Ecçlefiæ çaput profiteretur; intereefïiffe Paul-
Jum adpellarioni, quia raro ad RomanumPon-
tifiçem provocatum ab iis Epifcopis, qui alii
fubeflènr Patriarchs , quin turbæ exortæ -, quango
jnvidiof« fçmper adpellationes ad Roma-
num Epifcopum ; adço ut ne ipfi quidem Afri
jlJas fiverint; & tamen eorum Ecclefia Roman
« Patriarchiæ çontributa; quia primis Ec-
çlefiæ feculis, perinde fe gefferunt Carthagi-
jîienfes Epifçopi African« Ecçlefiæ Exarchi,
atque fuis in Dioecçfibus Alexandrini, Antio-
çheni, Ephefini, Çæfarienfes, Heraclienfes,
quando nullum imperium fupra Exarchicum ma-
jus ; neque tandem fubjeélos fefe Romano Patriarch
« fenfere, nifi ex auéloritate Juftiniani
I. Aug., qui novellam edidit çonftitutionem
ç x x i i i ., qua Roman« Patriarch« jura in uni-
verfas Occidents Ecclefias, in quarum cenfum
j-epofita Afriçana, diffufa, queniadmodum par
fatum atuea tulerant Miana, Pontica, Thra-
cica Ecclefia j quarum Exarchi Conftantinopolitano
Patriarch« cervices fubdidere, qui ipfo-
rum jura adoptavit, quum prius merus foret
fuffragator Epifcopus Europa» Provinçiæ Metropolit
«, hoc eft Heracleenfis Epifçopi, qui fi-
mul Exarchus Thracicæ Dioecefeos ex Europa,
Thracia, Hæmimonte, Rhodope, Moefta II,
Scythia Provinciis çompaélæ, eoque nomine
jus Çonftantinopplitanum Patriarcham ordinandi
perpetuo nranfit in Heracleenfi Epifcopo,
qui honoris ergo di&us TJpotSp®' rf/ direprt-
uoiV • Quare conçludimusanno iq cl vii i. Cre-
tam Provinçiam, qu« una ex v i . , unde con-
flata Theffalonicenfis Exarchia, diftra£lam a
Romani Patriarch« jurifdiftione, eoque exem-
plo divinare poffumus, an «que turn temporis
defecerint Conftantinopolitano Patriarch« Pro-
vinciæ reliqu« ejufçe Exarchi«, hoc eft Macedonia
I. Theffalia , Epirus vêtus , Epirus nova,
& Maçedoni« Salutaris pars, tum adeo Acha-
ja, quæ quondam pars Theffalonicenfis, five
Illyricianæ Dioecefeos, fubinde vero fmgularis
audiit Exarchia, cui præerat Corinthius Epifcopus
. Quid, quod feceffionem illam Grego-
rii noftri tempeftate, quem Leoni Ifauro præi-
viffe nemo dubitat, fa£tam jam Nilus demon-
flrat, quo fçribente notiffima exempla omnia,
qu« nobis, amiffis temporum injuria monuments,
plane obfcura; adeo ut ne Hydrunti-
ni ipfi, qui Ecclefiæ fuæ res cum Ferdinando
Ughello communicarunt, aliquid fubodorati de
Marco Epifcopo, eoque omiflus ab Ughello ?
XXXV. Deindeexeo, quod Nilus, ut often-
dat aliquot in Sicilia Ecclefias fuperftitiffe, quæ
Romano Pontifici parèrent , Gregorii Agrigen-
tinorum Epifçopi producat inaugurationem a
Romano Patriarcha peraétam, novum elicimus
argumentum , quo ipfius ætatem, contra quam
Cajetanus fentiat, conftabiliamus, Nemo mihi
negaverit, Gregorii Magni tempore Siciliæ uni-
verfæ Ecclefias uni Romano Patriarch« obtem-
perafle , quod ex ipfius Epiftolis confiât
qui Gregorius Pontificatum maximum ingreffus
anno io x c ., ab Juftiniani I. exceffu xxv. Si
igitur Gregorius Agrigentinus fub Juftiniano Aug.
vixit , & eo quidem Juftiniano , quo rerum
Conftantinopolitanarum domino Sicilia partim
Conftantinopolitano , partim Romano fubdita
Patriarch« , fi fub Juftiniano I nulla omnino
Siciliæ Ecclefia a Romani Pontificis jure avul-
fa , quis non intelligat, unius Juftiniani II, æ-
tati vindicandum ? Quod fi vero Juftiniano II,
Aug., & in Sicilia, & in Longobardia trans-
tyberina , & alibi diminata Romani Patriarch
« jura , quæ fibi Conftantinopolitanus adro-
garit , quidni «que fateamur idem faéfum in
Theffalonicenfi, & Corinthiaca potiffimum Exarchia
, quando Leontius certiffimus Scriptor
nobis prodit , Corinthium Epifcopum e con-
ventu fuiffe Conftantinopolitano fub Callinico
Patriarcha , a quo Legati fui munere Romam
miffus, ut de Gregorii crimine, cujus- infimu-
latus, judicaret ?
XXXVI. Equidem fi aliquid hoc loco con--
jeéluræ dandum , non male dixerim , defectio-
nem illam Ecclefiarum Illyrici, Achajæ, Siciliæ
, Calabriæ ad Conftantinopolitanum Patriarcham
, faélam fub Heraclio Confiante I I ., 8ç
Pyrrho Conftantinopolitano Epifcopo , Mono-
thelitarum fignifero , cujus quod etâtriv , &
Tûirov anathematifmi's devoviffet Martinus Papa
anno iqçxlix. , in Naxum Infulam primo
adfportatus, inde Conftantinopolim, ubi inju-
riis omnibus cumulatus in Cherfonefum tandem
exful mittitur , fie Confiante Aug. jubente,
qui Pyrrhi parteis, hærefimque tuebatur. Tam
feelefte igitur animati quum fuiffent in Marti-
num quum lmp. Conftans , tum Pyrrhus Patriarcha
, quidni ad ceteras , quibus ille adfe-
£tus, injurias illud adcêflerit , ad defe£lionem
excitatas Siciliæ , Calabriæ , Achajæ, Illyrici-
que Ecclefias? Ecce Martinus ipfe poft damna-
tam eélhefin, & typum Pyrrhi, Jonannem Phi-
ladelphiæ Epifcopum Vicarium fuum in Oriente
renunciat, quid hoc eft, nifi evidentiflimum
argumentum , defeiviffe ab eo , 8c Theffalom*
cenfem, & Corinthium Exarchos, quibus per-
petuo injun£Ius Romani Patriarch« in Oriente
Vicariatus , adeoque dubiam eorum Epifçopo-
rum , qui iis parèrent , quique adhuc aperte
non rebellaffenr, fidem fuiffe, ut id tandem
munus demandandumfuerit Provinci« Epifcopo
extra eas Exarchias pofito : erat enim Philadel-
phiæ Epifcopus e Synodo Lydiæ rrovinciæ,
quæ Conftantinopolitanæ Patriarchiæ contribu-
ta? Hæc quum ita fint, definat Cajetanus di-
cam diçere Leontio, quod anxium animi Pon-
tificem, quid rerum gereret, uti manifefta fibi
fieret Gregorii innocentia, hæc confiiluiffe di-
cat Marcum Abbatem, qui quondam Hierofo-
lyma Gregorium deduxerat; Audi me, Domine,
Uti que fervi confit i um accipe ; neque enim
de bomine nos ferre judicium poffumus , nifi
Avchiepifiopi Conßnntinopolitani, itemque p i i f
fimi Imperatoris accedente confilio . . . . Pro-
batur Pontifici confilium, quare liter as ad piif-
ftmum Imperatorem nofirum fuflinianum , fan-
cliffmumque Arcbiepijcopum Conjlantinopolita-
num accurate feribit , advocanfque duos Epi-
fcopos , qui cum Sanfto Gregorio in Conoilio
( h. e, Conftantinopolitano ) una fuerant, da-
t is , quee ad iter ufui fuerant, Confiantinopo-
Vtm dimittit. Non h«c concoxit Cajetanus 5
Quid enim ( inquit) Romano Pontifici cum Im-
peratore Orientis , & Patriarcba Conftantinopolitano
in /is, quee ad judicia fpeftarent cum
Epifcopis , O' preecipue Sedi Romance fubje-
£lis, quales fuijfe Ep/fcopos Siciliee certum eft
eo tempore? Atqui quod certum pr«dicat Cajetanus,
hoc ipfum eft, quod plane negamus,
fi quidem ad Juftiniani II. tempora refpicia-
mus. Tunc enimvero omnis ferme Siculorum
Ecclefia Conftantinopolitani Epifcopi au6!ori-
tati obfequens, licetque Agrigentina Romanas
adhuc parteis rueretur , tamen nefeimus, qu«
feedera ab utroque Patriarcha fan6Ia, unde ju-
rium fines circumfcnpti , Neque illud verum,
quod tantopere exaggerat Cajetanus in Epifco-
porum judiciis nihil Imperatoribus tributum:
immo vero nimium quantum iis tributum, ut
licuerit, & Epifcopos delegare, qui cauffas co-
gnofeerent, & adpellanteis audire, iifque con-
fulere. ( v. Eufeb. E. H. lib. x. cap, v. Mar-
cam de Cone. Sac. & Imp. lib. vii. cap. x ix .)
Nonne hoc fatis, ut cordate fefe gefiifle Marcum
Abbatem cum Romano Pontifice dicamus ,
qui au£Ior rem deferendi ad Imperatorem, quando,
modo volupe illi fuerit, Epifcopum pote-
rat deligere , qui Gregorio jus diceret , quin
eo in judicio vel minimum fibi adrogaret Ro-
manus Pontifex ? Qiiapropter videat Cajetanus ,
ecquo jure fufpe£lam venditarit Leontii narra-
tionem, quam ctambem recoquit , quoties res
in fententiam fuam non cedunt. Utrum hoc
probandum , judicent fuba£I« do£Irin« capita:
ego magni viri manibus «terno ftudio addi-
ilus, qu« e re mea funt, exfequar.
XXXVII. Poftquam tam multa dixerim vin-
dicatid« Gregorii «tati , quid adhuc fupereft,
nifi ut mantlffam dem, quo tantum negotium
■ conficiatur ? Age vero Sergius Pontifex , per-
fpedia Gregorii innocentia, fimulque fan6Iita-
te prodigiorum effeilrice , ilium fibi adeerfit,
Sc , Quid tibi ( inquit ) Fill rependamus pro
omnibus , quee nobis Deus per te tribuit? Ac
110ft i jam dimidiam noftree Ur bis partem, itemque
Epifcopatum Sanfto, ac Principi Apoftolo,
qui bic eft, fubjacere? rem prorfus ita habere
ajfirmat Gregorius. At Pontifex, Mecum ipfe
ftatui jam, quee peculiar is nobis eft, medium
Ur bis noftrx partem a Sanfto , divino , fern-
piternaque laude digno Imperatore noftro Con-
ftantino Apoftolorum Principi donatam , per te
nunc Deo , temploque abs te eedificando attri-
buere . . . inde advocati a Pontifice Ecclefite
deleft i , primorefque Ur bis, ctmque ajfedijjent,
una cum Pontifice feripfere librum , quern a
Synodi Epifcopis, cunftaque Ecclefia obfignatum
beato Gregorio dedere. Heic Cajetanus vitia-
tam le&ionem incufat ; non putat , non pati-
tur Pontifice m tam large liberalem . Audit Me-
taphraftem cum Leontio convenue • nec duo-
bus tamen teftibus penes ilium fides. Et tamen
excepta fufpicione, nullus illi enfis, quo
teftimonium jugulet. Tantum concedit , elar-
gitam a Pontifice prædiorum partem , quorum
Romana Ecclefia in Sicilia potiretur. Neque
Pontificis modo liberalitatem coercet, federiam
Imperatoris. Quum Gregorius Roma fefe Conftantinopolim
contuliffet , eo admirationis fuit
Juftiniano Aug., ut quum ab eo petiiffet, locum
fibi in Agrigentina Urbe tribueret , ubi
novum poneret Epifcopale templum, quando-
quidem quod fupererat, facrilegiis inceftaverat
Leucius quidam hæreticus in Laodicenfi Syno-
Ao proferiptus , qui, fe abfente , Pfeudo-Epi-
fcopum gefferat : Ecce, inquit Imperator , dimidiam
Ur bis partem, que pio Jubeft imper io
noftro , per te Deo damus , dicamufque , uti
a dem Deo fidelem, Epifcopiumque , ubiubi li-
buerit, inftaures. Inde decerni, donarique Gregorio
locum, multafque poffeffiones jubet. Non
hæc hiftorica fide feripta cenfet Cajetanus, fed
oratorie , hoc eft virepHoXiHcac. Nos contra ,
quum nullo videamus fulcro firmari Cajetani
fufpicionem, rem, ut plane fonat, interpreta-
mur. Sed , quod in cauffam venit , confide-
remus.
XXXVIII. Ait igitur Sergius Pontifex dono
ab fefe donari Gregorium ex dimidiata Roma,
quæ a Conftantino Augufto Apoftolorum Principi
élargira, mediam partem . Sed quis, oro -,
ifte Conftantinus , qui donum illud obtulit ?
Numquid Magnus ille , qui Chriftiano populo
pacis aftrum adfulfit? Longe abeunt hoc indi-
cando Leontiaha verba. Perpende hæc Sergii,
quæ protuliffe docet Leontius, Imperatore noftro
Conftantino, tum videris, donationis auélorem
Conftantinum aliquem prædicandum, quo impe-
rante & Sergius , & Gregorius vixerint ; qui
enim nofirum dixerit Imperatorem Sergius, cu-
jus poteftati numquam fuerit obnoxius ? Porro
Cajetanus Leontium Gregorio «rate «qualem
demonftraturus , eo maxime nititur argumen-
to , quod Imperatorem Juftinianum nominans
nofirum ufurpet , quod nemo damnarit. Jurif-
confulti UJpianum fuum ad Antonini Caraeal-
læ îeferunt tempora, quod in 1. 32. de dona-
tionibus inter virum, & uxoreni, nofirum dicat
ilium Imperatorem: Imper ator nofter Antoninus
Aug. ante exceffum Severi patris fu i , ora-
tione in Sénat u habita , fuit au ft or cenfendi ,
ut aliquid ex juris rigore laxetur j neque alia
inceffum via in aliorum «tate definienda. Ita-
que fi Conftantinus ille, qui Romanam Eccle-
fiam dimidia Urbe donatam voluit , jura dixit
, quum Sergius «vo frueretur , numquam
impetraverit Cajetanus , ut Gregorius Juftinia*
ni I,