'xyov 0 QcW?\ù)Ç KOA [Aoy-
$Y)p(ü; svTtfjj^A iro7\tnV7-ctfjfyi,& ' tyi [/.atmo-
TYiTt iGtfoirnKovms eC7T«£ecrcw. «TM (prirtv p
§
A vatiTVWV tuiroç SK& TOpAjETM <Gïf&> vo-
TDP, UM ZVKKoI ßoppAV.
T H p top a^ v'xjuv ro/^«wp bywiAOVA
TWCtP , X^) T01' AJ)Tf\V tt&foç TM ûU/TO 7Tf-
CATp07rlu)i{gjiTrA’Kiv$pofj.v)<nv S/ot t Iju jtX ktitav-
'Tvç^TnpAV'nç igjitio&trArniç ßx7\lw titefco-
àiMoî 6 E kkT^htiaçyiç e%AyyE7\7\&' % avtîv-
■ô’fp f^SWjUMTOcrOM KAA <TPÇ£ri\AA TD QpVAyfAA
r y ç avQ pair inis yvcoiAris atto top &Yh ortAcov
spycov T/]Ç «PUTfWÇ, 3tOM #©)°0? TMÇ JtetTO (JJî;.
OTP àlZAAAç ÆrfA^&Ç CtP-S’fÂ^Ü'TCU ßx7\0fjfy)0? '
xfov l e tt7\sov top (pOAto/ifyjw f^wrfp* â’tb
ÄCtö'W? 5 ^5)°05 ftO-AyOfASvxç
Quamobrem dixit David propheta, Ho.
wo 'vanitati ßmilis faßus eß; dies ejus ßc-
ut umbra yrateremt. ( i ) cujus quidem
in verbis mira plane atque exquifua in-
eft de humana natura loquutio: nam quum
in iis, quje divinicus condita & ad Habiles
natura leges conftituta funt , nihil a
Deo fine confilio factum, eaque de cauf-
fa nihil , quod vanitas jure appelletur,
inveniri poffit ; propterea hominem ne-
quaquam vanitatem dixit: fed tarnen pra-
vorum operum ergo, qua extrinfecus ad-
fcita, fimul cum ipfo ex imprudentia ad
breve tempus exfiftunt, vanitati re£le com-
paravit. qui enim natura fines non modo
lafit, fed etiam longe tranlgreflus eft,
atque ad agendi rationem natura contra-
riam & ad prava quaque opera deflexit,
non is quidem vanitas denominabitur ,
liquidem confilii ejus & fafti , qui for-
mavit perfecitque, ratio habeatur, & hu-
jus ipfius natura 3t confiitutio ad amuf«
fim examinetur : at quatenus opere caret,
quod & natura refpondeat fua , 8z
conditoris voluntati confonum ac confen-
taneum fit, jure vanitati fimilis fieri di-
citur, non quad temere faftus, fed tarn-
quam temere vivens , ut nullum bona
memoria indicium pofteritati relinquat.
nam, ut fcriptum eft, Memoria enim Ju-
ß i cum hudibus, ( 2) & rurfus, In memoria
aierna er it Jußus: ( 3J quorum plane
expers quum fit , qui perverfe flagi-
tiofeque vitam egerit , vanitati merito
eomparatus eft. jam addit,
VI.
Criens ipfe ibi vadit ad Außrum , <&*
prat ad Äquilonem. (4^
J Am obiter Ecclefiaftes elementorum
fenfu carentium obfequium enuncj^t
& famulatum, qua ex ejus prafcri-
pto , qui condita ordinavit atque diftin-
xit , eodem gyro eandem ineunt ac re-
deunt viam. atque hinc ut coerceret com-
primeretque elationem humana mentis ,
atque ab operibus natura oppofitis ad ju*
fta 8c natura confentanea deduceret ; nihil
amplius quam qua oculis ufurpamus,
commemoravit: quod nempe ut jam di-
xi-
< I ) rfalm. cxxxxizil. n. 4. qui in Latinis eft centefimus quadragefimus tertiusTlicodotio habet ktutSi pro ftumior^Tt
Mcropc vapori. ( 2 ) Prov. c. X. n. 7. apud LX?. Jeginjus, i,xuio* /ttr’ lyxujuia,.
( J ) Pfalm. cxil. n. 6. qm eft inter Utmos cxi, ( 4 ) Ecclef. c. I. n. 6. apud LXX. ordo veiborum eft. Autos WKTtWMI fXM . . , ,
pxç 'XAA txç AiiKeTepxç tov \ o y o v votx/ne-
voç * ecMct juovov vjv attäbtov kaa vavtÔkù) ;
ATtTSpAVTOV ltAypA<p(dV T\S Yt\lX TTOpHAV ItA TX
<PAVClA) <c KtU KUKKoI OSfOS ßoppAV. ,5
Ou fjfy) evApyvç « r r , Tonepv , a ; tiveç
\JÏÏ&Xï]<PAnV KAA XATflyy&XAV , \JS!0 TY[V
yyjv l/ATTUV XTUÇ £TTAVei<n <GSfOÇ TOV AVATO-
XlKOV QtAlprn*. , XtA TBAVTl T(ù ZA&' YifAAÇ
xoTfAop taç AAyXAç Afpmnv * u , ka$ qç aK-
Xoi I oZaZxtjv , ey zA p ric j; ttoi&taa v)v tta-
XlvlpOfAWtV i xfcv TOIXTOV £TT£<7Y!W(\VATO <pA-
vepeoç ' to yAp t6 KüxAo/ ,, t ?mj êxATepAV
\!&oAn\l;tv Totç ßxXofjSfiois TTA&rnTi * I iaa-
p&TAA yAp KAl fJ.ee/leTAA ZAA «3fOÇ TAJJTYiV
X.AA asjfos exuvljjj toi; ßxXoptyotytg. x av 6
'TW AXnd'eiAç X o y o ; to \ jsto y lw vjfiiirQAA-
e/ov I iaI ^ / ovtk kaa a&foç top ô e/fy vm tta-
XtP ATffQKA^lTAfßfiOV llAl^cKVUTt TAAç TOP a\-
Xcov Arepw tav attXavcov xaa itXATKofdfiw evAp-
yerspAAç x iv r /r en kaa xotTM-riMTfoip
B aaqtiv KexpnpfyjQç • AfjeXeiTOaiuv e ir iiyA y e3
§
KuxXoi KUXXVV y VOpdj£TAA TO TTVdjfAA y
%aa e in kukXxç «jjtx eirtTpetyet to wfafAA.
KTkXjkcoç z'fJAÇ 6 <ro<poç EjocX^tia-
Ttiç ticrzy&TAA ltA X& $ [ kaa <ruvi-
ratpj TT av ta Tovle Koarfjov' « yAp “ Fe-
V£A TTOpAjETAty KAA ß/JSA tp fäT A /y » TOP AV-
&p(t)1T(0V eWAVtQVTJV KATV. ßpeAV KAA fysAV
ximus , ad tirones etiamtum 8c nondutn
fatis eruditos fermonem haberet; ejufque
rci cauffa immeiifum tanrummodo atque
interminatum folis iter deferibit , diesn-
d o, Et gyrat ad tAquilonsm;.
Nec tamen diferte dixit , utrum , ut
quidatu ex opinione fua tradiderunt, infra
terram conameans ad horizontetn re-
deat orientalem , & quantum orbis ter-
rarum infra nos eft, radiis illuftret^ an,
ut alii arbitrantur, eodem oblique rever-
tatur? nihil , inquam, hujufmodi aperte
indicavit. quippe illud Gyrat utroque mo-
do accipere quis poffit , & in utramque
fententiam, utlibet, explicare atque per-
irahere. ( a ) ceterum folem per inferius
hemiiphsrium difeurrere, & ad horizon-
tem iterum remeare veriffime demonftra-
tur argumento ab ceteroriim aftrorum ,
qus fixa qusque errantia funt, concita-
tioribus modbus 8c ordinibus ad rem con-
firmandam defumpto. addidit fane,
VII.
Gjrat grans, vadit fpirstus, 6’ in cir-
ailos fuos revsritiur fpiritus. / 1 )
UNiverfum hunc mundum ad circuit
rationem conditum ac conftitutum
effe , fapiens Ecclefiaftes nos addocet.
nam ft generatio praterit , & generatio ad-
vm it, hominefque per generationum vices
V | P «“ > S» l * /■»*»•»• T'irp= - am T,ia,m Jc ft.
( a ) Erant ea quoque ætate Aftronomi aliq
u o t, qui de mundo deque planetarum orbitis
ac de telluris forma fi minus vera, at veris tamen
propiora traderent. fed iis , ut fit , ad-
yerfabantur non pauci, qui aniles fabellas, quas
imberbes didicerant , religiofe retinendas puta-
bant ; quorum facile princeps fuit Cofmas In-
dicopleuftes proximus eorum temporum : feri-
bebat enim circa annum pxxxx, aut ferius aliquant
© . is porro, quum de plagis dixiffet, quæ
habitantur, ac de iis , quæ incolas nullos habere
ferebantur , hæc de folis curfu adjecit ;
Tutuv hi> vros tyovTav , epxfitv , Keepßuvov'ms pev
xxiu tÙo detail ypaplw, ctvaiokov <jdv Hkiov nro-
P °ltevov S'ta <jp asp»; tm v*<aa (iepn , v-^uptfifoy xa
tTl mv ßoppav iruori mi oixapevti * <ro S' $
wq- VKym <® ßopetoy mu S 'urixoy y.e<jo\aßxv , toih
vux<m Tipcumep a tus ym tuuths x um tov S Iksuvov
H<f i thv ynv ipnV ittp av tu SLxeuvu xu t uu<iu ptepn'
e tm k o tT ov tTi S'ucrpaai y iv o [isv o s6 t ik i o id v o to Jvf.©*
tus yns w S i u r p t ^ v iV a V6> ts SLxsuvu f i * t <uv
(Zopetov fispav , toih evmudu vvxitt, «p£0t xux\A>uv
tkdy Txkiv as uvu<io\us , tÿi o'4 upttvos tu\iv xot-
Ttt <jo vonov piepos xuiu\upi^j,H imvmv >mv otxuus-
ynv y xudu xj a Shu ypu<pn b.eyn S'iu tu detu %o\o-
H<ov<ms' AvuosAh &c. id e ft, Hac quum ita f e
babeant , re fecundum divinas litteras accepta ,
dicimus , folem ab ortu per aerem deçurrere méridionales
partes y afeendereque verfus feptemtrio-
nem y ac univerfa tente apparere : feptemtrionale
autem 0 * occidentale terra cacumen quum intermedium
ponitur y noBem efficit ultra terram banc
noftram a d Oceanum , indique ad terram ultra
Oceanum fitam : poflea ubi ad Occidentem pervertit
y fu b terra cacumine abfcondittis ultra Oceanum
tn feptemtrionalibus partibus percurrens hic
noSlem efficit, donec circumiens rurfus ad Orien-
tem accejferity atque iterum ad méridionales partes
adfcendens banc terram illuflret: quemadmo-
dura facra littera per divinum Salomonem a ju nt,
Oritur&c. (Iib.2. deMundo p. 1 3 4 . ed. Moiit-
fauc. )