§
2 v>/Ld (ddnXscoc <pvXd%ovy jyy <aî&t Xo»
y y ÔpKV Osü fJM COTXbdfy' <*T0 ^fOTÙ)T\S
CUUTX TTOÇAjTYI' [Aï] TY,Ç SV Xoytù VOVYipOt, OT/
tt&v 6 fctv SeXnry ?roture* i Xdd’co; XotTt«
fd&TÎK&js s f y 'n x f a v T/5 ^ m t g>9 t i
iTTOnjTCtÇ i
Elo-riyYircLLtyj&» toç /t§&t Osa
®L'XdTn/V VOEOXmhJ'WÇ , fjLYlhdfACûÇ
Kir^^ctpotTTt/V rit» &K09& T/)Ç êyjTfHndÇ TOIÇ
ttKdXXsn hçm 080^0 te x.p(o/Adn top £P
tcwç drpoXoyneuç Envoie dyoXiSfflucov, ecX-
Aot jutxv otsaOi km tcdmyys?X^v apyj^Mj
(pvmv t Iu> Ton to vdv S/sçotyxrctv Vdvro»
çcjç <rvfA®spovvJs 9 h&I t Iiu tKdra<üsfOM»
psnv refi e<p’ SKdnpd povnc , 8hXovoti top
£<p ’ ypiiv ngji top y* s®* rjiiv syjav tuu
£^y<netp* vwj s®’ tnpav WYiynnv fASniriy
oyy Kd tv<r<paXifyr cm , /un8d/A(t>ç to XsXsy-
fjfy. et /dxnXsuç Sv/Aonâj&v y ivci fxn
astforrntAfAd f^Ji <tkwXqv &Ïçy\ ngj ve-tpdrfAOV
*VOVY)TDV Ô TÜTO T0/4)P. 3/OT/ XfM T}# pJJîXJ ^
Xoytov Tf\ç disette yp&QnÇy tc Mua-r^oi» $ * -
<nÂfû>? <pi;XfltT7T/p kolXov » „
E t « to Tfitpf^Dctreu y ngji HYi rtstfo^sapov
« 1>{M t&f®* OpKOVy fJ.Yile TlMJ yXcOTVlV SVO»
’Xiod'ov ardv <rvyytop&v otofAd Osa assfoct-
^✓ «p « ç tos ofAtXtdC to? asfog ra vsXct>.
ry-ro 5? $ / rw £^« t&u sfA®drtv * « tt> ^wbdfACOC
SrùiVO/ACtTl Osa 8td T/Pet eGSfOK&fASj>
ta assfo®d<nv opK(ù KSyfncty to <ruuo\ovy
[AYin fA^JJJ OfKOV (Lfaoiç <GrfOntV&Vy UÇ SK&r
npa t Jau ir lw syovroç et^ctapr/etp. o §£ <p>]-
cnp, cc A to ^ofO(rû>Ty cwry ■ zs'op<Sljr»j, pir)
ç'jjç Sv h o y a irovypq)' n wdpsyyvdvai pAriîdfAWS
pAST*t TD TüS’éiO^ TOP Âst TUjS’fPTOP
V 270 t » &d<n\sv$ y o/>j3'»i? r/ xotr«-
(Pçowrsvç y Ygn 'irovne/dç Svd’VfAYIfAd•
jtpoLTdtvrctç sv <rt'WT(ù hoyov <trupA®opov top
<rüft/3yA^opT8e to/«p £K<popa tws et?^o/? TO
( i ) Ecclef. c. vul. n. a. at LXX. Iiabcnt . . . /u* mine
vero Olympiodorus , AM« Pf fli f!\iet tx*rt Tltp4L9-&oiu.
(2) Tob. r. xil. n. g (ed apud LXX. lcgimus Muçt&or fit
yup iws ^«Aaî 7*>» fiuirixntt, *ct\o>. ( apad Corel, mon. £.
VIII.
Os rent’s cuftodiy & de verbo juramenti
Dei ne fatagas: a facie ejus ambulabis: ne
fles in verbo malo, quoniam omne, quod vo-
luerit y faciety ftcut loquitur rex poteftatem
babens; & quis dieet eiy quid faeisi ( i )
P Oftquam admonuit, ut veras de Deo
fententias tueamur, ac ne piecaiis
imaginem indecoris fucatifque eorum co-
Joribus defermemus, qui te aflrologix cal-
culis dediderunt, utique fentiamusac pro-
fiteamur, unam efie principem naturam ,
qus initio omnia fapienter atque utilicer
ordinarit, 8c voluntati cujufque datum,
ut in utramque partem inclinare fe pollet,
tam ad ea nempequx in nobisfunt,
quam qu<e in nobis non funt: jam ad alteram
admonicionem tranfit, Stcavendum
praïfcribitj ne unquam Regis di&a vul-
gemus: ne qui hoe fecerit, oflfendat, &
magnum nulla utilitate perieulumfubeat.
quamobrem quodam in loco divinarum
litterarutn id quoque exOat oracuium,
Myjhrium Regis euflodire bonum efl. ( 2 )
Hortatur deinde, ne quifquam facilis
fit ad jusjuraridum, neve ferat, ut lingua
in proximis adloquendis Dei nomen
temere ciere adfuefcat. (a ) id autem ge-
minam habet fignificationem, ne fcüicet
in Dei nomine, quicumque fe pratextus
offerat, jurejurando unquam utamur, neve
alios ad jusjurandum adigamus, quod
par in utroque fit crimen, quum autem
ait, A facie ejus ambulabis, ne fles in ver»
bo maloy auftor ell, ne, auditis qua: a
Rege prolata fint, cogitationemdigrediens
fufeipias aliquam nee pu ientem nee pro-
r bam, neve tecum perniciofam rationem
conflituas, qua: id vulgare aliis perfuadear,
quod fecreto ipfe audieris, velut finemo
de
ut . . . . Sc xuSut fanl&t iZ»r.tt£ur, r/t . . . . adnofat
tn\iut xtttoi . Ephrxmus in eacom. Bafil. xpvvrut pip
Gr. t. j. p. 5+. )
( a ) In vulgatis habemus, Ego os Regis ob-
fervo & pracepta juramenti Dei: qux melius
Hebraicis refpondent, 8c hanc fententiam con-
tinere videntur: Equidem tam praceptum Regis
Jervandum cenfeo, quam quod Deo juravimus.
vel etiam docent, fanfle fervandum Regis praceptum
, quum fubditorurn fides jurejurando obligata
Regi f it . at nofter L X X . Interprétés fe-
quitur, & quae in eorum verbis emiuet, fententiam
exponit. Symmachus habet an ovtuayi :
quod eodem recidit. five eni:n legas fin w»*
l«atn. five u» o-ntuernt, illud monemur, ne ad
.jurandum proclives fimus.
L I B E R VII. 203
•to ctfcyoU'fPTO rot fAVriKtoi9 <oc a xocmirs-
<papct<0 [ <ra fASfhovTv; sv r»j •wojjtyi top Xo-
ytav s^myyeXreH * /ay) von yap fA&d’ri w
JCccxcoret ra r lw (alcuy kclS'cjs ctP (daXn-
Nearly /ayi^svoc top AVTtmT'tofAfyjvv sycovy n
W team <ra vocp1 cwra KSKiviirffow
tLVdmXXovm, XirpauS/iov <re t*\c
vsySearns dvopdrsw 43fos jtdvtUtxJjJ) 5^|
TtfAUe/dV. «TO (pJJTIP,
§
O QvXdorcov svrnXlaj a yvtarsrcm p^ct
vovrtpov n^j xcugop Kcarsuc yivcortce-t Xdp-
8 id <ro®a * on vdvrt adfdy/AdTt srt xoupo?
3f^| Xe/Tlt.
AA/ccrT^Aaij (jfyj sQrjrsv cc Evv>Xlw, „
Is rlw <c Tf\$ Ep-reA»? „
ttywsv svvoidv y fltWvot #oXoys$n n# vouct-
TJja) . stn T([V evroXluj yap ry 0£y tic <pu-
Act^«, t Iw svtdXIu j ry Ssazrotyvme sv t»j
8iwdrntd aura Ta cuvvog * « n ry (dart-
Xdj&v svt Tt\c yue XsXoyov>e, n Qvrnta
TTdTpQS n fAYjTpog 7) bt^dTKdXa * KOJ Tara
dtcupafjfaa ngj ifr^tpXdfA/ddvopjfyja voXXdycog ,
«? n Ttfi to? SiXtKZAva; f,/Au>v virncog yqj
top \tstcov 8oy/AdTuv etrnynnv, €*g n t lw
top eardyvytKcov jyy vauSntcov ^ct^^ctotTOP
etPaAij\|//p, can to* et^wp irdroov Qdv<wrt-
%i)v nyvcov tIoo btdyvconv' 4C Oo yveoremt
pnfAd VOVtlpOV „ TO Xd'TV.^tX.djpv CUJTOV KOA
XdmKttvov 8td tIoj <t$6Twtv ir\c svnXtje ngj
n^yGdriv, cM\’ h ngj voXu to 8td®opov
top sv ty} 8 t&tpsre-t Xtjpd’&croov svtdXcov y
Hey ffluTot koa top sv tj) ryrap
TIfAQOtUV XCM KoXdTSCOV,
XlXyv
( i ) Ecclef. c. v n l. n. $. Symmachus habet . . . Sri xettrt
( a ) Paullo afiter hsec eft verba interpreta-
tus Eufebius, quum Pfalmum x x xn l. n. u , ex-
poneret: prolata quippe Ecclefiafta fententia ,
adjecit, Kea u/muSoc yap to <l Ou yvutrtTtu,
vtironirui nS't xvxxtxpxTcu xotm pupa varypov .
i'or yxp to vopi^av pn vtrieriua&tu pnpu wo vapor
Tor fuKccTTOvou t Iw $huv zvto\tut. ^leexQAfftv yxp
fXav WYOp* uga ayreSs , t * x)hx waj/mt xwo?px<peef
pt/pernt' , twiTnpuv tIuj tVTOklui nk$u>. id eft, Namque
hie etiam illud Non cognofcet valet non fe-
cit neque pravo fe operi admifeuit. alucinatio
nempc efl put are, qui divinum fervat mandat um,
eum malam rem baud nojfe. quum enim boni &
mail diferetionem habeat, cetera omnia averfatus,
ad praceptum fervandum accedit.
Longius vero abiit Nilus: fic enim Thauma-
fio monacho feribens explicavit: ( lib. i l l . ep.
3 5 * ^ e * Ti« T a r d y ia r erTokur Topootr
de fermonum ejufmodi enunciatione nomen
tuum fit delaturus: ne fiquandoRcx
noverit, vitam tuam, ut libuerit, vexet;
quum nemo fit, qui adverfari illi poflit,
aut qui indignationem ejus atque impe-
tum cohibere, reumque poft prolatam fententiam
a poena fupplicioquc valeat eri-
pere^ ait deinde,
V I I I I .
Qui cuflodit mandatum, non cognofcet ver-
bum malum. & tempusjudicii cognofcit cor
fapientis'y quia omni negotio efl tempus tf
judicium • ( i )
OUamquam dixit indiferiminarim Man»
datum, non fimplicem tamen Man»
daft intuiit fignificationem, fed multiplicem
atque variam. live enim prxeeptum Dei
quis cuftodierit, mandatum fcilicet domi-
nantis in sterno regno fuo, five ejus,
qui regnum in terris na6ius fit, aut na-
turalis patris vel matris vel magiftri:
quod item multimodis dividitur atque u-
furpatur, Sc qua nos de fincera fide no-
ftra deque divinis legibus admonet, Sc
qua puerilem inftitutionem do6irinamqus
comprehendit, Sc qua cognitionein fpe-
flat ceterarum omnium artium mechani-
carum: ille utique Now cognofcet verbum
malum, quo reus fiat, Sc de contempto
violatoque mandato condemnetur . ( a)
verum fi diferiminis multum eft in man-
datis ipfis, ubi feparatim fingula confi-
derentur; poena quoque Sc animadverfio-
nes violationi eorum refpondebunt.
C c 2 Ccrpxypxn
t<rn Xffxpot Xfetxt ig* vptrtt.
uirxo’X'Okaa$tUy xj nt (Zxbuau pvnpnv t * Kwg«« 1».
ffK TOf i'otys, O yxp Qukuoooir , <pnatr, ** er~
toXj;»' , a yraoiTtu pnpu wo vapor, ,, rnvzeiv usko-
ytss wornpnt pxvkvi nx txTpuwnvtTeu, id eft, In
fanSlorum vero mandatorum obfervatione occupari
nos oportetj atque in profunda Domini Jefu gloria
memoria. Qui enim, ait, praceptum cufto -
d it, non cognofcet verbum pravum, ad fermo-
nes fcilicet improbos & noxios non defle&et ^
Eufebio nimirum To?upx eft res (ivefaftumy
Nilo contra verbum five fermo. ceterum Eufebio
fa vet Symmachus, qui reddidit v wHpxodn-
oiTu tspxyuxTot wovnp* t nec opponitur Interpret
Latinus, qui tranftulic Non experietur quidquam
mail. Nilus habere pro fe videtur r*< o . verum
illud Pvu«, ut Hebraicum item tam
verbum quam rem five fadum aut negotiant fr.
gnificat.